Szczepionki HPV - wybitny specjalista obala mity na ich temat
Dlaczego Polska jest w europejskiej, niechlubnej czołówce zachorowań na raka szyjki macicy? Czy HPV (Human Papilloma Virus) zagraża wyłącznie kobietom? Na te i inne pytania związane z HPV odpowiada prof. dr hab. med. Jan Kotarski, kierownik I Kliniki Ginekologii Onkologicznej i Ginekologii w Lublinie.
- Najważniejszym czynnikiem sprawczym raka szyjki macicy jest zakażenie typami onkogennymi wirusa HPV. Większość infekcji HPV ulega samowyleczeniu, jednakże u niektórych kobiet zakażenie przechodzi w stan przewlekły i prowadzi do powstania najpierw stanu przednowotworowego, a następnie do nowotworu. Dzisiaj jeszcze nie wiemy, co decyduje o przejściu w stan przewlekłego zakażenia - tłumaczy lekarz.
Zobacz także: Chłopców także powinniśmy szczepić przeciwko HPV
Jakie są skuteczne metody zapobiegania nowotworom szyjki macicy?
- Najskuteczniejsze są metody profilaktyki pierwotnej. Są to działania, które mają zapobiec powstaniu zagrożenia. W przypadku raka szyjki macicy kluczowa jest eliminacja niebezpieczeństwa zarażenia się wirusem HPV. Do metod profilaktyki pierwotnej zaliczamy abstynencję płciową – metodę skuteczną, lecz niesprawdzającą się w życiu.
Również stosowanie prezerwatyw (podobnie jak mniejsza liczba partnerów seksualnych) zmniejsza ryzyko zakażenia HPV, ale nie likwiduje go całkowicie. Najskuteczniejszą metodą (przy prowadzeniu normalnego trybu życia seksualnego) są szczepienia. Trzeba pamiętać, że badania cytologiczne są skuteczną metodą wykrywania stanów przednowotworowych szyjki macicy, ale nie zapobiegają ich powstaniu - dodaje.
Jak ocenia pan bezpieczeństwo i skuteczność oraz ryzyko związane ze szczepieniem?
- Szczepionki zapobiegają zmianom nowotworowym u ok. 90 proc. osób poddanych szczepieniu. Obecnie obserwacja dotycząca objawów niepożądanych opiera się o dokładne rejestry, zawierające bazę kilkuset milionów kobiet na całym świecie. By rozwiać wszelkie wątpliwości Europejska Agencja Leków (EMA) przeprowadziła wnikliwą analizę danych i wydała komunikat, w którym uznała szczepienia przeciw wirusowi HPV za bezpieczne.
Również Amerykańska Akademia Pediatryczna w raporcie z lutego 2016 r. ogłosiła dane, z których wynika, że profil bezpieczeństwa szczepionek HPV jest sprawdzony - informuje lekarz.
Czy szczepionki powodują przedwczesną niewydolność jajników lub zaburzają prawidłowe działania układu odpornościowego?
- Amerykańska Akademia Pediatryczna jednoznacznie stwierdziła, że nie ma powiązań między zapadalnością na przedwczesną niewydolność jajników a szczepieniami HPV. Podobnie w kwestii układu odpornościowego – prawdopodobieństwo zaburzeń jest takie samo u osób szczepionych, jak i niezaszczepionych - wyjaśnia.
Czy rak szyjki macicy dotyczy tylko starszych kobiet?
- Szacuje się, że ok. 60 proc. wszystkich zachorowań na raka szyjki macicy występuje u kobiet w średnim wieku – między 45 a 64 rokiem życia. Dodatkowo ryzyko zachorowania rośnie wraz z wiekiem. Niemniej jednak, o czym nie wolno zapominać, rak szyjki macicy występuje także u młodych kobiet. Przykład australijskiej wioślarki olimpijskiej, Sary Tait, która zmarła na raka szyjki macicy w wieku 33 lat, pokazuje, że jest to problem dotyczący kobiet w każdym wieku - wyjaśnia.
Czy wirusy HPV zagrażają wyłącznie kobietom?
- Wirusy HPV zagrażają także mężczyznom. Mogą wywoływać również raka prącia i raka odbytnicy. Nie powinnyśmy lekceważyć tego zagrożenia. Trzeba pamiętać o tym, że w dużej mierze to właśnie mężczyźni przyczyniają się do roznoszenia wirusów wśród kobiet. Także szczepiący się chłopcy chronią nie tylko siebie, ale także swoje przyszłe partnerki - mówi prof. dr hab. med. Jan Kotarski.
Co radzi pan rodzicom, którzy stoją przed dylematem, czy szczepić swoje córki przeciw wirusowi HPV?
- Ja zaszczepiłem swoje córki i takiej rady udzielam rodzicom. W Polsce szczepienia są prowadzone przez lekarzy rodzinnych i pediatrów. Sądzę natomiast, że w przypadku szczepień przeciw wirusowi HPV więcej informacji można uzyskać u ginekologa niż u lekarza ogólnego. Nie wolno bać się zadawania pytań, ale trzeba uodpornić się na niesprawdzone informacje.
Należy rzetelnie sprawdzać źródła, a przy jakichkolwiek wątpliwościach (i nie dotyczy to przecież tylko zagadnień dotyczących tematyki szczepień) warto zasięgnąć fachowej opinii lekarza. Z mojej strony mogę polecić stronę Głównego Inspektoratu Sanitarnego szczepienia.gis.gov.pl oraz strony: zaszczepsiewiedza.pl lub szczepienia.pzh.gov.pl. Można tam znaleźć fakty i rzetelne opinie autorytetów z wielu dziedzin medycyny - poleca lekarz.
Zobacz także: Ministerstwo Zdrowia wprowadza bezpłatne szczepienia dla dzieci i dorosłych
