15 lat badali uczniów. Mówią, jaki wpływ ma telewizja czy komputer
Coraz więcej dowodów wskazuje, że nadmierne korzystanie z ekranów może osłabiać zdolności poznawcze i wyniki w nauce najmłodszych uczniów. Co ważne, każda kolejna godzina spędzona przy smartfonie czy komputerze jeszcze bardziej obniża wyniki - takie wnioski płyną z badania opublikowanego w "Journal of the American Medical Association", które trwało 15 lat.
O tyle procent spadają wyniki szkolne dzieci przez ekrany. Naukowcy obliczyli zależność
W tym artykule:
Skutki regularnego korzystania z ekranów
Zespół badaczy ze szpitala Sick Kids i St. Michael’s Hospital w Toronto przeanalizował dane ponad 3 tysięcy dzieci z Ontario w latach 2008-2023. Naukowcy sprawdzili, ile godzin dziennie dzieci spędzały przed ekranem telewizora, komputera, konsoli czy tabletu, a następnie porównali te dane z wynikami testów EQAO z matematyki i czytania.
Rezultat był jednoznaczny - każde dodatkowe 60 minut spędzone przed ekranem wiązało się z 10 proc. spadkiem szans na osiągnięcie oczekiwanych wyników w nauce. Zależność była widoczna zarówno wśród trzecioklasistów, jak i uczniów klas szóstych. Jak podkreśla główna autorka badania, pediatra dr Catherine Birken, wyniki wskazują na "istotne powiązanie między czasem ekranowym a gorszymi rezultatami edukacyjnymi".
Eksperci zaznaczają, że choć badanie miało charakter obserwacyjny i nie dowodzi bezpośrednio, że to ekrany powodują gorsze wyniki, jego wnioski wpisują się w szerszy kontekst wcześniejszych badań. Jak tłumaczy dr Sachin Maharaj z Uniwersytetu Ottawskiego, częste korzystanie z urządzeń cyfrowych może "trenować uwagę" w sposób, który utrudnia skupienie się przez dłuższy czas - a to przekłada się na trudności z uczeniem się i głębszym myśleniem.
Edukacja zdrowotna w szkole. Polacy powiedzieli, co sądzą na temat nowego przedmiotu
Dodatkowo dzieci spędzające więcej czasu przed ekranami często mniej śpią, rzadziej bawią się na świeżym powietrzu i mają mniej kontaktów społecznych - czynników, które sprzyjają prawidłowemu rozwojowi emocjonalnemu i lepszym wynikom w nauce.
Rodzice między pracą a kontrolą ekranów
Wielu rodziców przyznaje, że trudno im znaleźć złoty środek między wychowaniem a rzeczywistością cyfrową.
Niektórzy dyrektorzy szkół alarmują, że uczniowie coraz częściej są przemęczeni z powodu nocnych gier czy scrollowania mediów społecznościowych. Kilka szkół w Ontario zdecydowało się nawet na pozwy wobec gigantów technologicznych, zarzucając im, że aplikacje takie jak TikTok czy Instagram negatywnie wpływają na koncentrację uczniów.
Dr Birken podkreśla, że celem badań nie jest obwinianie rodziców, lecz zachęta do refleksji nad tym, jak pomóc dzieciom korzystać z technologii w sposób zdrowy. Kanadyjskie Towarzystwo Pediatryczne zaleca m.in. wspólne oglądanie treści, wybieranie materiałów edukacyjnych oraz ograniczanie czasu ekranowego przed snem.
Aleksandra Zaborowska, dziennikarka Wirtualnej Polski
Źródła:
- Catherine S. Birken, MD et al., "Screen Time and Standardized Academic Achievement Tests in Elementary School", Jama Network Open, 2025.
Źródła
- CBC Canada
