Bezpieczne opalanie - jakie filtry wybierać?
W dzisiejszych czasach, kiedy wydaje się, że o opalaniu napisano już wszystko, sztuką jest sprawna selekcja informacji, wybieranie tych naprawdę istotnych oraz wcielanie w życie prawidłowych zasad bezpiecznych kąpieli słonecznych. Sama ekspozycja na słońce może mieć wiele dobroczynnych skutków dla zdrowia, jeśli zachowany jest zdrowy rozsądek. Natomiast szacunek do własnej skóry zaowocuje jej pięknym wyglądem. Co więc wiemy na temat filtrów, w które zaopatrzono liczne kosmetyki?
1. Rodzaje promieni słonecznych
Obecność filtrów przeciwsłonecznych wiąże się z docierającymi do naszej planety strumieniami fal UVA (zakres: 100-280 nm), UVB (280-315 nm) i UVC (315-400 nm). Te ostatnie niemal całkowicie pochłaniane są przez ziemską atmosferę. Promienie UVA (powodują zmiany, ale nie wywołują zaczerwienienia) i UVB (powodują zmiany i zaczerwienienie) wpływają na stan i wygląd skóry, powodując procesy związane z jej fotostarzeniem. Wystawianie się na ich zbyt silne bądź zbyt długie działanie może prowadzić do powstawania zmarszczek, pękania naczynek, wpływać na nierówny koloryt skóry oraz być przyczyną powstawania nowotworów.
2. Współczynnik ochrony przeciwsłonecznej SPF
Literki SPF obecne na kosmetykach oznaczają angielski termin „Sun Protection Factor”, który określa współczynnik ochrony przeciwsłonecznej. Jego stosowanie wydłuża możliwy czas wystawiania skóry na działanie promieniowania ultrafioletowego bez wystąpienia oparzeń. Średni czas „bezkarnego” opalania bez zastosowania kremu z filtrem przeciwsłonecznym to około 15 minut. Kosmetyk oznaczony znakiem SPF 5, zgodnie z międzynarodową standaryzacją, wydłuża ten czas pięciokrotnie, czyli do 75 minut.
3. Klasyfikacja fototypów skóry
Obliczenia te nie są jednak tak proste, a na wybór odpowiedniego kremu wpływa przede wszystkim fototyp skóry. Wyróżniamy ich sześć rodzajów. Typ I celtycki charakteryzuje osoby rude bądź blondynów o bladej skórze z licznymi piegami i o jasnych oczach. Brak tu pigmentacji skóry. Reprezentanci typu II północnoeuropejskiego mają jasną karnację (ze skłonnością do piegów), jasne oczy (zielone, niebieskie, szare) oraz włosy w różnych odcieniach blond. Typ III środkowoeuropejski określa osoby o lekko śniadej karnacji. Są to piwno- i szaroocy posiadacze włosów w odcieniach od ciemnego blond po kolor brązowy. Typ IV połudnowoeuropejski to osoby o śniadej cerze, ciemnych włosach i brązowych oczach. Typ V odnosi się do przedstawicieli rasy mongoidalnej (żółtej), a typ V – negroidalnej (osoby czarnoskóre). Odporność na działanie promieni UV rośnie zgodnie z wartością typów, począwszy od typu I (bardzo mała), kończąc na VI (największa odporność na oparzenia).
Specjaliści zalecają stosowanie filtrów o określonych wartościach dla każdego fototypu:
- I: SPF 30 i wyżej,
- II: SPF 15-30,
- III: SPF 6-15,
- IV: SPF 4-10.
Fototyp IV i V wykazują bardzo dużą naturalną odporność.
Dla ciekawych, filtr SPF 15 daje 93,8% ochrony przed promieniowaniem UVB, filtr SPF 30 daje jej 96,7%, a SPF 50 – 98%.
4. Rodzaje filtrów przeciwsłonecznych
Rozróżniamy filtry fizyczne i chemiczne. Filtry fizyczne (np. tlenek cynku, dwutlenek tytanu, mika, glinki) zawierają drobinki, które tworzą barierę ochronną. Zostawiają one często delikatny biały nalot. Filtry chemiczne pochłaniają promienie UV, zamieniając je w energię. Ich stosowanie podwyższa ciepłotę skóry oraz obniża poziom jej nawilżenia, ale sama obecność podnosi fotostabilność kosmetyków (sprawia, że ten sam kosmetyk chroni skórę podczas użycia zawsze w tym samym stopniu).
Wybierając kosmetyk dla siebie, należy kierować się przede wszystkim własnym fototypem skóry oraz etapem opalania. Jeśli ekspozycja na promienie słoneczne trwa kilka dni z rzędu, stopniowo można obniżać wartość SPF. Wartość praktyczną może mieć dla kobiet stosowanie podkładów zawierających filtry przeciwsłoneczne. Tu w grę będzie wchodziła dodatkowo wygoda. Starania o piękny wygląd powinny być zawsze poprzedzone staraniami o bezpieczeństwo naszego ciała.