30 tydzień ciąży - zmiany w organizmie, proces ciąży, rozwój dziecka

Waga dziecka w 30 tygodniu ciąży to około 1500 gramów, a jego długość dochodzi do 39 centymetrów (wymiar CHL). Wszystkie układy i narządy są już w pełni wykształcone i podjęły swoje funkcje. Następuje dalsze doskonalenie tych funkcji, przygotowujące dziecko do opuszczenia łona matki i rozpoczęcia samodzielnego życia.

1. Rozwój dziecka w 30 tygodniu ciąży

W 30 tygodniu ciąży waga dziecka bardzo intensywnie rośnie. Od tej pory będzie przybierało na masie nawet ponad 200 gramów tygodniowo. Pomimo że łożysko przyrasta już bardzo wolno, a objętość wód płodowych nie powiększa się, to ciąża jest już wielkości piłki do koszykówki, a przez dalszy przyrost dziecka będzie jeszcze większy.

Jego organizm zajmuje się w głównej mierze dalszym rozwojem układu nerwowego, mięśni i odkładaniem tkanki tłuszczowej, która będzie niezbędna przy termoregulacji po porodzie.

Zobacz film: "Jak dbać o siebie w czasie ciąży?"

W dalszym ciągu rozwijają się płuca i mięśnie oddechowe, ale dziecko urodzone na tym etapie nadal może mieć problemy z samodzielnym oddychaniem. Pomimo tego szansa na przeżycie dziecka urodzonego w 30 tygodniu ciaży w dobrym szpitalu przekracza 95%.

Rzęsy i brwi urosły już w pełni, dalej rosną włosy na głowie. Proporcje ciała dziecka już w pełni odpowiadają tym, które będzie miało za kilka tygodni, po narodzeniu.

Dziecko posiada w pełni wykształcone dłonie i stopy, wciąż rosną mu paznokcie, choć są bardzo miękkie. Posiada również wykształcone zęby mleczne, ukryte w dziąsłach, które wyrżną się w kilka miesięcy po narodzinach.

Obecnie ilość płynu owodniowego w macicy nie zwiększa się już, a dziecko robi się coraz większe. W efekcie może nieznacznie zmniejszać się jego ruchliwość płodu, a ruchy nóg i rąk robią się coraz bardziej wyraźne na skórze brzucha.

Możesz spróbować rozpoznać, jaką częścią ciała dziecko aktualnie „wystaje” z brzucha. Duża płaska powierzchnia oznacza prawdopodobnie plecy, mniejsza okrągła to głowa lub pupa, natomiast drobne, twarde i ruchliwe wybrzuszenia to nogi lub ręce.

Jeśli dziecko nagle zmieni swoje zachowanie, przestanie kopać lub stanie się niezwykle aktywne, może to oznaczać bezpośrednie zagrożenie jego życia i powinnaś niezwłocznie skontaktować się ze swoim lekarzem, a najlepiej udać na ginekologiczną izbę przyjęć.

W dalszym ciągu następuje również intensywny rozwój mózgu, w szczególności jego obszarów odpowiedzialnych za narządy zmysłów. Podczas badania USG można nieraz zaobserwować, że dzieci na tym etapie otwierają oczy raz na pewien czas.

Rozciągające się powłoki brzuszne oraz macica sprawiają, że pewna ilość światła może się już przedostać do wnętrza i dziecko jest w stanie widzieć pierwszy raz w swoim życiu. Możesz doświadczyć nagłego ruchu dziecka w momencie wystawienia brzucha na działanie jaskrawego źródła światła.

Tabela. Szacowane, średnie wymiary płodu w 30 tygodniu ciąży. Wyjaśnienie skrótów zastosowanych w tabeli znajdziesz w artykule Biometryczne wymiary płodu.

Wymiar (mm)	Średnia	5 centyl	95 centyl
CHL	385	355	415
BPD	76	69	83
OFD	98	89	107
HC	281	263	298
AC	250	226	274
FL	57	53	62
Masa (g)	1560	1218	1902

2. Zmiany w organizmie w 30 tygodniu ciąży

Brzuszek wciąż rośnie, średnio jeden centymetr tygodniowo. Macica, podchodząc do góry, wywiera coraz większy nacisk na przeponę. Zapewne coraz trudniej nabrać ci powietrza, a o głębokim wdechu możesz zapomnieć.

Rozciągająca się skóra swędzi, pojawiają się rozstępy, a żebra są tkliwe i bolesne. W tym czasie przybierasz na wadze nawet pół kilo tygodniowo.

Zapewne szczególnie ciężko przychodzi ci wysypianie się. Duży, ciężki brzuch uniemożliwia znalezienie wygodnej pozycji do snu. Już nawet spanie na boku, na specjalnie do tego przeznaczonym rożku, sprawia trudności.

Do tego dochodzą charakterystyczne dla późnej ciąży, szczególnie żywe sny i koszmary, które nie przyczyniają się do dobrego wypoczęcia. Spróbuj się zrelaksować przed snem.

Zbawienny wpływ na twoje samopoczucie będą miały krótkie drzemki w ciągu dnia. W czasie takiej drzemki nie zdążysz się zmęczyć daną pozycją i w efekcie lepiej wyśpisz, niż w czasie jednego, długiego snu. W żadnym razie nie zaniedbuj snu, pamiętaj, że po narodzinach na tym polu będzie jeszcze gorzej!

Wraz z rosnącą ciążą będzie ona uciskać również jelita i żołądek, upośledzając ich prawidłowe funkcjonowanie. Będzie to się objawiać zgagą, wzdęciami, niestrawnościami czy zaparciami.

Szczególnie wystrzegaj się zaparć, które mogą w ciąży prowadzić do hemoroidów. Jedz możliwie dużo owoców i warzyw, pokarmów zawierających dużo błonnika, działających lekko rozwalniająco.

Coraz częściej będą pojawiać się zmiany nastrojów. Będziesz doświadczać też początku rozwoju instynktu macierzyńskiego, który każe ci przygotować dla dziecka odpowiednie „gniazdo” (tzw. syndrom wicia gniazda). Może się on objawiać nagłymi zakupami, chęcią zrobienia remontu w domu, ale przede wszystkim potrzebą stabilizacji sytuacji rodzinnej i zawodowej.

Jednocześnie każdy objaw bałaganu w domu czy innej sytuacji potencjalnie „zagrażającej” dziecku będzie cię wyprowadzać z równowagi. Do tego dojdzie złe samopoczucie, niewyspanie, przemęczenie.

W efekcie możesz się stać wulkanem negatywnych emocji, gotowym do wybuchu, gdy tylko ktoś wejdzie ci w drogę. W takiej sytuacji najlepiej robią rozmowy z bliskimi, z partnerem, z mamą, która przez to już przechodziła.

Na tym etapie ciąży możesz mieć już na tyle dużo nagromadzonego pokarmu w piersiach, że mogą zacząć się pojawiać pierwsze jego wycieki. W zasadzie nie jest to mleko, tylko siara – kremowa, gęsta wydzielina, która zawiera dużo białek, przeciwciał i witamin.

W stosunku do mleka przejściowego i dojrzałego, zawiera mało tłuszczu i cukrów, czyli energii. Będzie stanowić posiłek dziecka przez pierwsze godziny po narodzinach i ułatwi przystosowanie się przewodu pokarmowego do pobierania dużych ilości pokarmu.

Mama musi częściej odpoczywać, mogą pojawiać się obrzęki stóp i kostek, co jest spowodowane upośledzeniem krążenia w nogach przez ucisk żyły wrotnej. Zapewne coraz częściej myślisz o dniu narodzin i tych wszystkich dolegliwościach, które przejdą wraz z nim.

3. 30 tydzień ciąży - proces ciąży

Jednym z kluczowych układów jest układ krwionośny, który teraz pracuje na pełnych obrotach. Serce dziecka bije znacznie szybciej niż osoby dorosłej, bo około 140 uderzeń na minutę. Fizjologia układu krwionośnego płodu różni się bardzo od tej, jaką cechują się dzieci i osoby dorosłe.

Po porodzie przy każdym uderzeniu serca ilość krwi, która przepływa przez płuca w małym układzie krwionośnym jest równa tej, która przepływa przez resztę ciała w układzie systemowym.

Ponieważ u płodu płuca nie są jeszcze dojrzałe, ilość krwi przez nie przepływająca musi być mniejsza. Jest to możliwe dzięki fizjologicznym połączeniom prawej strony serca z lewą.

U płodu utlenowana krew z łożyska dopływa do dziecka żyłą pępkową i przez przewód żylny dostaje się do żyły głównej dolnej i dalej do prawego przedsionka.

Z prawego przedsionka niewielka część przepływa do prawej komory, tak jak u dorosłych, a większa część przez otwór owalny, czyli otwór w przegrodzie między przedsionkami, do lewego przedsionka i dalej do lewej komory.

Po skurczu serca krew z obu komór wyrzucana jest do dużych naczyń - z prawej do pnia płucnego, a z lewej do aorty. Dodatkowo, krew z pnia płucnego dostaje się przez przewód tętniczy (przewód Botalla) do aorty, z aorty krew jest rozprowadzana po całym ciele coraz mniejszymi naczynkami, a jej część przepływa tętnicami pępowinowymi do łożyska.

W łożysku następuje wymiana substancji między krwią dziecka i mamy i znowu krew pełna substancji odżywczych wraca do płodu.

Po porodzie, zaraz po pierwszym wdechu, płuca się rozprężają, zmienia się proporcja ciśnień w układzie krwionośnym i zamyka się otwór owalny między przedsionkami, a następnie w ciągu kilku godzin zamyka się przewód tętniczy. Z czasem te połączenia całkowicie zarosną.