Tak wygląda zakażenie tężcem. Wirusolog: "Czy chcecie więcej takich widoków?"

"Proszę szczególnie osoby przeciwne szczepieniom lub sceptyków o dokładne przyjrzenie się. Oto niemowlę z drgawkami tężcowymi. Czy chcecie więcej takich widoków? Nie? To dobrze, bo szczepionka DTP (błonica, tężec, krztusiec) działa" - rozpoczyna jeden ze swoich wpisów w mediach społecznościowych prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska.

Ekspertka dołączyła do swojego posta na Facebooku krótki filmik przedstawiający malutkie dziecko z drgawkami. Niemowlę jest usztywnione, widać, że bardzo cierpi.

Prof. Szuster-Ciesielska przypomniała, że wbrew obiegowej opinii "niemowlęta mogą zakazić się tężcem, ale w Polsce praktycznie nie obserwuje się tej choroby u dzieci, właśnie dzięki szczepieniom". Do zakażenia może dojść podczas przecięcia pępowiny zanieczyszczonym narzędziem lub podczas porodu lub poronienia przy braku zachowania zasad higieny.

"Wg PZH w latach 2000-2017 liczba zachorowań na tężec w Polsce nie przekraczała 20 przypadków rocznie. Co ważne od 1984 r. nie odnotowano wystąpienia tężca noworodków. Obecnie chorują głównie osoby starsze, od dawna nieszczepione" - zaznaczyła ekspertka.

"Napisałam ten post w kontekście tez antyszczepionkowców o dobrowolności szczepień w Polsce. Gdyby tak się stało, to przypadki tężca u dzieci mogłyby się zacząć pojawiać. Tylko komplet szczepień i ich obowiązek dają efekt ochrony" - dodała.

Tężec to choroba zakaźna, którą wywołuje bakteria Clostridium tetani. Drobnoustrój ten występuje powszechnie w środowisku - przede wszystkim w glebie, kurzu oraz odchodach zwierząt. Jego przetrwalniki są niezwykle odporne i mogą przetrwać w niesprzyjających warunkach przez długi czas.

Choroba rozwija się, gdy bakteria dostanie się do organizmu przez uszkodzoną skórę, szczególnie przez głębokie lub zabrudzone rany. Tężec nie przenosi się z człowieka na człowieka - to choroba, którą można się zarazić jedynie poprzez kontakt z zanieczyszczonym środowiskiem. Najczęściej do zakażenia dochodzi przez zranienia zadane zabrudzonymi narzędziami, kolce, gwoździe, a także przy urazach powstałych podczas prac rolnych lub ogrodniczych. Szczególnie niebezpieczne są rany głębokie i niedostatecznie oczyszczone, ponieważ właśnie w takich warunkach bakterie mogą rozwijać się najlepiej - beztlenowo, w głębi tkanek.

Objawy tężca są bardzo charakterystyczne i zwykle pojawiają się po kilku dniach od zakażenia. Na początku może wystąpić sztywność karku, trudności w przełykaniu oraz napięcie mięśni żuchwy, określane jako szczękościsk. Z czasem dochodzi do silnych, bolesnych skurczów mięśni, które obejmują całe ciało.

Skurcze mogą być tak intensywne, że prowadzą do złamań kości lub zaburzeń oddychania, o czym świadczy chociażby nagranie opublikowane na Instagramie na profilu @srw_wartoszczepic.

"W czasie napadu tężcowego chory ma zwykle zaciśnięte zęby. Silne napięcie mięśni przykręgosłupowych, tułowia i karku powoduje przyjęcie przymusowej pozycji z łukowatym wyprężeniem ciała ku tyłowi, napięty brzuch, kończyny dolne w przeproście. Prężenia obejmują jednocześnie wiele grup mięśniowych, są bardzo bolesne, a ponieważ często dotyczą mięśni oddechowych, chory dusi się" - piszą twórcy profilu.

"Skurcze mięśni mogą być tak silne, że czasem podczas napadu dochodzi do złamania kompresyjnego (ze ściskania) kręgów, najczęściej w piersiowym odcinku kręgosłupa. Początkowo napady są krótkotrwałe, kilkusekundowe, następnie przybierają na sile i częstości. Chory cały czas ma w pełni zachowaną świadomość" - dodają.

Tężec to choroba zagrażająca życiu - bez odpowiedniego leczenia może prowadzić do śmierci w wyniku niewydolności oddechowej lub zatrzymania krążenia.

Występowanie tężca w krajach rozwiniętych jest dziś rzadkością, głównie dzięki powszechnym szczepieniom ochronnym. W krajach, gdzie dostęp do opieki zdrowotnej i szczepień jest ograniczony, choroba wciąż stanowi poważny problem zdrowotny.

Najskuteczniejszą formą profilaktyki przeciw tężcowi są szczepienia. W Polsce są one obowiązkowe i rozpoczynają się już w wieku niemowlęcym. Dawki przypominające podawane są co kilka lat, co pozwala utrzymać odporność. W przypadku zranień, szczególnie u osób niezaszczepionych lub u tych, u których ostatnia dawka była podana dawno, stosuje się także surowicę przeciwtężcową, która neutralizuje toksynę bakterii.

Schemat szczepienia podstawowego na tężec przypomniała na Facebooku Prof. Szuster-Ciesielska:

"Pierwsza dawka w 2. miesiącu życia. Druga dawka w 4. miesiącu życia. Trzecia dawka w 5. lub 6. miesiącu życia. Czwarta dawka w 16. lub 18. miesiącu życia. Szczepienia przypominające: Pierwsza dawka w 6. roku życia. Druga dawka w 14. roku życia. Trzecia dawka w 19. roku życia. U dorosłych należy ją przypominać co 10 lat."

Marta Słupska, dziennikarka Wirtualnej Polski

Źródła

1. Facebook
2. Instagram