- Dagmara Zagrodny
- Artykuł zweryfikowany przez eksperta
Dlaczego dziecko boli głowa? Najczęstsze przyczyny
Ból głowy pojawia się już u niemowląt i może mieć różne przyczyny. Gdy dzieci sporadycznie sygnalizują taki problem i ból ustępuje po podaniu leków, najczęściej nie ma powodów do obaw. Jeśli jednak nawraca, jest bardzo silny lub towarzyszą mu inne objawy, konieczna jest konsultacja z lekarzem.
Gdy dziecko boli głowa, warto je przede wszystkim obserwować. Kilkulatka należy zapytać o miejsce odczuwanego bólu (czy dotyczy całej głowy, czy może jej określonych okolic). Z wizytą u specjalisty nie wolno zwlekać, gdy zauważymy zmianę zachowania u naszej pociechy, gdy ma podwyższoną temperaturę, ból głowy pojawia się w nocy lub nad ranem lub gdy dochodzi do zaburzeń chodu (brak równowagi, upadki).
Najczęściej jednak ból głowy u najmłodszych nie wiąże się z żadną poważną chorobą. Jakie mogą więc być jego przyczyny?
Stres
Gdy jesteśmy zmęczeni po całym dniu pracy lub wracamy do domu po trudnym egzaminie, możemy odczuwać ból głowy. Ma on związek z napięciem oraz silnymi emocjami, jakie nam towarzyszyły. Dzieci mogą czuć się podobnie. Klasówka lub problemy w szkole również w ich przypadku mogą wywołać tę nieprzyjemną dolegliwość. Gdy problem będzie pojawiał się sporadycznie, wystarczy podanie leku przeciwbólowego. Może to być paracetamol lub ibuprofen. Jeśli jednak nasza pociecha będzie często reagowała na stres bólem głowy, konieczna może okazać się wizyta u psychologa.
Obecnie daje się zauważyć, że wiele dzieci prowadzi niehigieniczny tryb życia. Najmłodsi spędzają dużo czasu przed ekranem komputera lub telewizora, śpią nieregularnie, źle się odżywiają. To z kolei negatywnie wpływa na ich samopoczucie oraz wywołuje ból głowy. Warto zadbać o to, by maluch więcej czasu spędzał na świeżym powietrzu i był aktywny fizycznie.
Wada wzroku
Ból głowy u dzieci może również wiązać się z wadą wzroku. Jeśli zauważymy, że nasza pociecha często mruży oczy lub siada bardzo blisko ekranu telewizora, może to oznaczać, że słabo widzi. Jeśli kilkulatek nosi już okulary, a mimo to nadal skarży się na ból głowy, wówczas należy sprawdzić, czy wada wzroku jest odpowiednio korygowana. Może się okazać, że dobrane szkła są za silne lub zbyt słabe.
Gdy podejrzewamy, że ból głowy u dziecka ma związek ze wzrokiem, należy udać się do pediatry po skierowanie do okulisty. W celu złagodzenia objawu zaleca się podanie paracetamolu lub ibuprofenu.
Migrena
Na tę dolegliwość cierpią nie tylko dorośli. Również u dzieci stawia się taką diagnozę. Dotyczy to 10 proc. małych pacjentów, wśród których przeważają chłopcy. Z kolei u starszych dzieci częściej migrena występuje u dziewczynek. Migrenowy ból głowy u dzieci ma najczęściej charakter jednostronny, pulsujący. Może mu towarzyszyć co najmniej jeden z następujących objawów: nadwrażliwość na światło, brak apetytu, wymioty, nudności.
AAN (American Academy of Neurology) oraz Polskie Towarzystwo Neurologii Dziecięcej w leczeniu doraźnego bólu migrenowego zalecają stosowanie ibuprofenu lub paracetamolu. Obydwa leki są skuteczne i dobrze tolerowane przez najmłodszych.
Obok leczenia farmakologicznego bardzo ważną rolę odgrywa również dbanie o właściwą ilość snu dziecka oraz ograniczenie spożycia soli i produktów zawierających glutaminian sodu i aspartam (mogą one wywołać ból głowy). Zaleca się również zmniejszenie ilości spożywanych serów, orzeszków, czekolady, wędzonych wędlin, ryb i kofeiny (obecnej np. w coli, napojach energetyzujących, niektórych słodyczach).
Infekcje
Dzieci bardzo często chorują. Infekcje mogą przebiegać z gorączką, bólem mięśni lub głowy. W większości przypadków za ich pojawienie się odpowiadają wirusy. Jedyną skuteczną metodą terapii jest wtedy leczenie objawowe. Nie stosuje się antybiotyków, które działają jedynie na bakterie.
Lekiem, który zawsze powinien znajdować się w domowej apteczce, jest ibuprofen. To specyfik, który podobnie jak paracetamol, działa przeciwbólowo i przeciwgorączkowo, ale w przeciwieństwie do niego wykazuje też działanie przeciwzapalnie. Jego przedawkowanie nie jest tak niebezpieczne, jak paracetamolu, gdyż nie doprowadza do uszkodzeń narządów.
Ibuprofen należy podać dziecku, które skarży się na ból głowy w okolicy czoła i u nasady nosa. Objaw ten wskazuje na ostre zapalenie zatok. Chorobie często towarzyszy uczucie zatkanego nosa, katar oraz gorączka. W takiej sytuacji konieczna jest wizyta u lekarza, gdyż może się okazać, że niezbędne będzie zastosowanie antybiotyku.
Uraz głowy
Urazy są jedną z głównych przyczyn hospitalizacji dzieci. Najczęściej dotyczą kończyn i głowy. Wiele z nich nie wymaga specjalistycznego leczenia, niemniej warto wykonać podstawowe badania tuż po urazie oraz obserwować dziecko.
Jeśli po uderzeniu w głowę nasza pociecha skarży się na ból, konieczna jest wizyta u lekarza. Nie wolno z nią zwlekać, gdy maluch stracił przytomność, ma nierówne źrenice, wymiotuje, trudno jest nawiązać z nim kontakt. Takie objawy mogą sugerować narastanie ciasnoty śródczaszkowej, co stanowi bezpośrednie zagrożenie życia.
Gdy nasze dziecko uderzy się w głowę, a ból nie jest silny, nie towarzyszą mu też żadne inne niepokojące objawy, można podać mu ibuprofen. Gdy jednak objaw nie ustąpi, dziecko ma nieobecny wyraz twarzy, reaguje z opóźnieniem, ma problemy z koncentracją, równowagą i koordynacją ruchową, jest nie do końca świadome tego, co dzieje się wokół niego, płacze bez powodu, ma zaburzenia pamięcią czy po prostu zachowuje się inaczej niż zwykle, konieczna jest konsultacja ze specjalistą.