Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Lek. Aneta Zwierzchowska

25 tydzień ciąży - zmiany w organizmie, proces ciąży, rozwój dziecka

25 tydzień ciąży - zmiany w organizmie, proces ciąży, rozwój dziecka
25 tydzień ciąży - zmiany w organizmie, proces ciąży, rozwój dziecka (123rf)

W 25 tygodniu ciąży, czyli dwadzieścia trzy tygodnie po zapłodnieniu, dziecko mierzy 31 cm (wymiar CHL). Ciało dziecka nabiera właściwych proporcji, a skóra staje się różowa, choć nadal jest bardzo cienka i delikatna. W 25 tygodniu ciąży waga dziecka wynosi ponad pół kilogramów. Jak w tym czasie rozwija się maluch, jakie dolegliwości dokuczają przyszłej mamie?

spis treści

1. Rozwój dziecka w 25 tygodniu ciąży

Układ szkieletowy dziecka w 25 tygodniu ciąży kostnieje, a mięśnie nabierają siły. Wszystkie kopnięcia malucha są dobrze wyczuwalne, a nawet widoczne na brzuchu mamy, tak że poczuć je może przyszły tatuś. Ponadto, po 24 tygodniu ciąży rozwija się układ oddechowy dziecka.

W 25 tygodniu ciąży dziecko wygląda już zupełnie jak miniaturka noworodka. Jego twarz, ręce i nogi są już ładnie rozwinięte i mają odpowiednie proporcje.

Zobacz film: "Jak twój maluszek rozwija się w brzuchu?"

W dalszym ciągu rozwija się układ oddechowy, przygotowujący się do przejęcia funkcji dostarczania tlenu do małego organizmu. W płucach rozwijają się małe oskrzeliki i pęcherzyki płucne.

Otwierają się dziurki w nosie, które wcześniej były zasklepione. W całym organizmie rozwijają się naczynka włosowate, które poprawiają ukrwienie tkanek, mięśni i narządów.

Dzieci nabierają coraz więcej sprawności fizycznej i świadomości otaczającego świata. Dziecko w tym wieku eksploruje przestrzeń macicy wokół siebie.

Dotyka i łapię pępowinę, swoje nogi, ręce i twarz. Jeśli masz bliźniaki – będą się dotykać nawzajem, wchodzić w interakcje – jest to początek rozwoju szczególnej więzi łączącej bliźnięta aż do śmierci.

Następuje intensywny rozwój kręgosłupa – formują się kręgi kostne, stawy i więzadła. Cała ta misterna konstrukcja będzie w przyszłości podtrzymywać ciężar ciała dziecka i pośredniczyć, przez zawarty w niej rdzeń kręgowy, w sterowaniu całym organizmem.

Na skutek skostnienia małych kostek w uchu wewnętrznym, dziecko słyszy coraz lepiej. Potrafi już rozpoznawać nie tylko twój głos, ale również głosy osób, z którymi przebywasz na co dzień. Co ciekawe, dzieci na tym etapie mocniej reagują na męskie głosy, które są niższe i lepiej przez nie identyfikowalne i słyszalne.

Jeśli więc przyszły tatuś będzie regularnie mówił do dziecka, to jego głos zostanie szybko zapamiętany i łatwiej mu będzie opiekować się noworodkiem w przyszłości.

Waga dziecka w 25 tygodniu ciąży wynosi 700 g.

Tabela. Szacowane, średnie wymiary płodu w 25 tygodniu ciąży. Opis skrótów zastosowanych w tabeli znajdziesz w artykule Biometryczne wymiary płodu.

Wymiar (mm)Średnia5 centyl95 centyl
CHL310283337
BPD645474
OFD827589
HC232217248
AC200181219
FL464249
Masa (g)780616944

PYTANIA I ODPOWIEDZI LEKARZY NA TEN TEMAT

Zobacz odpowiedzi na pytania osób, które miały do czynienia z tym problemem:  

Wszystkie odpowiedzi lekarzy

2. Zmiany w organizmie 25 tygodniu ciąży

Coraz szybszy wzrost dziecka i łożyska oraz coraz większa ilość płynu owodniowego powodują, że macica w 25 tygodniu ciąży jest już wielkości piłki do siatkówki.

W efekcie coraz trudniej będzie ci się poruszać. Problemem nie jest już sam przesunięty środek ciężkości – noszenie na co dzień tak dużego brzucha jest po prostu męczące.

Ubędzie ci trochę gracji w ruchu, nie będziesz już skakać jak sarenka, a raczej poruszać się majestatycznie jak leniwa lwica. Pamiętaj, wszystkie te zmiany mają charakter przejściowy, są to nowe doświadczenia, które wzbogacają twoją kobiecość, a które niedługo miną bezpowrotnie (albo powrócą przy następnej ciąży). Nie walcz z nimi, a doświadczaj ich pełną piersią!

Będziesz odczuwać trudności z nabraniem powietrza do płuc. Jest to spowodowane uciskiem macicy na przeponę. Mama musi teraz włożyć coraz więcej wysiłku w każdy oddech, same oddechy będą natomiast płytsze i będziesz oddychać więcej razy w ciągu minuty, tak jakbyś miała ciągle lekką zadyszkę.

Niezwykłe zdjęcia embrionu - etapy rozwoju człowieka
Niezwykłe zdjęcia embrionu - etapy rozwoju człowieka [7 zdjęć]

Lennart Nilsson to specjalista od artystycznej fotografii medycznej urodzony w 1922 roku w szwedzkim

zobacz galerię

Generalnie objaw taki jest normalny i nie jest powodem do niepokoju, jeśli jednak trudności z oddychaniem pojawią się nagle lub będą miały duże nasilenie, należy niezwłocznie udać się do szpitala lub wezwać pogotowie, gdyż może być to objaw poważnych powikłań ciąży.

W tym okresie, jeśli nie doświadczyłaś ich wcześniej, mogą pojawić się niebolesne, nieregularne skurcze macicy (tzw. skurcze Braxtona-Hicksa).

Są to lekkie napinania macicy, która ćwiczy do porodu i są niegroźne ani dla matki, ani dla dziecka. Jeśli jednak skurcze pojawiłyby się regularnie i były bolesne, trzeba jak najszybciej udać się do lekarza.

Szybko rosnący brzuch powoduje znaczne rozciąganie skóry, co objawia się swędzeniem. U niektórych kobiet mogą pojawić się ciemne, poprzeczne lub biegnące z góry na dół, wzdłuż brzucha, kreski - są to rozstępy. Aby zminimalizować ich ryzyko, należy nawilżać i masować skórę.

Za rozstępy w głównej mierze odpowiada skłonność genetyczna. Jeśli twoja mama je miała, również ciebie najprawdopodobniej nie ominą. W razie czego więc nie miej pretensji do producentów kremów – robili co mogli.

Na tym etapie ciąży możesz zacząć chrapać. Jeśli zostaniesz obudzona w nocy szorstkim „nie chrap” – nie zaprzeczaj, tylko wytłumacz partnerowi, że w ciąży jest to najzupełniej normalny objaw i z pewnością minie po rozwiązaniu.

Poproś go o wyrozumiałość i nieprzerywanie snu ciężarnej. Możesz zaopatrzyć partnera w stopery („korki”) do uszu, jeśli chrapanie będzie mu przeszkadzać w spaniu.

W dalszym ciągu towarzyszyć ci będą dobrze znane dolegliwości ciążowe, jak:

3. 25 tydzień ciąży - proces ciąży

W okolicach 25 tygodnia ciąży, na skutek nacisku główki dziecka na kości miednicze, powodującego kompresję nerwów (nerw kulszowy) znajdujących się w tym rejonie, mogą wystąpić przewlekłe bóle, które zaostrzają się w momencie nagłego podjęcia aktywności ruchowej – jest to tak zwana rwa kulszowa. Ból pojawiał się będzie w krzyżu, nogach i pośladkach.

U niektórych kobiet dodatkowo obserwuje się zanikanie czucia w tych rejonach ciała czy mrowienie. Zwykle następuje ostre zakłucie w okolicach krzyżowych, które następnie bardziej tępo promieniuje aż do stóp.

Rwa kulszowa w 25 tygodniu ciąży nie jest częstym objawem, ale jest na tyle dokuczliwa, że może przysłonić całą radość z oczekiwanego macierzyństwa.

Dwudziesty piąty tydzień ciąży przynosi takie dolegliwości jak rwa kulszowa czy brak czucia w okolicach nóg
Dwudziesty piąty tydzień ciąży przynosi takie dolegliwości jak rwa kulszowa czy brak czucia w okolicach nóg (123RF)

Bóle te dokuczają szczególnie w nocy, gdy zmieniasz pozycję podczas snu. Potrafią wybudzić cię ze snu i w dalszym ciągu przyczynić się do pogłębiania bezsenności i niewyspania.

Ból wywołany rwą kulszową, szczególnie jeśli pojawi się pierwszy raz i nagle, może być pomylony przez ciężarną z bólami porodowymi. Rozróżnienie tych dwóch rodzajów bólu jest stosunkowo proste.

Niestety w ciąży większość leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych, które są skuteczne w redukcji bólu rwy kulszowej jest niemożliwa do stosowania ze względu na dobro dziecka.

Pozostaje pomoc fizjoterapeuta, masaże i czekanie na poród.

Czasem zdarza się, że dziecko zmienia pozycje w macicy i dolegliwości ustają. Pocieszające jest również, że wszystkie te objawy przejdą w momencie, gdy urodzi się dziecko.

Do tego czasu będziesz musiała sobie jednak jakoś poradzić. Poniżej znajdziesz kilka porad, które pomogą ci przejść przez ciążę z uśmiechem.

Tabela. Co robić, a czego unikać w razie pojawienia się rwy kulszowej w ciąży.

| Co robić? | Czego unikać? | | Śpij na twardym materacu, z poduszką dla ciężarnych. | Spania na miękkim materacu. | | Odpoczywaj, odpoczywaj i odpoczywaj, najlepiej leżąc na lewym boku. | Długiego siedzenia za biurkiem. | | Stój i chodź w możliwie prostej pozycji. | Garbienia i chodzenia brzuchem mocno wychylonym do przodu. | | Przy podnoszeniu (jeśli koniecznie musisz coś podnieść) nie schylaj się tylko kucaj, przenosząc ciężar na kolana. | Dźwigania ciężkich przedmiotów, schylania w pasie. | | Rozważ konsultację ze specjalistą, podjęcie fizjoterapii, masaże. | Leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych, które mogą szkodzić dziecku. Nie udawaj, że wszystko jest w porządku. |

W przypadku pojawienia się rwy kulszowej możesz sobie pomóc poprzez zmianę materaca, na którym śpisz. Pamiętaj o odpoczynku, aby stawy nie były obciążone.

Dobrze byłoby również, gdybyś zadbała o swoją postawę, a więc chodziła wyprostowana. Ćwiczenia pod nadzorem fizjoterapeuty także mogą zwalczyć dolegliwości spowodowane przez rwę kulszową.

PRZEBIEG CIĄŻY

Zobacz także:

Następny artykuł: 26 tydzień ciąży
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze