16 tydzień ciąży - zmiany w organizmie, proces ciąży, rozwój dziecka

W 16 tygodniu ciąży, czyli czternaście tygodni po zapłodnieniu, dziecko cały czas intensywnie rośnie i porusza się. Twarzyczka jest już ukształtowana, oczy nadal są zamknięte, uszy są już na swoim miejscu i dziecko słyszy pierwsze dźwięki. Skóra dziecka jest nadal bardzo cienka, ale zaczynają się w niej pojawiać gruczoły potowe. Pod koniec tego tygodnia dziecko osiąga długość około 11-12 centymetrów i waży już ponad 100 gramów. 16 tydzień ciąży - który to miesiąc? Jakie inne dolegliwości mogą dokuczać kobiecie w tym czasie? Sprawdź!

1. Rozwój dziecka w 16 tygodniu ciąży

Dziecko rozwija i doskonali wszystkie funkcje życiowe. Oddaje mocz w regularnych odstępach – co około 40 minut. Zaczyna też wyraźnie oddychać, choć póki co wchłania do płuc jedynie płyn owodniowy, w którym jest zanurzone. Jest to ważne ćwiczenie mięśni oddechowych, dzięki któremu będzie gotowe do podjęcia samodzielnego oddychania zaraz po urodzeniu.

Rozwój dziecka w 16 tygodniu ciąży polega na dalszym kształtowaniu się układu nerwowego i zmysłów. Kończy się mielinizacja nerwów narządu przedsionkowego – czyli okrywanie się włókien nerwowych ochronną warstwą białka i tłuszczu, umożliwiające w pełni sprawne przesyłanie impulsów nerwowych.

U dziecka pojawiają się odruchy błędnikowe. Dziecko kołysane ruchem i oddechem matki ćwiczy zmysł równowagi. Dziecko powinno już słyszeć odgłosy ze świata wokół, głosy rodziców, a przede wszystkim… serce i pracę jelit mamy.

Zobacz film: "Jak twój maluszek rozwija się w brzuchu?"

Pamiętaj, żeby możliwie dużo mówić do dziecka - nie tylko będzie szybciej rozpoznawało twój głos, ale będziesz też rozwijać swoje do niego przywiązanie. Póki co jego słabo rozwinięty słuch nie jest raczej w stanie rozpoznawać głosów, ale na naukę nigdy nie jest za wcześnie!

Rozwojowi układu nerwowego towarzyszy rozwój kolejnych partii mięśni, w tym mięśni twarzy. Dziecko jest w stanie wyrażać emocje przez robienie min – potrafi już się skrzywić czy zmarszczyć brwi.

Przeprowadzone w 16 tygodniu ciąży USG umożliwia już zazwyczaj rozpoznanie płci dziecka, choć nadal może się okazać, że jest nieco zbyt wcześnie – w takiej sytuacji zachowaj cierpliwość i pamiętaj, że najważniejsze jest zdrowie i prawidłowy rozwój, a nie płeć dziecka.

Przy identyfikacji płci dziecka dużo zależy nie tylko od tempa rozwoju narządów płciowych, płci dziecka (chłopcy z reguły są możliwi do zidentyfikowania nieco wcześniej), ale też od jakości aparatu USG, doświadczenia operatora, a nawet chwilowego ułożenia dziecka.

Tabela. Szacowane, średnie wymiary płodu w 16 tygodniu ciąży. Opis poniższej tabeli znajduje się w artykule Biometryczne wymiary płodu.

Wymiar (mm)	Średnia	5 centyl	95 centyl
CRL	115	97	133
BPD	36	28	44
OFD	46	41	51
HC	123	111	135
AC	102	92	112
FL	20	17	24
Masa (g)	130	118	142

Od tego tygodnia ciąży można już teoretycznie spodziewać się odczuwania pierwszych ruchów płodu, zwykle jednak, szczególnie jeśli jest to pierwsza ciąża, nie są one jeszcze wyczuwalne przez ciężarną kobietę.

2. Jakie zmiany zachodzą w organizmie w 16 tygodniu ciąży?

Płód jest nadal bardzo ruchliwy i w tym momencie mamy zwykle czują już ruchy dziecka, jednak jeśli jeszcze są nieodczuwalne, nie ma powodu do niepokoju.

Czasem, szczególnie w pierwszej ciąży, wyraźne ruchy płodu odczuwalne są dopiero w okolicach dwudziestego tygodnia.

Często mamy czują ruchy, ale nie potrafią ich przypisać do dziecka, myśląc, że to gazy czy przesuwająca się treść jelitowa. Dopiero późniejsze, wyraźniejsze ruchy pomogą ci nauczyć się ich odróżniania od innych bodźców, dzięki czemu w kolejnych ciążach będziesz mogła je szybciej zidentyfikować.

W 16 tygodniu ciąży brzuch się wyraźnie zaokrągla - potrzebna będzie nowa, nieco bardziej obszerna garderoba. Na tym etapie ciąży przestaniesz się mieścić nie tylko w obcisłe dżinsy, ale też bardziej luźne ubrania. Pamiętaj też o zakupie bielizny ciążowej i większych staników.

Idąc na zakupy, pamiętaj, że brzuch będzie coraz większy, z czasem wręcz niewiarygodnie duży – wyobraź sobie jak duży może urosnąć i dodaj jeszcze kilka centymetrów. Rosnąć nadal będą też piersi – weź to pod uwagę, kupując nowe staniki.

U matki wciąż będzie pojawiać się uczucie odrzucenia od otaczających zapachów, które będą się wydawać intensywniejsze niż zwykle. Choć poranne nudności i wymioty powinny już minąć, to nadal możesz doświadczać utraty apetytu, gdy poczujesz intensywny, charakterystyczny zapach jakiejś potrawy czy będziesz jadła coś, za czym szczególnie nie przepadasz.

Z drugiej strony, zaczniesz prawdopodobnie doświadczać zmiany preferencji kulinarnych – począwszy od drugiego trymestru, zdarza się, że kobiety czują potrzebę jedzenia rzeczy, o których wcześniej nawet nie pomyślałyby w kategoriach rzeczy jadalnych. Częściej zmieniają się proporcje przyjmowanych pokarmów, np. pojawia się duża ochota na mięso lub owoce.

Zwiększona ilość krwi w obiegu (nawet dwukrotnie więcej niż zwykle!) może powodować oprócz obrzęków także bóle i tkliwość dziąseł oraz krwawienia z dziąseł i nosa. Zwróć uwagę, by używać szczoteczki o możliwe miękkim włosiu i regularnie, acz nie za długo i mocno myć zęby.

Brak higieny jamy ustnej w tym okresie, ze względu na jednoczesne zwiększone wydzielanie śliny, może doprowadzić do rozwinięcia się schorzeń dziąseł.

Cały wysiłek organizmu kierowany jest na zaspokojenie potrzeb dziecka. Szybko powiększający się brzuch może powodować powstawanie rozstępów. Będą się pojawiać głównie na brzuchu, ale mogą również na piersiach, pośladkach i innych miejscach, jeśli ciąża wiąże się z przytyciem.

Można im przeciwdziałać, stosując odpowiednie kremy na rozstępy i masaże skóry, ale jeśli masz ku nim predyspozycje, to wszelkie starania mogą się okazać bezskuteczne, a rozstępy i tak się pojawią.

Z początku ich obecność może zadziałać na ciebie bardzo deprymująco, szczególnie że twoje ciało i tak już jest bądź za chwilę będzie wyraźnie „zdeformowane”.

Pamiętaj jednak, że po porodzie brzuch stopniowo zniknie, zapasy tłuszczu zużyjesz na produkcję mleka, a rozstępy zbledną i staną się tylko niewielką niedoskonałością skóry.

Szybko się do niej przyzwyczaisz, będzie też miała swoje pozytywne strony – będą bowiem przypominać tobie i twojemu partnerowi o poświęceniu, na jakie zdobyłaś się, by na świecie pojawił się prawdziwy cud – wasze dziecko!

U kobiet mających tendencje do żylaków mogą się one już teraz pojawić, często w towarzystwie opuchniętych nóg. Aby zminimalizować ryzyko ich powstania, należy dużo spacerować i jak najczęściej odpoczywać na lewym boku z nogami lekko uniesionymi ku górze. Zmniejszy to ucisk ciężarnej macicy na żyłę główną dolną i usprawni powrót krwi do serca.

Będziesz doświadczać też pociągania więzadeł, na których zawieszona jest macica, co spowoduje ostry lub tępy ból w pachwinach. W 16 tygodniu ciąży coraz bardziej dokuczliwy jest ból podbrzusza.

Ból ten często jest powodem do niepokoju ciężarnych, gdyż jest mylony z bólem towarzyszącym poronieniu czy przedwczesnemu porodowi. Ból ten będzie się pojawiał szczególnie wtedy, gdy zmieniasz nagle pozycję lub poruszasz się zbyt dynamicznie – z czasem nauczysz się chodzić bardziej dostojnie.

Inną dolegliwością mogącą pojawić się na tym etapie ciąży, szczególnie jeśli jest ona duża lub mamy do czynienia z ciążą mnogą, jest trudność z nabieraniem powietrza.

W dalszej ciąży będziesz mieć krótki, szybki oddech. Związane jest to z pośrednim napieraniem przez macicę na przeponę i żebra, co utrudnia prawidłowe i pełne rozciąganie klatki piersiowej.

Jeśli jednak wrażeniu płytkiego oddechu nie towarzyszą duszności lub nieregularna praca serca – nie ma raczej powodów do niepokoju. Z podobnych powodów występować mogątrudności ze spaniem i znalezieniem wygodnej pozycji w nocy.

3. 16 tydzień ciąży - proces ciąży

Pojawienie się nowego członka rodziny będzie wielkim przeżyciem nie tylko dla Ciebie i przyszłego tatusia, ale również starszych dzieci, jeśli takowe posiadasz.

Szczególnie mocno doświadczy narodzin brata czy siostry dotychczasowy jedynak. O ile dla ciebie sytuacja zmieni się ilościowo, dla niego będzie to zmiana jakościowa, będzie musiał odnaleźć się w sytuacji, gdzie uwaga matki nie jest już w całości skupiona na nim.

Będzie to trudne doświadczenie szczególnie w początkowym okresie, gdy wszystko będzie się kręcić wokół noworodka, który naturalnie wymaga więcej opieki, a jednocześnie starszy malec będzie musiał nagle przywyknąć do nowej sytuacji.

Dzieci bardzo różnie znoszą narodziny młodszego rodzeństwa. Często czują się odtrącone czy niekochane. Dochodzi do wybuchów negatywnych emocji, zazdrości, rozpaczy.

Dzieci potrafią wręcz fizycznie bić niemowlaka, mimo że wcześniej nigdy nie zaznały przemocy ani nie wykazywały agresji. Dlatego bardzo ważne jest, by możliwie wcześnie przygotowywać dziecko na okoliczność pojawienia się rodzeństwa.

16 tydzień to moment, kiedy twój brzuch będzie już wyraźnie powiększony, masz więc pretekst, by zainteresować nim przyszłe rodzeństwo. Niech twój malec obserwuje, jak rośnie ci brzuszek, opowiadaj mu o małym braciszku czy siostrzyczce, które rosną w brzuszku i wkrótce przyjdą na świat.

Spraw, by dla niego również był to wyczekiwany, radosny moment, by zżył się z młodszym bratem/siostrą jeszcze przed narodzinami. Im dziecko jest młodsze, tym trudniej będzie mu zrozumieć zachodzące zmiany, ale też łatwiej przystosuje się do nowej sytuacji po narodzinach.