Bogowie rzymscy - czy znasz wszystkich?
Mówi się, że bogowie rzymscy to odpowiedniki bóstw z mitologii greckiej. Jest w tym wiele prawdy, jednak w mitologii rzymskiej bogowie charakteryzowali się lepszą organizacją, większą dyscypliną byli też bardziej wojowniczy. W porównaniu do greckich bogów w mniejszym stopniu spoufalali się ze śmiertelnikami. O mitologii i bogach rzymskich uczymy się w podstawówce, dziś publikujemy najważniejszych rzymskich bogów. Kim był Neptun? Czego bogiem był Apollo?
1. Skąd wzięła się mitologia rzymska?
Mitologia rzymska powstała na kanwie mitologii greckiej, choć na ich wierzenia miały wpływ także religie Etrusków. Bogowie rzymscy byli jednak zdecydowanie bardziej zdyscyplinowani i bardziej militarystyczni od greckich. Postrzegani jako bardziej tajemniczy, nie odwiedzali zbyt często swoich półboskich dzieci oraz śmiertelników.
Rzymscy bogowie bardziej cenili sobie honor niż osobistą sławę czy interesy. Powiązani byli ze społecznością chłopską, właściwie każda czynność miała wśród nich swojego patrona.
2. Podział bogów rzymskich
W mitologii rzymskiej najważniejsi bogowie to Jowisz, Kwiryn i Mars, oraz Janus i Westa. Początkowo mieli oni mało cech indywidualnych, nie posiadali genealogii ani małżonków, nie mieli również cech ludzkich, dlatego też jest niewiele opowieści o ich czynach czy zasługach.
Najwyższą pozycję zajmowała tzw. Triada Kapitolińska, którą tworzyli Minerwa, Jowisz i Junona. Triada ta uosabiała państwo rzymskie.
Oficjalnie wyróżnia się dwie kategorie bóstw rzymskich:
- bóstwa rodzime, wywodzące się z pierwotnej religii państwa rzymskiego, ich imiona, oraz charakter związane były z tytułami wczesnych kapłanów oraz stałymi świętami rzymskimi, zaliczano do nich także bogów, których wzywano podczas różnych czynności, a ich imiona opisywały daną czynność;
- bóstwa nowe, wprowadzone później, jako odpowiedź na konkretną sytuację.
3. Najważniejsi bogowie rzymscy
Najważniejsi bogowie w mitologii rzymskiej to między innymi:
- Jowisz - bóg burzy, deszczu i nieba, uważany za ojca bogów oraz najwyższego władcę ziemi i nieba, miejscem jego kultu był Kapitol;
- Junona - żona Jowisza, jedna z najważniejszych bogiń starożytnego Rzymu, strażniczka kobiet, macierzyństwa i życia seksualnego, jej święto - Matronalia, przypadało na marzec;
- Minerwa - bogini mądrości, literatury i nauki, początkowo czczona także jako opiekunka rzemiosła i sztuki, jej święto - Quinquatrus, obchodzone było przez artystów, lekarzy i rzemieślników;
- Kwiryn - opiekun społeczeństwa zbrojnego w czasie pokoju, legenda głosi, że był to Król Remulus, który został bogiem po swojej śmierci;
- Westa - opiekunka ogniska domowego i państwa, jedna z najstarszych bogiń starożytnej Europy, jej świątynię wzniesiono na Forum Romanum, w której płonął wieczny ogień;
- Mars - bóg wojny, pierwotnie patron pór roku, głównie wiosny, czczony również jako ojciec Remusa i Romulusa, pasterze pod jego opiekę powierzali swoje stada;
- Janus - patron umów, sojuszów, bóg wszystkich umów; opiekun bram, mostów i drzwi, żołnierze rzymscy przed wyruszeniem na wojnę przechodzili przez bramę w Rzymie, aby zapewnić sobie szczęście, przedstawiany z dwiema twarzami.
4. Jakie były atrybuty bogów rzymskich?
Rzymscy bogowie związani byli z różnymi dziedzinami życia, nad którymi sprawowali pieczę. Większość z nich posiadała swoje charakterystyczne atrybuty, które pojawiają się obok nich na rzeźbach i obrazach.
Oto kilka wybranych bogów wraz z ich atrybutami:
- Neptun - bóg wody, chmur i deszczu, jego atrybutem był trójząb;
- Jowisz - najważniejszy bóg w panteonie rzymskich bogów, jego atrybutem był piorun i orzeł;
- Mars - bóg wojny, atrybuty to tarcza i włócznia;
- Bachus- bóg wina oraz winnej latorośli, atrybuty - wieniec z bluszczu, wino, kielich;
- Wenus - bogini miłości, atrybut: kwiaty, gołębie, owoce;
- Apollo - bóg muzyki, sztuki i poezji, jego atrybuty to liść laurowy, łuk, strzały;
- Merkury - posłaniec bogów, a także bóg celników i złodziei, kupiectwa i zysku;
- Luna - bogini Księżyca, jej atrybutem był półksiężyc rydwan zaprzężony w dwa konie i świetlista szata.
5. Rzymskie odpowiedniki bogów greckich
Oto kilka odpowiedników greckich bogów w mitologii rzymskiej:
- Junona - Hera;
- Westa - Hestia;
- Merkury - Hermes;
- Minerwa - Atena;
- Mars - Ares;
- Jowisz - Zeus;
- Neptun - Posejdon;
- Bachus - Dionizos;
- Diana - Artemida;
- Luna - Selene;
- Amor - Eros;
- Wenus - Afrodyta;
- Apollo - Apollo;
- Wiktoria - Nike;
- Wulkan - Hefajstos;
- Sol - Helios;
- Saturn - Kronos;
- Pluton - Hades;
- Eskulap - Asklepios.
