Tak rodzice wpływają na rozwój emocjonalny dzieci z autyzmem. Są dwie grupy

Naukowcy od dawna podkreślają, że więź między dzieckiem a rodzicem ma ogromne znaczenie dla jego rozwoju emocjonalnego i społecznego. W przypadku dzieci ze spektrum autyzmu relacje te bywają bardziej skomplikowane, ponieważ trudniej im odczytywać emocje innych osób i dzielić się własnymi uczuciami. Badacze z Uniwersytetu w Uppsali postanowili więc sprawdzić, jak styl przywiązania rodziców oraz ich umiejętność rozumienia stanów emocjonalnych dziecka (czyli tzw. refleksyjne funkcjonowanie) wpływają na ich relację z dzieckiem z autyzmem.

W badaniu wzięło udział 28 rodziców dzieci ze spektrum autyzmu. Wypełniali oni testy i kwestionariusze dotyczące swojego sposobu przeżywania więzi, postrzegania przywiązania dziecka oraz umiejętności rozumienia jego emocji i myśli. Tam, gdzie było to możliwe, porównano także relacje rodziców z dzieckiem autystycznym i z jego typowo rozwijającym się rodzeństwem.

Rodziców podzielono na dwie grupy: takich, którzy mają tzw. zorganizowany styl przywiązania (czyli potrafią w miarę dobrze rozumieć i regulować emocje), oraz tych z "nierozwiązanymi" przeżyciami, np. po traumie lub stracie.

Zobacz też: Napady złości. Jak nauczyć dziecko kontrolować emocje?

Okazało się, że rodzice z uporządkowanym stylem przywiązania wykazywali większe zainteresowanie emocjami i myślami swojego dziecka niż ci, którzy zmagali się z nierozwiązanymi trudnymi doświadczeniami. To właśnie ta ciekawość świata wewnętrznego dziecka uznawana jest za szczególnie ważną dla budowania bezpiecznej więzi.

Badanie pokazało też, że matki częściej niż ojcowie wykazywały takie zainteresowanie. Nie stwierdzono natomiast różnic między relacjami rodziców z dzieckiem z autyzmem a tym z typowym rozwojem - co może oznaczać, że rodzice w podobny sposób starają się rozumieć oboje swoich dzieci.

Autorzy badania podkreślają, że rodzice, którzy doświadczyli w przeszłości trudnych emocjonalnie wydarzeń, mogą mieć większy problem z rozumieniem uczuć i potrzeb dziecka. Dlatego pomoc psychologiczna skierowana do rodzin z dziećmi w spektrum autyzmu powinna obejmować nie tylko wsparcie dla dzieci, ale także terapie i warsztaty dla rodziców, pomagające im lepiej zrozumieć siebie i własne reakcje.

Szczególnej uwagi wymagają także ojcowie, którzy, jak pokazały wyniki, często wykazują niższy poziom refleksyjnego podejścia do emocji dziecka.

Badanie opublikowane w czasopiśmie "Frontiers in Psychology" pokazuje, że to, jak rodzic rozumie emocje swoje i dziecka, ma ogromne znaczenie dla jakości relacji w rodzinie. Autorzy zachęcają do dalszych badań i tworzenia programów wsparcia, które pomogą rodzicom z trudnymi doświadczeniami budować bardziej otwarte, refleksyjne i empatyczne relacje z dziećmi - zarówno tymi z autyzmem, jak i typowo rozwijającymi się.

Aleksandra Zaborowska, dziennikarka Wirtualnej Polski

Źródło:

• Charlotte Engberg Conrad et al., "Attachment and reflective functioning in families with a child on the autism spectrum", Frontiers in Psychology, 2025.

Źródła

1. Frontiers