Tabletki przeciwbólowe w ciąży

Problem przyjmowania przez kobiety w ciąży leków przeciwbólowych nabiera szczególnego znaczenia, ponieważ większość z tych leków można nabyć bez recepty. Tymczasem stosowanie na własną rękę powszechnie dostępnych tabletek przeciwbólowych, zwłaszcza na początku ciąży, może grozić poronieniem lub zaburzeniami w rozwoju płodu. Nie oznacza to jednak, że kobieta w ciąży ma cierpieć z powodu bólu. Wrażliwość płodu na przyjmowane przez matkę leki zależy od stopnia zaawansowania ciąży oraz od składu leku. Na szczęście wymóg dokładnego opisu składu i przeznaczenia tabletek spowodował, że każda ciężarna może uzyskać informację o tym, czy dany lek jest dla niej bezpieczny. Od początku jednak warto przede wszystkim zdiagnozować przyczynę bólu i jeśli to możliwe, spróbować uśmierzyć go w sposób niefarmakologiczny. Dobrze byłoby, aby w przypadku dokuczliwych dolegliwości bólowych z współwystępującymi innymi objawami, na przykład biegunką czy wymiotami, kobieta zgłosiła się do lekarza. Zwłaszcza jeśli mimo upływu czasu ból lub inne objawy nasilają się.

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) najbezpieczniejszy z leków dopuszczonych do stosowania, również wśród dzieci, jest paracetamol. Za bezpieczeństwem jego stosowania przemawiają następujące fakty:

• nie wykazuje działania nefrotoksycznego, co oznacza, że jego stosowanie nie wpływa negatywnie na pracę nerek;
• nie wykazuje działania gastrotoksycznego, czyli nie wpływa ujemnie na pracę układu pokarmowego;
• dobrze wchłania się po podaniu doustnym;
• wykazuje stosunkowo mało negatywnych interakcji z innymi lekami, co ma szczególne znaczenie w przypadku nadwrażliwości u osób przyjmujących leki na choroby przewlekłe takie jak astma czy cukrzyca.

Nie bez znaczenia jest odpowiednio dobrana dawka leku, dlatego że nawet najbezpieczniejszy lek można łatwo przedawkować. Wiele dostępnych na rynku leków zawiera w sobie paracetamol. Istnieją także leki, które w połączeniu ze zbyt dużą dawką paracetamolu nasilają swoje działanie i mogą wywołać uboczne konsekwencje dla samopoczucia i zdrowia. Dlatego w przypadku kobiet ciężarnych to lekarz powinien stanowić podstawowe źródło informacji o tym, czy może ona przyjąć określone leki przeciwbólowe i które są bezpieczne dla rozwijającego się płodu.

Trzeba pamiętać, że ciąża i dolegliwości z nią związane mogą wpływać na wchłanianie się substancji leczniczych. Na przykład, jeśli kobieta cierpi na niepowściągliwe wymioty, może tym samym usuwać lek z żołądka. Zwolniona perystaltyka jelit może nasilać ekspozycję na lek, ze względu na wydłużenie jego czasu wchłaniania z przewodu pokarmowego. Warto także wiedzieć, że bariera ochronna w postaci łożyska wcale nie chroni dostatecznie płodu przed skutkami przyjmowania leków przez matkę. Płód nie ma jeszcze dostatecznej możliwości metabolizowania środków farmakologicznych.

Ciąża stwarza konieczność zachowania optymalnej ostrożności w przyjmowaniu jakichkolwiek preparatów leczniczych. Zwłaszcza jeśli kobieta zamierza przyjąć bez konsultacji z lekarzem powszechnie dostępny lek przeciwbólowy, powinna przemyśleć swoją decyzję. Nie ma pewności, jak organizm ciężarnej i rozwijającego się płodu zareaguje na przyjętą substancję. Może dojść do działań teratogennych.