Najzdrowszy tłuszcz. Ryzyko raka jelit może spaść nawet o 40 proc.
Wybór odpowiedniego tłuszczu do diety dziecka to temat, który budzi wiele pytań wśród rodziców. Oleje roślinne stanowią ważne źródło niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), witamin i przeciwutleniaczy, dlatego warto wiedzieć, które z nich są najkorzystniejsze dla zdrowia dziecka. Odpowiedni tłuszcz wspiera rozwój układu odpornościowego, a także wpływa na gospodarkę lipidową i rozwój mózgu.
W tym artykule:
Znaczenie tłuszczów w diecie dziecka
Tłuszcze, szczególnie wielonienasycone kwasy tłuszczowe (PUFA), takie jak omega-3 i omega-6, są niezbędne do prawidłowego rozwoju mózgu i siatkówki oka, co ma kluczowe znaczenie w pierwszych latach życia.
Badania opublikowane w American "Journal of Clinical Nutrition" potwierdzają, że odpowiednia podaż DHA (kwasu dokozaheksaenowego) i ALA (kwasu alfa-linolenowego) poprawia rozwój poznawczy i wzrokowy u dzieci oraz wzmacniają serce i mózg.
Olej rzepakowy – "oliwa północy"
Najczęściej polecanym olejem w diecie dziecka przez specjalistów jest olej rzepakowy tłoczony na zimno. Według raportu EFSA (European Food Safety Authority) olej rzepakowy ma bardzo korzystny stosunek omega-6 do omega-3 (około 2:1), co wspiera równowagę metaboliczną. Zawiera również znaczne ilości witaminy E i fitosteroli, które działają przeciwutleniająco.
Ponadto, olej rzepakowy cechuje się niską zawartością kwasów tłuszczowych nasyconych, co zmniejsza ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych w przyszłości. W badaniu opublikowanym w "Journal of Lipid Research" wykazano, że włączenie oleju rzepakowego do diety dzieci i dorosłych może obniżać poziom LDL (tzw. złego cholesterolu).
Oliwa z oliwek – klasyk śródziemnomorski
Oliwa z oliwek extra virgin to kolejny zdrowy wybór – bogaty w jednonienasycone kwasy tłuszczowe (MUFA), głównie kwas oleinowy, który wpływa korzystnie na poziom cholesterolu i działa przeciwzapalnie. Oliwa zawiera również związki fenolowe – naturalne przeciwutleniacze chroniące komórki przed uszkodzeniami.
Badania opublikowane w "Pediatric Research" potwierdzają, że oliwa z oliwek może być bezpiecznie stosowana w diecie niemowląt, szczególnie po 6. miesiącu życia, np. jako dodatek do zupek warzywnych.
Dorośli powinni sięgać po oliwę z oliwek także ze względu na jej potencjał antynowotworowy. Jej regularne spożycie wiąże się z niższym ryzykiem rozwoju niektórych nowotworów, w tym raka piersi, jelita grubego i żołądka. W "International Journal of Cancer" opublikowało badanie, w którym wskazano, że kobiety spożywające większe ilości oliwy z oliwek miały o 25–35 proc. mniejsze ryzyko raka piersi w porównaniu do tych, które używały głównie tłuszczów zwierzęcych.
Badanie opublikowane w "Journal of Epidemiology and Community Health" wykazało z kolei, że osoby regularnie spożywające oliwę z oliwek miały znacząco niższe ryzyko zachorowania na raka jelita grubego – nawet do 40 proc. w porównaniu z osobami spożywającymi głównie tłuszcze zwierzęce.
Z kolei przegląd badań opublikowany w "Critical Reviews in Food Science and Nutrition" ujawnił, że dieta śródziemnomorska, której kluczowym elementem jest oliwa z oliwek, zmniejsza ryzyko raka żołądka poprzez działanie przeciwzapalne, przeciwutleniające i przeciwdziałające mutacjom DNA wywołanym przez wolne rodniki oraz bakterie Helicobacter pylori – znany czynnik ryzyka nowotworów żołądka.
Olej lniany – skarbnica omega-3
Olej lniany tłoczony na zimno zawiera bardzo wysokie stężenie kwasu alfa-linolenowego (ALA), który jest prekursorem DHA i EPA. Według badań opublikowanych w "Nutrition Reviews" suplementacja olejem lnianym może zwiększyć poziom omega-3 we krwi u dzieci.
Jednakże, olej lniany jest bardzo wrażliwy na światło i temperaturę – nie nadaje się do smażenia, powinien być przechowywany w lodówce i spożywany na zimno. Jest doskonałym dodatkiem do kaszek, jogurtów czy przecierów owocowych, ale najlepiej wprowadzać go ostrożnie i po konsultacji z pediatrą.
Jakich olejów unikać?
Nie wszystkie oleje są bezpieczne dla dzieci. Należy unikać olejów rafinowanych i bogatych w kwasy tłuszczowe trans – takich jak olej palmowy, kokosowy (w nadmiarze) czy olej sojowy rafinowany. Te tłuszcze mogą zaburzać gospodarkę lipidową i przyczyniać się do rozwoju insulinooporności.