Urlop ojcowski - komu przysługuje, wniosek, uprawnienia ojców
Urlop ojcowski (tacierzyński) w dzisiejszych czasach już nikogo nie dziwi, podobnie jak sytuacja, w której Mama zarabia tyle samo, lub więcej, niż Tata. Czasem warunki finansowe lub skomplikowane okoliczności życiowe zmuszają Mamy do wcześniejszego powrotu do pracy niż wynika to z przysługującego im wymiaru urlopu macierzyńskiego. Przeczytaj więcej na temat urlopu ojcowskiego.
1. Urlop ojcowski - komu przysługuje?
Z urlopu ojcowskiego może skorzystać ojciec zatrudniony na podstawie umowy o pracę, pod warunkiem, że wychowuje dziecko. Do niedawna urlop macierzyński przeznaczony był wyłącznie dla kobiet. Obecnie także ojcom przysługuje nowe uprawnienie – prawo do urlopu potocznie zwanego „tacierzyńskim”.
Ojciec wychowujący dziecko ma prawo do skorzystania z urlopu w części niewykorzystanej przez matkę dziecka. Uprawnienie to przysługuje wszystkim ojcom, nie tylko mężowi matki – mogą z niego skorzystać również osoby pozostające w wolnych związkach oraz ojcowie, które opiekują się dziećmi.
Mama może zrezygnować na rzecz ojca dziecka z przysługującego jej urlopu po wykorzystaniu co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego. Oznacza to, że przy narodzinach 1 dziecka ojciec może wykorzystać 6 tygodni urlopu ojcowskiego.
2. Urlop ojcowski - wniosek
Żeby skorzystać z urlopu ojcowskiego Tata - pracownik musi złożyć pisemny wniosek, nie później niż 7 dni przed wskazanym we wniosku dniem rozpoczęcia urlopu. Pracodawca jest zobowiązany do jego uwzględnienia.
Podczas urlopu ojcowskiego tacie przysługuje zasiłek macierzyński wynoszący 100% wynagrodzenia stanowiącego podstawę jego wymiaru. Przed podjęciem decyzji o przejściu na urlop ojcowski warto zatem dowiedzieć się w odpowiednim oddziale ZUSu, jaka będzie wysokość przysługującego ojcu zasiłku.
Należy pamiętać, że mama, która ma zamiar powrócić do pracy ma również obowiązek pisemnego zgłoszenia pracodawcy pisemnego wniosku w sprawie rezygnacji z części urlopu macierzyńskiego, najpóźniej na 7 dni przed przystąpieniem do pracy.
Do wniosku dołącza się zaświadczenie pracodawcy zatrudniającego pracownika-ojca wychowującego dziecko, potwierdzające termin rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego przez pracownika, wskazany w jego wniosku o udzielenie urlopu, przypadający bezpośrednio po terminie rezygnacji z części urlopu macierzyńskiego przez pracownicę.
3. Urlop ojcowski - inne uprawnienia ojców
Niezależnie od tzw. „urlopu macierzyńskiego” ojcom przysługuje urlop związany z narodzeniem się dziecka. W roku 2010 oraz 2011 wymiar urlopu wynosi 1 tydzień, a od stycznia 2012 r. zwiększy się on o kolejny tydzień. Z urlopu ojcowskiego należy skorzystać do ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia.
Ojcowie mają prawo do opieki nad dzieckiem równocześnie z matką przebywającą na urlopie macierzyńskim lub po zakończeniu przez nią urlopu macierzyńskiego. Urlop ten przysługuje ojcom, których dzieci urodziły się po 7 stycznia 2009 r.
Ponadto, zgodnie z Kodeksem pracy pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę z ojcem-pracownikiem wychowującym dziecko, w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego. Wyjątkiem jest, np. rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika, zatrudnienie na okres próbny, nieprzekraczający jednego miesiąca.
Za wypowiedzeniem umowę o pracę z ojcem można rozwiązać tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy.
Małgorzata Lejman