Masa ciała noworodka

Czy moje dziecko nie jest zbyt małe? A może urodziło się z nadwagą? Takie pytania zadają sobie czasami świeżo upieczone mamy. Jak pokazują badania, większość urodzonych o czasie noworodków (około 95%) waży jakieś 2800-3800 g. Zdarzają się jednak również noworodki duże i ciężkie, ważące nawet 4 i więcej kilogramów, albo małe i lekkie – ważące mniej niż 2800 g. Jeśli chodzi o masę ciała noworodków, zauważyć można pewną prawidłowość: chłopcy są przeważnie o około 250 g ciężsi od dziewczynek.

Jeśli kobieta ma nadwagę, w ciąży wzrasta przeważnie poziom cukru we krwi, a to powoduje większy wzrost płodu w łonie matki. Po porodzie noworodek jest pulchny i ciężki. Na masę dziecka po urodzeniu wpływa również sposób odżywiania się kobiety ciężarnej i aktywność fizyczna w ciąży. Jeśli kobieta je za dwoje i prowadzi mało aktywny tryb życia, masa urodzeniowa dziecka może być wyższa od przyjętej za normę. Gdy w czasie ciąży kobieta nie może jeść, nie ma apetytu lub cierpi na uciążliwe wymioty, dostarcza do organizmu dziecka małą ilość substancji odżywczych. W wyniku ograniczonej ilości dostarczanych pokarmów masa noworodka może być niższa niż ta uważana za normę.

Niska masa urodzeniowa u noworodków to masa ciała poniżej 2,5 kg. Głównym powodem niskiej masy ciała noworodka jest zazwyczaj niedożywienie w łonie mamy. Do takiego stanu przyczyniają się niektóre dolegliwości ciążowe i choroby kobiety ciężarnej (nudności, wymioty, anemia, gestoza). Noworodki małe i lekkie rodzą się również w przypadku ciąży mnogiej.

Noworodek o dużej masie ciała to noworodek ważący ponad 4 kg. Taka masa urodzeniowa dziecka wskazuje często na problemy kobiety z cukrzycą w czasie ciąży. Cukrzyca ciążowa skutkuje stymulacją wzrostu płodu i może powodować nadmierne przybieranie dziecka na masie. W czasie ciąży należy zatem systematycznie kontrolować poziom glukozy we krwi. Ponadto, cukrzyca u matki grozi wystąpieniem cukrzycy u dziecka. Szybkie przybieranie na masie w pierwszych trzech latach życia dziecka wiąże się z dużym ryzykiem rozwoju cukrzycy typu I – zwłaszcza gdy ktoś w rodzinie choruje na tę chorobę.

Pierwszy pomiar masy ciała dziecka odbywa się zaraz po narodzinach. W niektórych szpitalach praktykuje się nieco odroczone w czasie ważenie noworodka, by świeżo upieczona mama mogła się nacieszyć dzieckiem i spróbować przystawić je do piersi. Po około dwóch godzinach maluszka przenosi się do specjalnie ogrzewanego kącika, w którym wykonuje się wszystkie podstawowe pomiary, w tym pomiary masy ciała. Tak długo, jak trwa pobyt w szpitalu po porodzie, noworodka waży się codziennie. Po wypisaniu do domu – jeśli maluch prawidłowo się rozwija i rośnie – nie trzeba ważyć dziecka częściej niż raz w miesiącu, podczas kontrolnej wizyty u pediatry.

Przez pierwsze trzy miesiące życia niemowlę powinno tygodniowo przybierać na masie około 200-250 g. W drugim kwartale tygodniowy przyrost masy ciała u dziecka jest już mniejszy i wynosi około 150-200 g. Mały apetyt dziecka, nieumiejętne ssanie piersi, ulewania po karmieniu stanowią wskazanie do częstszej kontroli masy ciała dziecka. Po ukończeniu przez dziecko pół roku jego masa ciała ulega podwojeniu, natomiast roczny maluch powinien ważyć około trzy razy więcej niż po porodzie. Niekiedy noworodek w czasie pobytu w szpitalu nie przybiera na macie, a chudnie. Jest to całkiem naturalne.

Donoszone noworodki tracą w pierwszych dniach życia nawet do 10% swojej masy urodzeniowej. Jest to tzw. fizjologiczny spadek masy ciała, związany z wydalaniem smółki i utratą niewielkiej ilości płynów przez skórę i płuca. Im cięższe dziecko po urodzeniu, tym większy spadek fizjologiczny. Mniej więcej po dziesięciu dniach od porodu masa dziecka powraca do normy i maluch stopniowo zaczyna przybierać na wadze.