Lignany - właściwości, zastosowanie i korzyści zdrowotne
Lignany znajdują się w zewnętrznej okrywie zbóż, tuż pod łuską, która jest bogatym źródłem błonnika, fityny i polifenoli. Znajdziemy je m.in. w nasionach słonecznika i pieczywie razowym. Czym są lignany? Jaka jest rola lignanów w diecie? Jakie korzyści zdrowotne daje spożywanie tych substancji?
- 1. Czym są lignany?
- 2. W jakich produktach spożywczych znajdują się lignany?
- 3. Jakie są korzyści zdrowotne związane ze spożywaniem lignanów?
- 3.1. Jaka jest rola lignanów w zdrowiu kobiet?
- 3.2. Jak lignany mogą wpływać na poziom cholesterolu?
- 4. Czy suplementacja lignanami jest zalecana?
- 5. Jakie są potencjalne skutki uboczne spożywania lignanów?
1. Czym są lignany?
Lignany to grupa związków chemicznych należących do fitochemikalii, czyli substancji występujących naturalnie w roślinach. Charakteryzują się specyficzną strukturą chemiczną, składającą się z dwóch pierścieni fenolowych połączonych ze sobą. Lignany występują w różnych częściach roślin, takich jak nasiona, łuski, kora, czy drewno.
W organizmach roślinnych, lignany pełnią funkcję strukturalną, tworząc z kompleksami celulozowymi substancję zwartą o nazwie lignina. Lignina jest jednym z głównych składników ściany komórkowej roślin, nadając jej wytrzymałość i elastyczność.
W kontekście zdrowotnym lignany zyskały uwagę ze względu na potencjalne korzyści zdrowotne, jakie mogą przynosić ich spożycie. Niektóre rośliny są bogate w lignany, takie jak siemię lniane, nasiona dyni, orzechy, warzywa strączkowe, czy olej z siemienia lnianego.
Po spożyciu lignany mogą być przekształcane przez mikroflorę jelitową w związki o aktywności biologicznej, które mogą wpływać na zdrowie organizmu, takie jak działanie antyoksydacyjne czy regulacja hormonalna.
Badania nad lignanami skupiają się także na ich potencjalnym wpływie na profil lipidowy, układ sercowo-naczyniowy, zdrowie hormonalne, a nawet ich właściwości przeciwnowotworowe. Jednak konieczne są dalsze badania, aby lepiej zrozumieć pełen zakres korzyści zdrowotnych związanych z lignanami i ustalić optymalne ilości spożycia.
2. W jakich produktach spożywczych znajdują się lignany?
Źródła lignanów:
- siemię lniane, które jest jednym z najbogatszych źródeł lignanów;
- nasiona dyni;
- nasiona słonecznika;
- orzechy;
- warzywa strączkowe;
- olej z siemienia lnianego.
3. Jakie są korzyści zdrowotne związane ze spożywaniem lignanów?
Lignany mają silne właściwości antyoksydacyjne, pomagając w ochronie komórek przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Mogą przyczyniać się także do obniżenia ryzyka chorób sercowo-naczyniowych poprzez regulację poziomu cholesterolu i ciśnienia krwi.
Niektóre badania wskazują, że lignany mogą mieć korzystny wpływ na regulację poziomu cukru we krwi, co jest istotne dla osób z cukrzycą.
3.1. Jaka jest rola lignanów w zdrowiu kobiet?
Lignany wpływają korzystnie na zdrowie kobiet, ponieważ przyczyniają się do:
- regulacji hormonalnej - lignany, takie jak sekoizolarycydyna, działają podobnie do estrogenów, co może pomagać w regulacji hormonalnej, szczególnie u kobiet w okresie menopauzy;
- zdrowia piersi - badania sugerują, że spożycie lignanów może być związane z niższym ryzykiem rozwoju raka piersi;
- zdrowia układu rozrodczego - lignany mogą wpływać korzystnie na zdrowie układu rozrodczego, wspierając funkcję jajników.
3.2. Jak lignany mogą wpływać na poziom cholesterolu?
Niektóre badania wskazują, że lignany mogą przyczyniać się do obniżenia poziomu złego cholesterolu (LDL), co korzystnie wpływa na zdrowie serca.
Lignany mogą jednocześnie zwiększać poziom dobrego cholesterolu (HDL), co dodatkowo wspiera zdrowie układu krążenia.
4. Czy suplementacja lignanami jest zalecana?
W większości przypadków, zamiast suplementów, zaleca się spożywanie różnorodnej i zrównoważonej diety bogatej w produkty roślinne.
Przed rozpoczęciem suplementacji lignanami zawsze warto skonsultować się z lekarzem, zwłaszcza jeśli istnieją istniejące problemy zdrowotne lub stosujemy na co dzień inne leki.
5. Jakie są potencjalne skutki uboczne spożywania lignanów?
Mimo wielu korzyści zdrowotnych dzięki stosowaniu lignanów, w wyniku ich spożywania mogą wystąpić pewne skutki uboczne. Spożywanie nadmiernych ilości lignanów może prowadzić do problemów żołądkowych, takich jak nudności lub biegunka.
Osoby przyjmujące leki powinny skonsultować się z lekarzem, ponieważ lignany mogą oddziaływać z niektórymi lekami.
W niektórych przypadkach może wystąpić alergiczna reakcja na lignany, co wymaga uwagi w przypadku osób podatnych na alergie pokarmowe.
