Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (876 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (403 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Te cechy dziedziczymy po matce. Naukowcy potwierdzają

Avatar placeholder
30.01.2025 11:48
Co dziedziczymy po matce? 10 ważnych cech
Co dziedziczymy po matce? 10 ważnych cech (X / Getty Images)

To, jakie cechy dziedziczymy, zależy od genów przekazanych przez rodziców, ale to matka ma kluczowy wpływ na niektóre z nich. Inteligencja, wzorce snu, metabolizm czy skłonność do depresji mogą być silniej związane z genami matki. Badania sugerują także, że mitochondrialne DNA, dziedziczone wyłącznie po matce, wpływa na proces starzenia i wydolność organizmu.

spis treści

1. Chromosomy X i Y

Kod genetyczny noworodka stanowi kombinację materiału genetycznego jego rodziców - to, jakie cechy odziedziczy i w jakim stopniu, zależy od przekazanych mu genów.

Większość ludzi otrzymuje 22 pary pasujących chromosomów - po jednym od każdego z rodziców. Dodatkowo występuje 23. para, która zawiera geny związane z płcią. Chromosomy X i Y decydują o płci dziecka i mają wpływ na to, które cechy pochodzą od matki, a które od ojca.

Dziewczynki dziedziczą chromosom X zarówno od matki, jak i ojca, co oznacza, że cechy sprzężone z płcią mogą pochodzić od obu rodziców. Chłopcy natomiast otrzymują chromosom X od matki, a chromosom Y od ojca, co sprawia, że wszystkie geny związane z chromosomem X są dziedziczone wyłącznie po matce.

Zobacz film: "13 cech inteligentnych ludzi. Sprawdź, ile z nich posiadasz"

A jakie cechy są dziedziczone po matce?

2. Geny recesywne sprzężone z chromosomem X

Niektóre cechy recesywne związane z chromosomem X są przekazywane synom przez matki. Ponieważ chłopcy posiadają tylko jeden chromosom X, cechy te mogą ujawniać się u nich bez obecności drugiego, dominującego genu. Przykłady takich zaburzeń to daltonizm czy hemofilia A.

3. Wpływ genów matki na proces starzenia

Proces starzenia jest nieunikniony i objawia się m.in. pojawianiem się zmarszczek, siwych włosów i zmian w strukturze skóry. Tempo i intensywność tych zmian w dużej mierze zależą od genów matki.

Mitochondrialne DNA (mDNA), które dziedziczymy wyłącznie po matce, odgrywa kluczową rolę w procesie starzenia się organizmu. Mitochondria odpowiadają za produkcję energii w komórkach, a ich uszkodzenia, spowodowane przez wolne rodniki i toksyny, mogą przyspieszać starzenie.

Naukowcy z Karolinska Institutet oraz Max Planck Institute for Biology of Aging odkryli, że starzenie się organizmu jest wynikiem zarówno czynników środowiskowych, jak i genetycznych, które przekazywane są przez matkę.

Profesor Nils-Göran Larsson, główny badacz w Max Planck Institute for Biology of Aging, podkreśla, że mutacje w mitochondrialnym DNA matki mogą powodować szybsze starzenie się dziecka. Wyniki badań, opublikowane w czasopiśmie "Nature", opierają się jednak na eksperymentach przeprowadzonych na myszach.

4. Inteligencja

Nie istnieje pojedynczy gen odpowiedzialny za inteligencję, jednak coraz więcej badań wskazuje na istotną rolę matki w jej przekazywaniu. Jednym z powodów jest dziedziczenie mitochondrialnego DNA, które występuje m.in. w tkankach mózgu.

Chromosom X odgrywa kluczową rolę w rozwoju kory mózgowej, odpowiedzialnej za funkcje poznawcze i społeczne. Ponieważ kobiety posiadają dwa chromosomy X, a mężczyźni tylko jeden, większa liczba genów związanych z inteligencją u chłopców pochodzi od matki. W przypadku dziewczynek inteligencja jest kształtowana przez geny obojga rodziców.

5. Zdrowie psychiczne

Choroby psychiczne i zaburzenia nastroju mają zarówno podłoże genetyczne, jak i środowiskowe. Badania sugerują, że istnieje silniejszy związek między depresją u matek i córek niż w relacji ojciec-dziecko. Przeanalizowano 35 rodzin i wykazano, że depresja rzadziej jest "przekazywana" przez ojców.

Dodatkowo, inne badanie wykazało korelację między niskim poziomem serotoniny u matki a częstszym występowaniem ADHD u jej dzieci. Warto jednak pamiętać, że geneza zaburzeń psychicznych jest złożona i nie do końca poznana.

6. Wzorce snu

Według badań opublikowanych w "Sleep Medicine", skłonność do określonych wzorców snu, takich jak długość snu, czas zasypiania czy pora budzenia się, może być dziedziczona po matce. Naukowcy zauważyli, że dzieci matek cierpiących na bezsenność częściej mają zaburzenia snu.

7. Metabolizm

Badania sugerują, że brunatna tkanka tłuszczowa, mająca zdolność do spalania kalorii i przeciwdziałania otyłości, jest w dużej mierze regulowana przez geny dziedziczone po matce. Oznacza to, że tempo metabolizmu dziecka może być częściowo uwarunkowane genetycznie przez matkę.

8. Wzrost

Na wzrost dziecka wpływa wiele czynników genetycznych - naukowcy zidentyfikowali co najmniej 700 wariantów. Ojciec przekazuje dziecku czynnik wzrostu IGF, który stymuluje rozwój, natomiast geny matki dostarczają inhibitora IGF (IGF2R), który ten proces hamuje. Mechanizmy te są wciąż badane, ale sugerują, że wzrost jest wynikiem równowagi między czynnikami odziedziczonymi po obojgu rodzicach.

9. Cykl menstruacyjny

Geny regulujące gospodarkę hormonalną, owulację i funkcjonowanie jajników mogą wpływać na wiek dojrzewania, długość cyklu miesiączkowego oraz moment wystąpienia menopauzy. Badania wykazały, że czas pojawienia się pierwszej miesiączki i menopauzy może mieć podłoże genetyczne związane z matką.

Co dziedziczymy po ojcu? Będziesz zaskoczony
Co dziedziczymy po ojcu? Będziesz zaskoczony

Dziedziczenie genów jest skomplikowaną sprawą. Mieszanka genetyczna, jaką otrzymuje każdy człowiek,

przeczytaj artykuł

10. Pamięć

Naukowcy odkryli, że geny matki mogą mieć większy wpływ na zdolności zapamiętywania. Warianty genetyczne odpowiadające za neuroplastyczność, rozwój neuronów i wzmocnienie synaptyczne są silniej powiązane z materiałem genetycznym dziedziczonym po matce.

11. Preferencje aktywności fizycznej

Zdolności wytrzymałościowe, takie jak długodystansowe bieganie czy jazda na rowerze, mogą być dziedziczone po matce. Odpowiada za to mitochondrialne DNA, które wpływa na efektywność procesów energetycznych w organizmie.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze