Celiakia u dzieci
Celiakia to choroba autoimmunologiczna wywoływana przez nietolerancję glutenu. Gluten to białka znajdujące się w pszenicy, życie oraz jęczmieniu. U dzieci dotkniętych celiakią gluten uszkadza kosmki w jelicie cienkim, które są odpowiedzialne za wchłanianie składników odżywczych z pożywienia. W rezultacie organizm nie otrzymuje cennych składników, a dziecko może być niedożywione.
1. Przyczyny i objawy celiakii u dzieci
Dokładne przyczyny celiakii są nieznane. Choroba jest związana z innymi schorzeniami, na przykład z zespołem Downa, zespołem Williamsa, zaburzeniami tarczycy oraz niedoborem immunoglobuliny IgA. Często zdarza się, że w jednej rodzinie jest kilka osób chorych na celiakię. Wówczas ryzyko wystąpienia choroby u dziecka jest większe. Jeśli u dziecka zdiagnozowano celiakię, jego rodzice i rodzeństwo również powinni poddać się badaniom. Niezdiagnozowana celiakia u dorosłych może bowiem prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych.
Symptomy choroby mogą być różne u poszczególnych dzieci. Niemowlęta mogą wolniej rosnąć i przybierać na wadze. U starszych dzieci celiakia może powodować biegunkę, ból brzucha, wzdęcia, utratę wagi, zmęczenie oraz bolesne wysypki na skórze. Choroba może jednak przebiegać również bezobjawowo. Lekarze nie mają pewności, dlaczego układ odpornościowy u osób chorych na celiakię reaguje w ten sposób na gluten. Na celiakię nie ma, niestety, lekarstwa.
Objawy celiakii mogą pojawić się w dowolnym momencie życia dziecka. U niektórych dzieci symptomy występują już przy pierwszym kontakcie z glutenem, u innych rozwijają się one nawet po upływie kilku lat. Pierwsze oznaki celiakii u niemowlęcia mogą pojawić się wkrótce po wprowadzeniu do jego diety produktów stałych, na przykład płatków. Dziecko może dostać biegunki, mieć bóle żołądka i przestać przybierać na wadze we właściwym tempie. Na skórze dziecka może wystąpić wysypka, zwłaszcza wokół łokci, na pośladkach i kolanach. Z czasem u dziecka może dojść do rozwoju anemii i ranek w ustach. Dziecko może stać się wycofane lub łatwo wpadać w rozdrażnienie.
Diagnozę celiakii zaczyna się zwykle od badania krwi, które mierzy poziom przeciwciał antyglutenowych i innych białek w tkance wyściełającej jelita. Jeśli poziom przeciwciał jest wysoki, lekarz może zlecić biopsję jelita cienkiego i wysyła próbkę do laboratorium.
2. Dieta dzieci chorych na celiakię
Jeśli dziecko ma zdiagnozowaną celiakię, konieczne jest wprowadzenie zmian do jego jadłospisu. Z diety dziecka należy wyeliminować pszenicę, jęczmień, żyto i produkty, które zawierają te ziarna.
Dziecko chore na celiakię nie powinno spożywać następujących produktów i dań: buliony i kostki rosołowe, panierka, syrop z brązowego ryżu, mąka pszenna, kuskus, warzywa polane masłem z bułką tartą, suche prażone orzechy, smażony kurczak, frytki, sosy zawierające mąkę, konserwy i inne przetworzone mięsa, makarony, dressing do sałatki, gotowe mieszanki przypraw, niektóre herbatki ziołowe i kawy smakowe, zupy z puszki, sos sojowy, miękkie sery, nadzienie, jogurty ze skrobią pszenną.
Dzieci chore na celiakię mogą zwykle bez obaw spożywać owies, pod warunkiem, że nie jest on przetwarzany w tym samym miejscu co zboża zawierające gluten. Aby u dziecka nie pojawiały się objawy celiakii, rodzice powinni uważnie czytać etykiety produktów spożywczych i wybierać tylko te, które nie mają w swoim składzie glutenu.