Potrzebne zmiany w szczepieniach przeciw pneumokokom. "Wywołują najwięcej zachorowań i zgonów"

Pneumokoki (Streptococcus pneumoniae) to jedne z najbardziej niebezpiecznych bakterii Gram-dodatnich, odpowiedzialne za liczne infekcje i zgony. Eksperci biją na alarm i apelują o pilne zmiany w programie szczepień, aby zapewnić skuteczniejszą ochronę najmłodszym pacjentom.

Jak tłumaczy prof. Ernest Kuchar, kierownik Kliniki Pediatrii z Oddziałem Obserwacyjnym Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, pneumokoki mogą powodować wiele schorzeń – od ostrego zapalenia ucha środkowego, przez zapalenie płuc, aż po inwazyjną chorobę pneumokokową (IChP), obejmującą zapalenie płuc z bakteriemią, ropne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i sepsę.

"Pneumokoki są najgroźniejsze spośród wszystkich bakterii Gram dodatnich, ponieważ wywołują najwięcej zachorowań i zgonów. Bakterie te powodują jednak najczęściej zapalenie płuc i stąd wzięła się ich nazwa" - dodaje ekspert cytowany przez PAP.

Szczególnie narażone na ciężkie zakażenia są dzieci do 5. roku życia oraz osoby starsze po 50. roku życia. W grupie ryzyka znajdują się również pacjenci z obniżoną odpornością, chorobami przewlekłymi płuc, nerek czy serca.

Zobacz także: Dwukrotny wzrost zachorowań w ciągu miesiąca. Rodzice mylą chorobę z przeziębieniem

Wprowadzenie powszechnych szczepień przeciw pneumokokom w Stanach Zjednoczonych w 2000 roku przyniosło znaczącą redukcję zakażeń zarówno u dzieci, jak i seniorów, co było efektem odporności zbiorowej.

Jednak kilka lat później zaobserwowano, że na skutek presji selekcyjnej nowe, bardziej agresywne serotypy – 19A i 3 – zaczęły dominować wśród zakażeń. W odpowiedzi na tę sytuację w 2007 roku wprowadzono w USA szczepionkę 13-walentną, która objęła także te dwa niebezpieczne serotypy.

"Z perspektywy czasu była to bardzo słuszna i dobra decyzja. Jednak po ośmiu latach powszechnych szczepień, podobnie jak to nastąpiło w Stanach Zjednoczonych, skończył się, jak to się nazywa, 'miesiąc miodowy' szczepionki 10-walentnej. Widzimy, że 19A i 3 ruszyły do ataku. Dowodem na to są bardzo niepokojące meldunki z instytucji odpowiedzialnych za monitorowanie zakażeń pneumokokowych" - zauważa prof. Kuchar.

W programie szczepień ochronnych w Polsce nadal stosuje się szczepionkę 10-walentną, pomimo rosnącego udziału serotypów 19A i 3 w zakażeniach. Zdaniem prof. Kuchara konieczna jest jak najszybsza zmiana tego podejścia i wprowadzenie do powszechnego użytku szczepionki obejmującej więcej serotypów pneumokoków.

"Teraz jest najwyższy czas na zmiany" – podkreśla ekspert. – "Obecnie szczepionki bez 19A stosują pojedyncze kraje świata, a większość, w tym nasi sąsiedzi, a nawet kraj producenta szczepionki 10-walentnej, stosuje szczepionkę chroniącą przed co najmniej 13 serotypami pneumokoków."

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) również rekomenduje stosowanie szczepionek zawierających serotyp 19A w krajach, gdzie zakażenia nim stanowią istotny problem. Tymczasem w Polsce, jak wskazują dane KOROUN, sytuacja epidemiologiczna już od kilku lat wymaga dostosowania strategii szczepień do rzeczywistych zagrożeń.

Oprócz zagrożenia dla zdrowia, rosnąca liczba zakażeń serotypami 19A i 3 niesie również ogromne konsekwencje finansowe. Leczenie inwazyjnych zakażeń pneumokokowych wiąże się z kosztami hospitalizacji, terapii antybiotykowej i leczenia powikłań. U niektórych dzieci mogą wystąpić trwałe następstwa zdrowotne.

"U niektórych dzieci będziemy mieć do czynienia z trwałymi, niekorzystnymi następstwami tej choroby" - dodał specjalista.

Dominika Najda, dziennikarka Wirtualnej Polski

Źródła

1. PAP