Zaćmienie Księżyca. Na czym polega to zjawisko?

Zjawisko zaćmienia Księżyca ma miejsce wtedy, kiedy Ziemia, Księżyc i Słońce są w jednej linii, Ziemia znajduje się między Księżycem a Słońcem, Księżyc zaś jest w fazie pełni i znajduje się w cieniu, który rzuca Ziemia.

Jeżeli Księżyc będzie w miejscu cienia, z którego Słońce jest zupełnie niewidoczne, nazywamy to całkowitym zaćmieniem Księżyca. Jeśli zaś znajdzie się w miejscu cienia, z którego część Słońca jest widoczna, dochodzi do zaćmienia Księżyca częściowego.

Czas trwania całkowitego zaćmienia Księżyca może być różny, najdłuższe do tej pory trwało 1 godzinę i 47 minut. Jak często występuje? Według obliczeń austriackiego astronoma Teodora Oppolzera, pomiędzy rokiem 1207 p.n.e. a 2162 rokiem n.e. (3369 lat) wypadnie 5200 zaćmień Księżyca.

W powszechnej opinii zaćmienia Księżyca są częstszym zjawiskiem niż zaćmienia Słońca, nie jest to jednak prawda. Zaćmienie Słońca przy sprzyjających warunkach może w ciągu roku może wystąpić nawet 5 razy, zaćmienie Księżyca zaś może wystąpić maksymalnie 3 razy w ciągu roku, a w niektórych latach nie występuje ani razu.

Może to wynikać z faktu, że z niektórych miejsc na Ziemi zaćmienie Księżyca jest widoczne częściej niż Słońca, ponieważ to ostatnie zjawisko można zaobserwować jedynie w pasie węższym od 300 km dla zaćmień całkowitych. Zaćmienie Księżyca zaś widoczne jest wszędzie tam, gdzie Księżyc znajduje się nad horyzontem.

W 2021 roku będziemy mogli zaobserwować dwa zaćmienia Księżyca:

• 26 maja zaćmienie całkowite, widoczne na Oceanie Spokojnym, wschodniej i środkowej Australii i na całym kontynencie Antarktydy, w obu Amerykach podczas zachodu Księżyca, we wschodniej Azji, wschodniej części Oceanu Indyjskiego i pozostałej części Australii podczas wschodu Księżyca;
• 19 listopada zaćmienie częściowe, w całości widoczne w Ameryce Północnej, północonowschodniej Azji, Grenlandii, na prawie całym Oceanie Spokojnym, w Ameryce Południowej, północnej Europie (na Wyspach Brytyjskich i większej części Półwyspu Skandynawskiego), a także na środkowym i północnym Atlantyku podczas zachodu Księżyca, w środkowej i wschodniej Azji oraz Australii podczas wschodu Księżyca.