Zabawy muzyczne dla dzieci

Dzieci uwielbiają zabawy z rytmem, który wpływa niezwykle stymulująco na wiele aspektów rozwoju. Świadomość ciała i przestrzeni rozwija się intensywnie w okresie wczesnego dzieciństwa, aby w dojrzałej formie stać się podstawą kształtowania się złożonych czynności psychoruchowych, takich jak mowa, czytanie, pisanie, liczenie. Jak wiadomo, kompetencje te decydują o postępach w nauce szkolnej. Dlatego warto poświęcić trochę czasu na to, aby wspomóc rozwój psychoruchowy swojego dziecka.

1. Popularne zabawy muzyczne

Świetnym pomysłem, żeby usprawnić dziecko, a przy tym spędzić z nim miło czas, jest takie organizowanie mu aktywności, w trakcie której będzie mogło bawić się przy muzyce. Ciekawe propozycje zabaw muzycznych:

• Zabawa w figurki polega na tym, że dzieci biegają po sali w rytm puszczonej przez prowadzącego muzyki. Gdy muzyka zostanie zatrzymana, prowadzący mówi „Figurki, figurki zamieńcie się w.....” − tutaj pada nazwa przedmiotu, zwierzęcia lub rośliny, w zależności od wyobraźni. Potem prowadzący liczy głośno do trzech i dzieci muszą zastygnąć bez ruchu, przybierając wymienioną postać. Najładniejsza i co ważne nieruchoma figurka zostaje wybrana i staje przy prowadzącym. Teraz dziecko, które wygrało pierwszą rundę, może poprowadzić dalszą część zabawy aż do momentu, w którym będzie nowa figurka. Warto pamiętać, że młodsze dzieci będą się wzajemnie naśladować i wybór idealnej figurki może być trudny lub niesprawiedliwy z punktu widzenia dzieci. Starsze dzieci wykazują w tej zabawie większą kreatywność.
• Zabawa w kolorowe rytmy. W tej zabawie na podłodze należy umieścić kolorowe chusty lub maty. Ważne jest, aby każda z chust lub mat była w innym, jednolitym kolorze. Dzieci tańczą między kolorowymi matami w rytm wesołej muzyki. Gdy muzyka cichnie, prowadzący prosi dzieci, aby weszły na matę oznaczoną np. kolorem czerwonym i liczy do trzech. Dziecko, które nie zdąży w tym czasie znaleźć się na kolorze, odpada z gry.
• Baba Jaga patrzy to zabawa dość popularna w dzieciństwie dzisiejszych trzydziestoparolatków. Prowadzący przebiera się za Babę Jagę i bierze do ręki koc lub tkaninę tak duże, aby przykryły dziecko w całości. Dzieci biegają swobodnie po sali w rytm muzyki. Gdy muzyka ucichnie, Baba Jaga, która jest tyłem odwrócona do sali wypowiada znane słowa: „raz dwa trzy Baba Jaga patrzy” i odwraca się. W tym czasie dzieci muszą przykucnąć na podłodze i mocno zamknąć oczy. Baba Jaga chodzi po sali i przykrywa jedno z dzieci w całości, gdy to zrobi, prosi, aby dzieci wstały i zgadły, kto znajduje się pod przykryciem.
• Pieczenie chleba to zabawa, którą zaczynają słowa piosenki: „Mało nas, mało nas do pieczenia chleba”. Jest to świetna zabawa dla dzieci od 4 do 6 roku życia. Wszyscy uczestnicy zabawy powinni znać nawzajem swoje imiona, ale można potraktować tę zabawę jako integracyjną. Dlatego jeśli mamy grupę, gdzie nie wszyscy się znają, poprośmy dzieci, aby po kolei przedstawiły się. Następnie wszyscy, łapiąc się za ręce, tworzą duży krąg, do środka którego zapraszamy parę losowo wybranych uczestników. Oba koła, małe i duże, kręcą się w rytm słów piosenki. Gdy dochodzimy do słów „ciebie tu potrzeba”, dziecko znajdujące się w małym kółeczku śpiewa zamiast nich np.: „tylko nam, tylko nam Oli tu potrzeba”. Wówczas Ola znajdująca się w dużym kole przechodzi do małego i w kolejnych słowach piosenki wskazuje następnego uczestnika, który przechodzi do małego koła. Gdy małe koło robi się coraz większe i z trudem mieści się w dużym kole, wówczas dzieci śpiewają drugą zwrotkę piosenki, wymieniając po kolei imię uczestnika, który wraca do dużego koła.
• Opowiadanie muzyczne to rodzaj zabawy naśladowczej. Celem jest rytmiczne poruszanie się w takt muzyki. Tworzymy opowieść, która zawiera w sobie elementy ruchu, które dzieci mogą zilustrować. Na przykład: pewna rodzina słoni udała się na spacer − tata słoń − idzie ciężko − bum, bum, bum, mama – idzie szybko, a słoniątko – najszybciej − lekko i podskakując. Dzieci reagują natychmiast po usłyszeniu opowieści, naśladując opisane ruchy. W dalszej części opowieści można opisać na przykład taką historię: nagle rodzina słoni zobaczyła tygrysa − pauza muzyczna − wszyscy nieruchomo stanęli, tata słoń zatrąbił i tygrys uciekł. Historię powtarzamy od początku, co jakiś czas dodając nowe elementy, żeby zaskoczyć dzieci.

2. Zalety zabaw muzycznych

Ważnym i podstawowym zadaniem umuzykalniania dzieci jest dostarczanie im radości płynącej z kontaktu z muzyką. Radość dostarczana dzieciom przez muzykę jest wielostronna i wynika przede wszystkim z czynnego jej uprawiania. Jest to zadowolenie wywołane nie tylko nastrojem utworu, ale przede wszystkim wyładowaniem nagromadzonej energii, satysfakcją z działania i tworzenia. Ruch jest naturalną potrzebą dziecka. Towarzyszy wszystkim jego zabawom, wpływa na jego rozwój ogólny i muzyczny. Spośród wszystkich sztuk muzyka jest właśnie tą, która wywołuje u dzieci potrzebę ruchu przez oddziaływanie rytmu. Zwłaszcza wówczas, gdy jest on szczególnie w utworze eksponowany. Dlatego z ruchem powinna być związana większość zajęć muzycznych w przedszkolu. Mogą to być zarówno zabawy ze śpiewem, jak również zajęcia powiązane ze słuchaniem muzyki, grą na instrumentach i tworzeniem. 

Muzyka służy również ogólnemu rozwojowi dziecka: fizycznemu, intelektualnemu, emocjonalnemu, estetycznemu. Niezależnie od poziomu rozwoju, dziecko akceptuje różne formy kontaktu z muzyką. Chętnie jej słucha i uczestniczy w zabawach ruchowo-muzycznych, jak również chętnie tworzy własne piosenki.