Może powodować depresję u matki. O tym czynniku dotąd nie mówiono

Dotychczas większość badań wykazywała, że to depresja rodzica, szczególnie matki, może zwiększać ryzyko zaburzeń nastroju u dziecka. Zespół prof. Sheri Madigan postanowił sprawdzić, czy zależność ta może działać również w drugą stronę.

W badaniu obserwowano 1801 par matek i ich dzieci w wieku 10–13 lat, które przez trzy lata – od 2020 do 2023 roku – czterokrotnie wypełniały kwestionariusze oceniające nastrój i objawy depresyjne.

Okazało się, że depresyjne objawy u dzieci przewidywały wzrost objawów depresyjnych u matek rok później. Natomiast odwrotna zależność, czyli wpływ depresji matki na stan dziecka, nie została potwierdzona.

- Opiekunowie często przejmują emocjonalnie trudności, z którymi mierzy się dziecko. W pewnym sensie współodczuwają jego ból, co może prowadzić do pogorszenia ich własnego samopoczucia – tłumaczy prof. Madigan.

Zobacz także: 15 lat badali uczniów. Mówią, jaki wpływ ma telewizja czy komputer

Badanie przeprowadzono w czasie pandemii COVID-19 – okresie, który szczególnie obciążał psychicznie dzieci i rodziców. Ograniczenia społeczne, izolacja i nadmierny czas spędzany przed ekranami mogły nasilić objawy depresji wśród młodzieży.

Zdaniem autorów, bliskość emocjonalna i codzienny kontakt mogły sprawić, że matki silniej odczuwały emocje dzieci, a tym samym przejmowały ich lęki i poczucie bezradności.

- Jednym z kluczowych mechanizmów depresji jest poczucie utraty kontroli i beznadziei, a te emocje były w pandemii wszechobecne – dodaje badaczka.

Wyniki badania mogą wpłynąć na sposób diagnozowania i leczenia depresji u młodzieży. Zamiast skupiać się wyłącznie na dziecku jako pacjencie, eksperci podkreślają potrzebę holistycznego podejścia do zdrowia psychicznego całej rodziny.

- Kiedy dziecko zmaga się z depresją, cierpi nie tylko ono – zaburzenia nastroju mogą dotyczyć także rodziców i rodzeństwa. Leczenie powinno obejmować wszystkich członków rodziny – podkreśla prof. Madigan.

Eksperci zwracają uwagę, że wyniki te wymagają potwierdzenia w kolejnych badaniach – szczególnie prowadzonych poza kontekstem pandemii.

Michael Cooper z organizacji Mental Health Research Canada zauważa, że depresja ma także komponent genetyczny, co może tłumaczyć częściową zbieżność objawów w rodzinach. Zwraca jednak uwagę, że współczesne rodzicielstwo wiąże się z nowymi stresorami: rosnącymi kosztami życia, nadmiernym obciążeniem pracą i problemami cyfrowego wychowania.

- Bycie rodzicem jest dziś trudniejsze niż 30 lat temu. Ale takie badania pomagają nam lepiej zrozumieć, że zdrowie psychiczne dziecka i rodzica są ze sobą nierozerwalnie powiązane – podsumowuje Cooper.

Badanie z Uniwersytetu w Calgary rzuca nowe światło na wzajemne relacje emocjonalne w rodzinie. Pokazuje, że depresja dziecka może stać się czynnikiem ryzyka dla zdrowia psychicznego rodziców, zwłaszcza matek. To kolejny dowód na to, że leczenie i profilaktyka zaburzeń nastroju powinny obejmować nie tylko jednostkę, ale cały system rodzinny.

Dominika Najda, dziennikarka Wirtualnej Polski

Źródła

1. JAMA Pediatrics