Choroby nerek a ciąża

Istnieje pięć etapów chorób nerek, przy czym ostatni jest najbardziej poważny i wymaga transplantacji nerek lub dializowania. Choroby nerek mogą obejmować kłębuszkowe zapalenie nerek, ich torbielowatość lub stany zapalne. Wszystkie te schorzenia powstają w wyniku uszkodzeń filtrów nerek – nefronów. Obrażenia mogą wystąpić nagle z powodu infekcji, urazu lub powoli rozwijać się w czasie.

Przewlekłe choroby nerek wpływają już na cykl menstruacyjny kobiety, ponieważ zakłócają pracę hormonów. Przez to mogą powodować, że miesiączka będzie nieregularna. Dlatego też zajście w ciążę może być w takiej sytuacji utrudnione. Leczenie chorób nerek jeszcze przed zajściem w ciążę zwiększa szanse na poczęcie i zapewnia zdrowszy przebieg ciąży.

Jeśli choroba jest łagodna, istnieje duże prawdopodobieństwo, że ciąża będzie udana i zakończy się szczęśliwie. Obciążenie jakim jest ciąża dla organizmu w połączeniu z nieprawidłowo funkcjonującymi nerkami może prowadzić do powstania komplikacji w czasie jej trwania. Ciało kobiety musi wtedy pracować z większym wysiłkiem, by zapewnić prawidłowe funkcjonowanie organizmu matki i dziecka.

Choroby nerek mogą stwarzać zagrożenie dla zdrowia matki i dziecka. Ponieważ w czasie ciąży w organizmie kobiety może gromadzić się większa ilość wody, ciśnienie kobiet może się podnieść, a w krwi będzie znajdować się więcej zbędnych produktów przemiany materii. Podwyższone ciśnienie negatywnie wpływa na wzrost dziecka, ponieważ nie otrzymuje ono wystarczająco dużo krwi przez łożysko. Jeśli ciśnienie krwi jest bardzo wysokie matka narażona jest na wystąpienie stanu przedrzucawkowego, który może prowadzić do przedwczesnego porodu i wystąpienia krwawień u matki. Lekarze zalecają, aby kobiety odłożyły zajście w ciążę do momentu aż ich choroba będzie ustabilizowana lub narząd zostanie im przeszczepiony.

Kobiety z chorobami nerek narażone są w czasie ciąży na:

• nadciśnienie tętnicze,
• stan przedrzucawkowy,
• przedwczesny poród,
• poronienie,
• osłabienie pracy nerek,
• zakażenie dróg moczowych,
• ostrą niewydolność nerek.

Jeśli kobieta rozważa zajście w ciążę, ważne jest by skontaktowała się z nefrologiem. Lekarz ten zbada kobietę i oceni ryzyko jakim może być dla niej ciąża. Jeśli kobieta już jest w ciąży, powinna jak najszybciej skontaktować się z lekarzem, a później zgłaszać się na wizyty kontrolne.

Ponieważ nieprawidłowo funkcjonujące nerki mogą niekorzystnie wpłynąć na system immunologiczny, poziom potasu i innych minerałów, centralny system nerwowy, serce i kości kobiety, lekarz będzie kontrolował ciśnienie krwi kobiety, poziom kreatyniny, białka, cholesterolu i krwi w moczu.

Jeśli choroby nerek powodują, że potrzebne są dializy, płodność kobiety spada. Ciąża jednak może się zdarzyć – średnio u 1% kobiet i najczęściej w ciągu kilku pierwszych lat prowadzenia dializ. Szacuje się, że ok. 40% poddawanych dializom w wieku rozrodczym ma regularne cykle, większość jednak nie owuluje. Uważa się, że przyczyną osłabienia płodności może być również anemia.

Im bardziej ciąża jest zaawansowana, tym bardziej nerki są obciążone i zwiększa się ryzyko wystąpienia stanu przedrzucawkowego oraz przedwczesnego porodu. Lekarze decydują czasem o przyspieszeniu porodu. Wtedy na świat przychodzi wcześniak. Dziecko urodzone przez kobietę z poważnymi chorobami nerek może być umieszczony w oddziale intensywnej terapii w celu rozwiązywania wszelkich komplikacji zdrowotnych.

Na ogół ciąża nie jest wskazana podczas dializ. Tylko 23-55% ciąż kończy się urodzeniem żywego dziecka, wiele zaś ulega samoistnemu poronieniu. Około 85% dzieci rodzi się przedwcześnie, a 28% ma niską masą urodzeniową. Powikłania występują także u matki. Nadciśnienie tętnicze pogarsza się u ponad 80% kobiet w tej sytuacji i jest głównym problemem.

U kobiet po przeszczepach, które są w wieku rozrodczym płodność powraca. W ciążę zachodzi ok. 12% kobiet po przeszczepie nerki. Poza tym istnieje ponad 90% szans, że płód przeżyje pierwszy trymestr. Nie jest jasne, czy sama ciążą powoduje zagrożenie dla przeszczepu. Wiadomo jednak, że podwyższony poziom kreatyniny (powyżej 1,4 mg/dl) podnosi ryzyko niewydolności nerek i obniża szanse na przeżycie płodu. Jeśli poziom kreatyniny jest podniesiony powyżej 1,4 mg/dl, szanse przeżycia płodu wynoszą 74%, wzrasta do 96%, gdy jest on niższy od tego poziomu.

Konsultacje przed zajściem w ciążę i monitorowanie jej przez cały okres trwania są kluczowe dla przeprowadzenia szczęśliwie kobiety przez te 9 miesięcy oczekiwania na dziecko.

Źródła

1. Dębski R. Ginekologia kliniczna Tom 1-3, Urban & Partner, Wrocław 2009, ISBN 978-83-7609-013-9
2. Książek A., Rutkowski B. Nefrologia, Czelej, Lublin 2004, ISBN 83-89309-36-X
3. Myśliwiec M. Choroby nerek, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008, ISBN 978-83-200-3528-5
4. Kokot F. (red.), Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006, ISBN 83-200-3368-3