Rękoczyn Heimlicha – pierwsza pomoc przy zadławieniach

Zadławienie to nic innego, jak zatkanie dróg oddechowych przez niewielkich rozmiarów przedmiot. Szczególnie łatwo może do niego dojść u niemowląt, ponieważ średnica tych dróg u rocznego dziecka wynosi tylko 7 mm.

Zadławienie to jedna z najczęstszych przyczyn wypadków domowych z udziałem dzieci. Mimo że Główny Urząd Statystyczny nie podaje konkretnych liczb, pediatrzy alarmują – dochodzi do niego bardzo często. Winne są resztki pokarmów, niewielkich rozmiarów zabawki, przedmioty domowego użytku, np. guziki czy inne małe elementy i – przede wszystkim – nieuwaga osób dorosłych.

Często rodzice nie wiedzą, jak postępować w przypadku zadławienia. Pierwszą reakcją jest zazwyczaj panika. Tymczasem podjęcie pierwszej pomocy przedmedycznej jest kluczowe dla dalszego ratowania dziecka.

Skuteczną metodą, która ułatwi wydobycie ciała obcego z dróg oddechowych, jest tzw. rękoczyn (chwyt) Heimlicha. ****Można go wykonywać u dzieci małych (powyżej 1. roku życia) oraz tych w wieku przedszkolnym i szkolnym.

Jeśli widzisz, że dziecko się krztusi i odkasływanie nie pomaga, zaczyna mu brakować oddechu i sinieje, zastosuj właśnie chwyt Heimlicha.

Stań za dzieckiem i obejmij je od tyłu. Jedną dłoń zwiń w pięść i połóż ją w nadbrzuszu, tuż pod mostkiem dziecka. Złap pięść drugą ręką. Jeśli dziecko jest małe, podnieś je do góry tak, żebyś ty stał na wyprostowanych nogach i pochyl do przodu. Teraz uciskaj nadbrzusze dziecka z przerwami, ruchy kieruj ku górze, wprawiając w ruch przeponę.

Chwyt Heimlicha stosuj z przerwami do momentu usunięcia ciała obcego z dróg oddechowych lub do momentu utraty przytomności przez dziecko.

Jeśli dziecko straciło przytomność, połóż je na ziemi i wykonaj dwa wdechy ratunkowe. Jeśli w ustach dziecka nadal nie ma ciała obcego, wykonaj ponownie rękoczyn Heimlicha, ale na leżąco. U dziecka młodszego uciskaj nadbrzusze jedną pięścią, u starszego – dwiema. Powtórz pięć razy.

Rękoczynu Heimlicha nie wolno stosować u dzieci poniżej pierwszego roku życia. Jego narządy wewnętrzne i kości nie są jeszcze wystarczająco mocne i na tyle rozwinięte, by przetrwać nacisk na przeponę.

W przypadku zadławienia niemowlę należy ułożyć na kolanach siedzącej osoby dorosłej tak, by jego głowa skierowana była ku podłodze. Twarz niemowlęcia należy skierować do dołu, pod jego żuchwę podłożyć rozszerzone palce, wskazujący i środkowy, by podtrzymywały główkę dziecka. Drugą, zgiętą ręką należy wykonać pięć szybkich, energicznych i rytmicznych uderzeń między łopatki.

Po każdym uderzeniu trzeba skontrolować, czy ciało obce wydostało się z tchawicy. Jeśli tak, nie ma potrzeby stosowania wszystkich pięciu uderzeń.

Jeśli natomiast dziecko straciło przytomność lub ciało obce nie wydostało się na zewnątrz, należy zastosować uciśnięcia klatki piersiowej. Na mostek połóż palec wskazujący i kciuk. Mocno uciśnij klatkę piersiową wyprostowanymi palcami. Uderzenia w plecy i uciśnięcia stosuj na zmianę – jeśli wcześniejsze czynności nie przyniosły efektu.

Gdy dziecko nadal nie oddycha, zastosuj wentylację płuc: pięć ucisków klatki piersiowej, jeden wdech i znowu pięć ucisków. W międzyczasie zadzwoń pod nr 999 lub 112 i wezwij pogotowie.