Choroby przewlekłe a planowanie ciąży

Choroby przewlekłe, takie jak: astma oskrzelowa, cukrzyca czy padaczka niegdyś stanowiły duże zagrożenie dla kobiet w okresie ciąży. W chwili obecnej możliwość leczenie chorób w ciąży pozwala doprowadzić do porodu i najważniejszą kwestią staje się właściwe prowadzenie ciąży. Tylko sumienność lekarza oraz zaangażowanie przyszłej mamy mogą przynieść szczęśliwe zakończenie ciąży, czyli urodzenie zdrowego dziecka.

Dzięki pomiarowi poziomu glikemii znacznie łatwiej jest monitorować leczenie cukrzycy. Przy idealnej glikemii szanse na donoszenie ciąży i urodzenie zdrowego dziecka są podobne jak w ciąży fizjologicznej. Kluczem do donoszenia ciąży jest utrzymanie właściwego poziomu glukozy we krwi przez całą ciążę. Z pewnością taka ciąża powinna być zaplanowana. Diabetolog przed poczęciem powinien ustalić odpowiednią dietę i ewentualne leczenie. Lekarz może zalecić też umiarkowane ćwiczenia fizyczne. W łagodnej postaci cukrzycy dieta i ćwiczenia wystarczą, aby ustabilizować poziom cukru, a jeśli to nie przynosi efektu trzeba przyjmować insulinę, która jest nieszkodliwa dla płodu. Jej dawki mogą się zmienić wraz z rozwojem dziecka. Kiedy objawy cukrzycy będą się nasilać, konieczny będzie pobyt szpitalu. Cukrzyca w ciąży wymaga dodatkowych badań, częściej bada się stan płodu.

Ciąża u kobiet z przewlekłą chorobą nerek jest zawsze ciążą podwyższonego ryzyka. Jednak przy odpowiedniej opiece medycznej, prawidłowej diecie i zachowaniu ostrożności, wiele chorych kobiet może zajść w ciążę i urodzić zdrowe dziecko. Podczas planowania ciąży warto zadać o siebie, tzn. przyjmować pokarm według zapotrzebowania na kalorie, wzbogacić dietę o błonnik i białko, pić dużo wody w celu nawadniania organizmu, dostosować spożycie produktów zawierających potas do wielkości jego wydalania. Kobieta spodziewająca się dziecka, oprócz stałego nadzoru lekarza, szczególnie powinna zadbać o styl życia.

Ciąża i poród to spore obciążenie układu krążenia, któremu musi podołać zapotrzebowanie na tlen i składniki odżywcze matki i dziecka. Bezwzględnym przeciwwskazaniem do zajścia w ciążę jest pierwotne nadciśnienie płucne, ciężka niewydolność serca. Jeśli kobieta z wadą serca decyduje się na ciążę, powinna skonsultować się z kardiologiem, który rozważy kwestie dziedziczenia tej choroby, rokowanie co do długości życia. Należy przedyskutować optymalny czas na zajście w ciążę oraz wybór czasu i sposobu porodu. Podczas planowania ciąży niezmiernie ważna jest aktywność fizyczna ograniczona do minimum, a podczas ciąży zaleca się leżenie tylko na lewym boku, aby macica nie uciskała na naczynia krwionośne. Lekarz w tej chorobie przewlekłej zaleci dietę ciężarnej o niskiej zawartości sodu i soli oraz unikanie długich, gorących kąpieli, które rozszerzają naczynia krwionośne.

Kobieta chorująca na nadciśnienie tętnicze powinna bezwzględnie powiadomić o tym lekarza, aby zalecił odpowiednie leki. Nieleczone nadciśnienie tętnicze może zaburzyć pracę łożyska, co rzutuje na niedożywieniu płodu czy nawet odklejenia się łożyska.

Ponadto do chorób przewlekłych można zaliczyć: padaczkę, alergię i astmę. Osoba cierpiąca na alergię powinna zaplanować ciążę, tak, aby dziecko urodziło się na zimę. Noworodki urodzone w miesiącach letnich są uczulone na pyłki. Astma oskrzelowa nie zagraża ciąży, lecz istnieje ryzyko cesarskiego cięcia. Podczas padaczki niezmiernie ważne jest, aby jeszcze przed poczęciem współpracować z neurologiem.

Choroby w ciąży zawsze powinny być monitorowane przez lekarza specjalistę. A przygotowanie do ciąży polega na byciu zdrowym, prowadzeniu zdrowego stylu życia i ustabilizowaniu chorób przewlekłych, a również na profilaktyce, np. zażywając kwas foliowy.

Źródła

1. Kokot F. (red.), Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006, ISBN 83-200-3368-3
2. Bręborowicz G. Ciąża wysokiego ryzyka, Ośrodek Wydawnictw Naukowych, Poznań 2010, ISBN 83-7314-059-2
3. Dębski R. Ginekologia kliniczna Tom 1-3, Urban & Partner, Wrocław 2009, ISBN 978-83-7609-013-9
4. Kaleta M. (red.), Podstawy położnictwa. Najważniejsze zagadnienia, Urban & Partner, Wrocław 2011, ISBN 978-83-7609-254-6