Tabletki przeciwbólowe w ciąży
Podczas ciąży zdarzają się sytuacje, które zmuszają do krótkotrwałego przyjmowania różnych leków związanych z uśmierzaniem bólu. Mogą to być przypadki, w których ciężarna cierpi na migrenowe bóle głowy lub te związane z przeziębieniem. Zdarza się także, że powodem przyjmowania tabletek przeciwbólowych jest choćby ból zęba.
1. Paracetamol w walce z bólem
Problem przyjmowania przez kobiety w ciąży leków przeciwbólowych nabiera szczególnego znaczenia, ponieważ większość z tych leków można nabyć bez recepty. Tymczasem stosowanie na własną rękę powszechnie dostępnych tabletek przeciwbólowych, zwłaszcza na początku ciąży, może grozić poronieniem lub zaburzeniami w rozwoju płodu. Nie oznacza to jednak, że kobieta w ciąży ma cierpieć z powodu bólu. Wrażliwość płodu na przyjmowane przez matkę leki zależy od stopnia zaawansowania ciąży oraz od składu leku. Na szczęście wymóg dokładnego opisu składu i przeznaczenia tabletek spowodował, że każda ciężarna może uzyskać informację o tym, czy dany lek jest dla niej bezpieczny. Od początku jednak warto przede wszystkim zdiagnozować przyczynę bólu i jeśli to możliwe, spróbować uśmierzyć go w sposób niefarmakologiczny. Dobrze byłoby, aby w przypadku dokuczliwych dolegliwości bólowych z współwystępującymi innymi objawami, na przykład biegunką czy wymiotami, kobieta zgłosiła się do lekarza. Zwłaszcza jeśli mimo upływu czasu ból lub inne objawy nasilają się.
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) najbezpieczniejszy z leków dopuszczonych do stosowania, również wśród dzieci, jest paracetamol. Za bezpieczeństwem jego stosowania przemawiają następujące fakty:
- nie wykazuje działania nefrotoksycznego, co oznacza, że jego stosowanie nie wpływa negatywnie na pracę nerek;
- nie wykazuje działania gastrotoksycznego, czyli nie wpływa ujemnie na pracę układu pokarmowego;
- dobrze wchłania się po podaniu doustnym;
- wykazuje stosunkowo mało negatywnych interakcji z innymi lekami, co ma szczególne znaczenie w przypadku nadwrażliwości u osób przyjmujących leki na choroby przewlekłe takie jak astma czy cukrzyca.
2. Ciąża a farmakologia
Nie bez znaczenia jest odpowiednio dobrana dawka leku, dlatego że nawet najbezpieczniejszy lek można łatwo przedawkować. Wiele dostępnych na rynku leków zawiera w sobie paracetamol. Istnieją także leki, które w połączeniu ze zbyt dużą dawką paracetamolu nasilają swoje działanie i mogą wywołać uboczne konsekwencje dla samopoczucia i zdrowia. Dlatego w przypadku kobiet ciężarnych to lekarz powinien stanowić podstawowe źródło informacji o tym, czy może ona przyjąć określone leki przeciwbólowe i które są bezpieczne dla rozwijającego się płodu.
Trzeba pamiętać, że ciąża i dolegliwości z nią związane mogą wpływać na wchłanianie się substancji leczniczych. Na przykład, jeśli kobieta cierpi na niepowściągliwe wymioty, może tym samym usuwać lek z żołądka. Zwolniona perystaltyka jelit może nasilać ekspozycję na lek, ze względu na wydłużenie jego czasu wchłaniania z przewodu pokarmowego. Warto także wiedzieć, że bariera ochronna w postaci łożyska wcale nie chroni dostatecznie płodu przed skutkami przyjmowania leków przez matkę. Płód nie ma jeszcze dostatecznej możliwości metabolizowania środków farmakologicznych.
Ciąża stwarza konieczność zachowania optymalnej ostrożności w przyjmowaniu jakichkolwiek preparatów leczniczych. Zwłaszcza jeśli kobieta zamierza przyjąć bez konsultacji z lekarzem powszechnie dostępny lek przeciwbólowy, powinna przemyśleć swoją decyzję. Nie ma pewności, jak organizm ciężarnej i rozwijającego się płodu zareaguje na przyjętą substancję. Może dojść do działań teratogennych.