Świerzb u niemowląt – przyczyny, objawy i leczenie
Świerzb u niemowląt jest chorobą, która wywołuje wiele dokuczliwych objawów. Ponieważ może nie tylko uprzykrzyć życie, ale i prowadzić do groźnych powikłań, należy wiedzieć, jakie są jej objawy. To pozwoli na szybkie rozpoznanie i leczenie, którym należy objąć całą rodzinę.
1. Co to jest świerzb u niemowląt, starszych dzieci i dorosłych?
Świerzb u niemowląt, znany również jako świerzb niemowlęcy, jest chorobą zakaźną wywołaną przez roztocza świerzbowca (patogeny gatunku Sarcoptes scabiei var. Hominis).
Chociaż choroba może dotknąć ludzi w każdym wieku, szczególnie narażone na nią są niemowlęta i małe dzieci. Ma to związek z bliskim kontaktem fizycznym z opiekunami i domownikami. Do zakażenia predysponuje również cienki naskórek stanowiący przyjazne środowisko do rozwoju pasożytów.
Trzeba pamiętać, że świerzb nie jest chorobą związaną z brakiem higieny czy złymi warunkami sanitarnymi, stąd można się nim zarazić wszędzie poprzez kontakt bezpośredni z osobą chorą, ale i przedmioty. Pierwsze symptomy choroby manifestują się po 3-6 tygodniach od zakażenia.
Inne odmiany świerzbu
Świerzb jest chorobą, która występuje w kilku odmianach klinicznych. I tak osoby o obniżonej odporności organizmu mogą zachorować na świerzb norweski (najgroźniejsza postać choroby).
Do innych najbardziej rozpowszechnionych odmian należy świerzb guzkowy i świerzb pęcherzowy.
2. Świerzb u dziecka – objawy
Jakie są objawy świerzbu u dziecka? To przede wszystkim świąd, nasilający się zwłaszcza wieczorem i w nocy (podczas snu dochodzi do wzrostu temperatury ciała, co powoduje wzrost aktywności pasożyta).
Charakterystyczne są również obserwowane na powierzchni skóry nory świerzbowcowe. To jasne korytarze w naskórku posiadające szerokość kilku milimetrów, zakończone czarnym punktem. Te pojawiają się, ponieważ zapłodniona samica ryje linijne korytarze w naskórku, na końcu których składa zapłodnione jaja.
W przebiegu świerzbowca u niemowląt, ale i starszych dzieci oraz dorosłych, obserwuje się także inne zmiany skórne, takie jak grudki, czerwone krostki czy pęcherzyki. Drapanie skóry sprawia, że występują rany i blizny, nadżerki, przeczosy, strupy i nadkażenia bakteryjne. Skóra jest zaczerwieniona, może wyglądać na podrażnioną.
Zmiany związane ze świerzbem obserwuje się przede wszystkim między palcami (przestrzenie międzypalcowe), na nadgarstkach, w pachwinach, pod pachami, w okolicach pępka oraz stóp. Zajmują fałdy skórne, okolice brzucha, pośladków, narządów płciowych i brodawek sutkowych.
W przypadku noworodków i niemowląt zmiany chorobowe mogą objąć całe ciało. Typowy jest świerzb na twarzy u dziecka i świerzb na dłoniach u dziecka. Zmiany chorobowe mogą objąć także podeszwy stóp i owłosioną skórę głowy.
U starszych dzieci objawy skórne infekcji najczęściej widoczne są na dłoniach, w fałdach skórnych (pod pachami, na brzuchu i w zgięciach łokciowych) oraz w okolicy narządów płciowych.
Dokuczliwe dolegliwości sprawiają, że niemowlę może być niespokojne, płaczliwe, rozdrażnione. Pojawić się może częste pocieranie ciała i głowy o przewijak, problemy z zasypianiem czy trudności w karmieniu.
3. Świerzb u dzieci – rozpoznanie
Świerzb można pomylić z AZS (atopowe zapalenie skóry), liszajcem zakaźnym, pokrzywką, opryszczkowatym zapaleniem skóry i wypryskiem.
Rozpoznanie umożliwia wywiad lekarski i badanie dermatoskopowe. To dlatego, gdy pojawią się niepokojące objawy, należy udać się z dzieckiem do pediatry, dermatologa czy lekarza POZ.
4. Świerzb u dziecka – jak leczyć?
Jak leczyć świerzb u dziecka? Najczęściej stosuje się leki naskórne z permetryną, siarką lub kroamitonem (np. lek Infectoscab można stosować u dzieci od 2. miesiąca życia).
Zaleca się także stosowanie preparatów antyświądowych. W sytuacji, gdy doszło do zakażenia bakteryjnego skóry, stosuje się antybiotyki naskórne w postaci maści. Po zakończeniu kuracji do codziennej pielęgnacji włączyć emolienty, które pozwolą nawilżyć i natłuścić skórę, która może być podrażniona i przesuszona.
Bardzo ważne jest, by leczenie objęło całą rodzinę. Z uwagi na długi czas rozwijania się objawów świerzbu, infekcja bywa rozpoznawana na tyle późno, że zdąży się rozprzestrzenić. Konieczne jest także:
- przestrzeganie zasad higieny osobistej,
- pranie pościeli, ubrań, ręczników,
- wietrzenie i sprzątanie mieszkania, łącznie z odkurzaniem materaców oraz tapicerowanych mebli oraz czyszczeniem powierzchni, które mogły mieć kontakt ze skórą zakażoną roztoczami świerzbowca.
5. Jak uniknąć wystąpienia świerzbu u dzieci i niemowląt?
Przede wszystkim dokładnie myć ręce, często prać ubrania, pościel i ręczniki, a także nie pożyczać przedmiotów osobistych (np. szczotek do włosów i grzebieni, ręczników).
Choroby nie wolno ignorować, ponieważ nieleczona prowadzi do nasilenia uporczywych objawów i wystąpienia wtórnych zakażeń, najczęściej wywołanych przez patogeny z rodziny gronkowców i paciorkowców.
