Grzyby niejadalne z gąbką. Jak je rozpoznać?

Chociaż powszechnie myślimy inaczej, nie wszystkie grzyby z gąbką możemy jeść. Grzyby niejadalne z gąbką dzielą się na grzyby niejadalne trujące oraz niejadalne ze względu na smak.

Na szczęście w Polsce grzybów z gąbką niejadalnych i trujących jest niewiele, może dlatego też przyjęło się, że to grzyby z blaszkami pod spodem, a nie gąbką są trujące.

Spożywanie tych grzybów, zwłaszcza w surowej postaci, może doprowadzić do wielu nieprzyjemnych dolegliwości u dzieci i dorosłych, takich jak m.in.:

• biegunka;
• wymioty;
• nudności.

Wielu z nas słyszało zapewne o tym, że po długotrwałym gotowaniu tych grzybów można z powodzeniem je spożywać, bez obaw o zdrowie, ponieważ wysoka temperatura eliminuje toksynę, odpowiedzialną za późniejsze złe samopoczucie.

Mimo to ryzyko zatrucia w dalszym ciągu istnieje, dlatego najrozsądniej jest powstrzymywać się od spożywania gatunków grzybów powszechnie uważanych za niejadalne.

Wśród grzybów niejadalnych z gąbką znajduje się:

• goryczak żółciowy (gorzówka);
• borowik ponury;
• borowik żółtopory (trzonowy).

Grzyby niejadalne z gąbką - goryczak żółciowy

Goryczak żółciowy (gorzówka), czasem nazywany przez niewprawnych grzybiarzy "grzybem z różową gąbką". Gąbka, która znajduje się pod kapeluszem u niewielkich okazów goryczaka, jest biała, a w późniejszym okresie bladoróżowa. Miąższ grzyba po przekrojeniu nie zmienia koloru lub staje się lekko różowy.

Gdzie możemy spotkać goryczaka żółciowego? Grzyb ten rośnie między świerkami i sosnami, a także na spróchniałym drewnie. Jego trzon o barwie oliwkowo - brzozowej osiąga do 15 cm długości, znajduje się na nim charakterystyczna siateczka.

Kapelusz goryczaka żółciowego jest lekko pofałdowany i ma gładką powierzchnię o brązowej barwie.

Grzyby niejadalne z gąbką - borowik ponury

Borowik ponury, potocznie nazywany siniakiem, rośnie w parkach i lasach liściastych. Jego trzon o długości do 15 cm jest pomarańczowo - czerwony lub żółty, z siateczką o podłużnych oczkach.

Kapelusz tego grzyba z wierzchu jest gładki, w kolorze brunatnozielonym lub kremowym, a jego średnica wynosi do 20 cm. Miąższ o barwie żółtej trudno oddzielić od skórki. Gąbka, która znajduje się od spodu kapelusza, jest barwy oliwkowej, po uszkodzeniu staje się sina.

Grzyby niejadalne z gąbką - borowik żółtopory

Grzybem niejadalnym z gąbką jest również borowik żółtopory, inaczej nazywany wścieklakiem. Rośnie w lasach liściastych. Trzon tego grzyba kształtem przypomina maczugę, dorastającą do 15 cm długości; u dołu jest czerwony, pod kapeluszem żółknie.

Jego kapelusz jest koloru szaro - oliwkowego lub jasnobrązowego, ma nieco podwinięte krawędzie i nie jest trochę spłaszczony; jego średnica wynosi do 15 cm. Miąższ borowika żółtoporowego jest żółty lub kremowy, a pod wpływem nacisku staje się zielony tak jak skórka trzonu.

Grzyby trujące z gąbką w Polsce nie są dużym zagrożeniem głównie dlatego, że rzadko można na nie trafić. Są to:

• borowik szatański;
• borowik purpurowy.

Grzyby trujące z gąbką - borowik szatański

Borowik szatański (diabelski, krwisty) to grzyb o czerwonym zabarwieniu trzonu i gąbki. Można spotkać go w lasach liściastych, w okolicy buków, dębów i grabów. Ma trzon o baryłkowatym kształcie, osiąga wysokość do 15 cm.

Kapelusz borowika szatańskiego może mieć do 30 cm średnicy, w przypadku młodych okazów jest jasny, półkolisty i matowy. Wraz z upływem czasu staje się poduszkowaty, gładki i spłaszczony. Jego miąższ jest kremowy lub biały, po przekrojeniu zaś błękitny.

Gąbka u spodu kapelusza jest czerwona lub u starszych grzybów brązowo - oliwkowa. Jeśli dotknęlibyśmy kapelusza językiem, poczulibyśmy gorzki smak, przypominający żółć.

Zawarte w tym grzybie toksyny powodują:

• wymioty;
• biegunkę;
• kurcze łydek;
• nudności.

Jeśli zauważymy u siebie takie objawy, nie wolno nam pić wody, ponieważ ułatwia to przenikanie toksyn do krwiobiegu. Należy natychmiastowo udać się do szpitala.

Grzyby trujące z gąbką - borowik purpurowy

Borowik purpurowy (biały grzyb z gąbką, żółty grzyb z gąbką lub krwistoborowik purpurowy) rośnie w ciepłych, świetlistych lasach liściastych, zwykle pod bukami i dębami.

Trzon tego grzyba ma zazwyczaj od 6 do 12 cm wysokości. Najpierw jest pękaty, później przybiera kształt walca. W części górnej ma żółty kolor, w dolnej krwisty. Cała powierzchnia grzyba pokryta jest czerwoną siateczką o drobnych lub podłużnych oczkach o drobnych punkcikach.

Kapelusz krwistoborowika purpurowego ma od 7 do 20 cm średnicy. Młode grzyby tego rodzaju mają półkolisty kształt, później poduchowato wypukły, a na końcu spłaszczony, rozpostarty i matowy. Jego kolor jest brunatnoszarawy, biały z czasem także brudnobrązowożółtą, od brzegów przebarwia się na czerwonawo.

Miąższ tego grzyba ma kolor żywocytrynowy ponad gąbką, w trzonie zaś bardziej żółty, lekko błękitniejący.

Borowik purpurowy to grzyb silnie trujący. Spożycie go powoduje ciężkie dolegliwości żołądkowo - jelitowe. Gatunek ten jest jednak na wymarciu, dlatego spotkanie go jest niemal niemożliwe.