Sposoby na złość dla dzieci. Jak pomóc im rozładować emocje?

Złość u dziecka ma dokładnie ten sam mechanizm, co w przypadku nas, dorosłych. Jest emocją alarmową, która daje nam znać, że dzieje się coś niepokojącego. Stanowi nieodłączny element życia i choć budzi wiele negatywnych skojarzeń, na dłuższą metę nie da się bez niej żyć. Ma też określony mechanizm.

– W przypadku złości ciało i psychika idą ze sobą ramię w ramię. Ciało aktywuje fizjologiczny mechanizm stresu. Podnosi się poziom hormonów: adrenaliny, noroadrenaliny, kortyzolu, aktywują się różne układu i organy naszego ciała, aby popchnąć nas do aktywności skierowanej na zewnątrz – tłumaczy Ewa Tyralik-Kulpa, trenerka umiejętnosci psychospołecznych rekomendowana przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne i autorka książki "Uwaga! Złość".

– Złość odczuwamy w ciele: mamy pobudzone mięśnie, więcej krwi napływa nam do twarzy i rąk, często napinamy właśnie te okolice – dodaje.

Napady złości u dzieci (ale i dorosłych), generują dwa rodzaje reakcji:

• zachowania agresywne: m.in. krzyk, bicie, popychanie, ośmieszanie, zawstydzanie
• zachowania bierno-agresywne: m.in. obrażanie, złośliwe komentowanie, zaprzeczanie emocjom, odtrącanie

Zanim jednak podpowiemy sposoby na złość dla dzieci warto uświadomoć sobie, że "(...) złość pomaga budować prawdziwie bliską relację, bo to własnie dzięki niej uświadamiamy sobie swoje granice, pokazujemy, na co się zgadzamy, a na co nie" – przekonuje Ewa Tyralik-Kulpa.

Jak radzić sobie ze złościa u dziecka?

• Zejdź do jego poziomu (przykucnij)
• Postaraj się mieć życzliwy wyraz twarzy
• Mów ciepłym tonem głosu
• Przytul dziecko
• Okaż swoje zrozumienie ("Wyobrażam sobie...", "Nie dziwię się...", "Rozumiem...")
• Pomóż dziecku nazywać uczucia i połącz je z danym wydarzeniem ("Zezłościłaś się, bo Janek nie chciał podzielić się swoimi zabawkami?)
• Okaż dziecku empatię.
• Nie pouczaj.

Z doświadczenia rodzica wiemy, jak niekiedy trudno jest ze spokojem reagować na złość dziecka. Drogą do nikąd jest jednak nasza agresywna postawa i krzyk.

Warto też wiedzieć, że napady złości u dziecka będą bardziej dynamiczne, jeśli nasza pociecha jest głodna, zmęczona, przebodźcowana, zestresowana lub pośpieszana (np. rano przed wyjściem do przedszkola).

To bardzo trudna sztuka, jednak stanowi nieodłączny element rodzicielstwa. I choć sposoby na rozładowanie emocji u dzieci mogą się zmieniać wraz z wiekiem (trudno, by nastolatek rysował swoje emocje), jednak podstawy są dla wszystkich takie same. Warto, by dorośli również z nich korzystali.

Jak radzić sobie ze złością dziecka – praktyczne wskazówki

• Zaproponuj dziecku, by przepędziło złość, tupiąc nogami lub robiąc kulki z papieru i nimi rzucając.
• Rozważ zapisanie dziecka na treningi sportów walki lub sportów rywalizacyjnych.
• Wybierzcie jedną poduszkę, która w chwili złości będzie przyjmować ciosy dziecka.
• Ze starszym dzieckiem możesz robić ćwiczenia wizualizacyjne.
• Zadbaj o to, by dziecko było pewne tego, że kochasz bezwarunkowo.
• Pozwól dziecku mówić "nie". Zrozumienie i uszanowanie jego odmowy to duży krok ku wykształceniu umiejętności krytycznego myślenia, siły i poczucia własnej wartości.
• Czytajcie wartościowe bajki, np. "Kolorowy potwór: doktor od emocji" (książka zawiera praktyczne podpowiedzi, co robić, gdy np. się złościmy) albo "Wrr" (piękna opowieść o byciu blisko w chwili niepowodzeń, przyjaźni i empatii).

Szalenie cenna jest też nauka samoregulacji, w czym pomóc może książka "Self-Reg". Rodzice znajdą w niej podpowiedzi, jak pomóc dziecku lepiej się koncentrować, kontrolować impulsywność, przezwyciężać frustrację i nauczyć się radzić z trudnymi doświadczeniami.

Ogormną dawkę wiedzy dostarcza też przywołana już książka "Uwaga! Złość". Skierowana jest do rodziców i pomaga zrozumieć, czym jest złość i jak sobie z nią radzić.