Ten czynnik zaburza rozwój mózgu u dzieci. Jest związany ze smogiem

Od lat wiadomo, że zanieczyszczenie powietrza negatywnie oddziałuje na układ sercowo-naczyniowy i oddechowy. Pyły zawieszone (PM) i dwutlenek azotu (NO₂) zwiększają ryzyko udaru, nadciśnienia, astmy czy przewlekłych chorób płuc. W ostatnich latach coraz częściej zwraca się uwagę także na wpływ smogu na układ nerwowy, jednak dotychczasowe wyniki badań bywały niespójne – wskazywały różne obszary mózgu, które mogą być podatne na uszkodzenia.

Zobacz też: Czy w czasie smogu można wychodzić na spacery z dziećmi? Eksperci nie pozostawiają złudzeń

Aby lepiej zrozumieć te zależności, międzynarodowy zespół badaczy wykorzystał dyfuzyjny rezonans magnetyczny (dMRI). Technika ta pozwala szczegółowo analizować mikrostrukturę tkanki nerwowej i oceniać spójność włókien istoty białej. Badaniem objęto 425 dzieci w wieku 10–13 lat, z czego 116 miało zdiagnozowane ADHD, a 309 rozwijało się typowo. Uczestnicy pochodzili z 18 miejscowości w południowej Polsce i byli częścią projektu NeuroSmog.

Analizy wykazały, że ekspozycja na dwutlenek azotu w pierwszych czterech latach życia wiązała się z pogorszeniem wskaźników integralności istoty białej.

- Nasze wyniki sugerują, że wczesna ekspozycja na dwutlenek azotu może mieć wykrywalny i negatywny wpływ na mikrostrukturę istoty białej, która pełni kluczowe funkcje w komunikacji między różnymi obszarami mózgu oraz między mózgiem a resztą ciała - opisuje wynik badania Paulina Lewandowska

Może to oznaczać opóźnione dojrzewanie struktur mózgowych lub procesy zapalne, które wpływają na zdolność szybkiego przewodzenia impulsów nerwowych. Badacze podkreślają, że istota biała jest kluczowa dla prawidłowego uczenia się i sprawnej komunikacji między różnymi obszarami mózgu.

Co ciekawe, nie zaobserwowano interakcji między obecnością ADHD a skutkami oddziaływania zanieczyszczeń. Wyniki sugerują, że choć smog może zwiększać ryzyko rozwoju ADHD, nie powoduje on cięższych zmian strukturalnych u dzieci już zdiagnozowanych.

Zobacz też: Nauczycielka z ADHD. "Idąc do szkoły, codziennie wymiotowałam"

W badaniu nie stwierdzono wpływu pyłów zawieszonych na strukturę istoty białej. Naukowcy podkreślają jednak, że mechanizmy działania tych cząstek mogą być bardziej złożone i trudniejsze do uchwycenia za pomocą obecnych metod. W Polsce zanieczyszczenia powietrza często oddziałują przede wszystkim na płuca i serce, a ich rola w rozwoju mózgu może być mniej bezpośrednia.

oprac. Aleksandra Zaborowska, dziennikarka Wirtualnej Polski

Źródła

1. PAP