- dr n. med. Jolanta Popielska
- Artykuł zweryfikowany przez eksperta
Kto jest najbardziej narażony na zakażenie owsicą?
Owsica to częsta choroba pasożytnicza wywołana przez drobne nicienie nazywane owsikami ludzkimi. Występuje ona z reguły w klimacie umiarkowanym, zwłaszcza w dużych skupiskach ludzkich. Nazywana jest chorobą brudnych rąk, gdyż można się nią zarazić poprzez połknięcie lub wdychanie inwazyjnych jaj, które mogą znajdować się m.in. na nieumytych dłoniach.
Kto jest najbardziej narażony na zakażenie owsikami? Czy choroba ta dotyka tylko najmłodszych, którzy jeszcze nie potrafią wystarczająco dbać o higienę?
Dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym
Największym ryzykiem zarażenia obarczone są dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Dzieje się tak, ponieważ nie mają one do końca wykształconych nawyków higienicznych, takich jak regularne mycie rąk czy przestrzeganie zasad higieny osobistej.
Często wkładają ręce do buzi, liżą lub gryzą przedmioty codziennego użytku czy też obgryzają paznokcie. Przebywając w placówkach szkolnych i przedszkolnych, korzystają ze wspólnych zabawek i przedmiotów – dlatego nietrudno o zarażenie kolejnych osób.
Dzieci przebywające w dużych skupiskach
Zarażeniu owsicą sprzyjają duże skupiska ludzkie, a więc nie tylko przedszkola i szkoły, ale również żłobki, internaty czy też place zabaw. Kontakty z dużą liczbą rówieśników zwiększają ryzyko zarażenia, a tempo rozprzestrzeniania się pasożytów jest błyskawiczne.
Wystarczy, że w konkretnym środowisku pojawi się jedno zarażone owsicą dziecko, które przeniesie inwazyjne jajeczka na przedmioty przeznaczone do użytku publicznego. Skąd biorą się one na dłoniach dzieci? Jajeczka, w których znajdują się larwy, składane są przez samicę nocą w lepkiej wydzielinie znajdującej się w okolicach odbytu. Silne swędzenie, jakie odczuwa osoba zarażona, doprowadza do drapania tych miejsc, a tym samym przeniesienia części jajeczek m.in. pod płytkami paznokci.
Rodzice
Mimo że owsica dotyka najczęściej dzieci, nie znaczy, że omija dorosłych. Na zakażenie narażeni są zwłaszcza rodzice maluchów w wieku szkolnym i przedszkolnym. Przebywają oni ze swoją pociechą w jednym domu, pomieszczeniu, a nierzadko także łóżku.
Złożone przez samicę jajeczka mogą znajdować się w wielu miejscach: na bieliźnie, pościeli, ubraniach czy przedmiotach znajdujących się w otoczeniu osoby zarażonej. Gdy wyschną, są bardzo lekkie, więc bez problemu osadzają się na kurzu i wraz z nim mogą przenieść się także na artykuły spożywcze.
Rodzeństwo
Z oczywistych względów na zakażenie owsicą narażone jest również rodzeństwo chorego dziecka. Przeżywalność inwazyjnych jajeczek w środowisku zewnętrznym wynosi do 20 dni, a jednej nocy samica może złożyć nawet 12 tysięcy jaj. W związku z tym leczeniu muszą poddać się wszyscy domownicy, bez względu na wiek i przestrzeganie higieny.
Zalecane jest powtórzenie kuracji po około 2–3 tygodniach, gdyż pierwsza dawka leków nie zadziała na larwy i jaja owsika, a zniszczy tylko dorosłe osobniki. Dawka druga ma celu zlikwidowanie pozostałych osobników. Bardzo ważnym elementem leczenia, obok farmakologii, jest rygorystyczne przestrzeganie zasad higieny polegające na myciu na mokro podłogi i mebli, dokładnym wyparzeniu plastikowych zabawek, praniu i prasowaniu pościeli oraz ubrań w wysokich temperaturach.
Nauczyciele
W grupie ryzyka znajdują się również nauczyciele szkolni i przedszkolni. Na co dzień mają oni kontakt z dużą liczbą dzieci. Pomagają im w nauce, trzymają za ręce podczas spacerów, organizują zabawy grupowe. Towarzyszą podczas czasu spędzanego w piaskownicy, udostępniają kredki i zabawki, zabierają zeszyty do domu. Niestety, inwazyjne jajeczka mogą znajdować się wszędzie, dlatego bardzo ważne jest przestrzeganie higieny i możliwie częste mycie rąk.
Personel medyczny pracujący na oddziałach dziecięcych
Czujność powinny zachować także osoby pracujące na szpitalnych oddziałach dziecięcych, sprzątaczki oraz salowe, ponieważ do zarażenia może dojść nawet w placówkach medycznych. Aby zminimalizować ryzyko rozprzestrzeniania pasożytów w tego typu miejscach, należy dbać o czystość oraz pamiętać o myciu rąk ciepłą wodą z mydłem przed każdym posiłkiem, po powrocie z dworu i po wyjściu z toalety.