Moment rozwiązania ciąży może mieć wpływ na wyniki dziecka w nauce

Ryzyko wystąpienia problemów poznawczych i rozwojowych u wcześniaków jest znane nie od dziś, jednak możliwości zapobiegania przedwczesnym porodom są ograniczone klinicznie. Natomiast mniej wiadomo na temat funkcji poznawczych u dzieci przenoszonych i o wpływie na nie masy urodzeniowej.

Najnowsze badanie analizuje zależność pomiędzy tygodniem, w którym ciąża została rozwiązana (wzięto pod uwagę porody między 22 a 45 tygodniem), a późniejszymi ocenami szkolnymi.

Badanie zrealizowano przez zbadanie stosunku wagi dziecka do jego wieku ciążowego, koncentrując się na bardzo wczesnych i bardzo późnych porodach oraz uwzględniając podobne cechy w obrębie rodziny.

Analizie poddano całą populację szwedzką, czyli ponad 2 miliony żywych urodzeń między 1973 i 1994 rokiem, które były ujęte w Krajowym Rejestrze Szkół oraz rejestrach Narodowej Rady Zdrowia i Opieki Społecznej.

Wyniki w nauce zmierzono na podstawie ocen osiągniętych na zakończenie szkoły średniej przez szesnastolatków.

W latach 1973-1994, 9,4 proc. szwedzkich urodzeń miało miejsce po terminie, a 4,6 proc. dzieci urodziło się za wcześnie. Późne wcześniaki (3,6 proc.) były bardziej narażone na ryzyko chorób ze strony matki lub powikłania przy porodzie.

Średnie ocen były niższe u wcześniaków i dzieci urodzonych po terminie niż u tych urodzonych planowo. Natomiast najgorsze wyniki osiągnęły dzieci ze słabą wagą urodzeniową, niezależnie od wieku ciążowego.

Średnia ocen u dzieci urodzonych wyjątkowo wcześnie, czyli po 24 pełnych tygodniach, była niższa średnio o 21 punktów (19-24) w skali 240-punktowej, pomimo że wyniki poprawiły się z biegiem czasu.

Oceny dzieci urodzonych wyjątkowo późno po terminie (po 45 pełnych tygodniach) były niższe średnio o 8 punktów (7-9).

Oceny wcześniaków i dzieci urodzonych po terminie pozostały niższe niż ich rówieśników urodzonych w terminie nawet biorąc pod uwagę nieplanowane porody, nieskomplikowane samodzielne porody, normalne wyniki Apgar czy brak wad wrodzonych. Jednak indukowane porody po terminie nie wiązały się ze zmniejszeniem wydajności w szkole.

• Rozwój wcześniaka
• Pielęgnacja wcześniaka
• Karmienie wcześniaka

Wśród rodzeństw cechy wewnątrzrodzinne były słabsze, szczególnie w grupie wcześniaków i nie mniej w grupie dzieci urodzonych po terminie. To osłabienie efektu sugeruje mylący wpływ niemierzalnych rodzinnych cech. Pozostałe czynniki wewnątrzrodzinne sugerują istnienie bezpośredniego związku przyczynowo-skutkowego między zbyt wczesnymi lub późnymi narodzinami a wynikami w nauce.

Jest to pierwsze badanie, które szczegółowo bada związki pomiędzy terminem porodu a wynikami w nauce na przykładzie różnych ciąż. Niezależnie od wieku ciążowego w chwili urodzenia, waga urodzeniowa wpływała na późniejsze osiągnięcia szkolne, a związek ten utrzymywał się z biegiem czasu.

Istnieją również cechy rodzinne wpływające na ryzyko nieurodzenia dziecka w terminie i, w konsekwencji, na wyniki w nauce potomka. Mogą one obejmować modyfikowalne czynniki, takie jak nieodpowiednia dieta, palenie tytoniu podczas ciąży i otyłość u matki.

"Mniej korzystne rezultaty u niemowląt ze słabą wagą urodzeniową sugerują, że niewydolność łożyska może stać się szczególnie toksyczna dla rozwoju neurologicznego, co pogłębia się wraz z trwaniem ciąży" - powiedział główny autor, dr Hein Heuvelman.