Szkodliwość palenia papierosów
Obecnie nie ma już wątpliwości, że palenie papierosów szkodliwie działa na zdrowie człowieka. Gdy pali dziecko, konsekwencje uzależnienia od nikotyny są jeszcze gorsze. Im dłużej trwa nałóg i im wcześniej się zacznie, tym bardziej organizm jest wystawiany na działanie szkodliwych substancji. Dochodzi do tego negatywny wpływ na rozwój dziecka, które ze względu na uzależnienie od papierosów osiąga gorsze wyniki w nauce i sporcie. Największym zagrożeniem jest jednak rak płuc, którego bezpośrednią przyczynę stanowi właśnie palenie papierosów.
1. Wpływ palenia na zdrowie
Gdy dziecko próbuje papierosów, istnieje bardzo duże ryzyko, że w przyszłości popadnie w uzależnienie od nikotyny. To zaś jest powiązane z ciągłą potrzebą palenia, podczas którego organizmowi dostarcza się wielu szkodliwych substancji. Szacuje się, że w papierosach znajduje się ponad 4000 związków chemicznych, z których aż 40 to substancje rakotwórcze. W składzie papierosów są między innymi:
- nikotyna – silny alkaloid o działaniu trującym i uzależniającym,
- tlenek węgla – nazywany również czadem,
- aceton – jego wpływ na organizm to np. rozpuszczanie tkanki łącznej,
- cyjanowodór – niegdyś stosowany do ludobójstwa,
- substancje smoliste – o działaniu rakotwórczym,
- polon – ma działanie radioaktywne,
- arsen – substancja trująca,
- formaldehyd – składnik do konserwacji preparatów biologicznych,
- chlorek winylu – stosowany w produkcji plastiku.
Skutki palenia papierosów bardziej odczuwają osoby, które zaczęły palić w młodości niż te, które uzależniły się w starszym wieku. Dzieci, które palą papierosy, mają osłabioną odporność i częściej zapadają na różne choroby. Ich wzrost jest spowolniony, mają mniejszy obwód klatki piersiowej, są niższe i lżejsze niż rówieśnicy. Wszelkie rany i skaleczenia goją im się wolniej niż normalnie. Problemy dotyczą również sfery edukacji. Młodzi palacze mają większe problemy z nauką na pamięć i więcej czasu potrzebują na odrabianie lekcji. Mają także trudności z uprawianiem sportów, zwłaszcza z bieganiem i pływaniem.
Spustoszenie, jakie powoduje palenie papierosów, w pełni objawia się dopiero na późniejszym etapie. Palacze są bardziej narażeni na choroby nowotworowe płuc, przełyku, tchawicy, krtani, krwi, nerek, pęcherza moczowego, trzustki i wątroby. Częstsze są choroby zębów (paradontoza, próchnica, nieprzyjemny oddech, zapalenie dziąseł), choroby układu krążenia (choroba wieńcowa, nadciśnienie, zaburzenia rytmu serca, tętniak aorty, miażdżyca) oraz choroby układu oddechowego (astma, gruźlica, grypa). Inne choroby, na jakie zapadają palacze, to cukrzyca, wrzody żołądka i dwunastnicy oraz osteoporoza. Palenie papierosów podczas ciąży może się skończyć poronieniem, przedwczesnym porodem, opóźnieniem rozwoju płodu, powikłaniami porodowymi lub przewlekłym niedotlenieniem.
2. Palenie bierne
Bardzo często zdarza się, że dzieci, mimo że same nie palą, cierpią z powodu szkodliwego działania dymu tytoniowego. Bierne palenie również może mieć tragiczne skutki. Dzieci, jeśli rodzice palą w ich obecności papierosy, są bardziej narażone na infekcje układu oddechowego, astmę i obniżenie wydolności oddechowej. W przyszłości tak samo jak palacze mogą zachorować na choroby układu krążenia, czy nowotwory złośliwe.
Okazuje się, że boczny strumień dymu tytoniowego jest nawet bardziej szkodliwy niż dym, który wdychają palacze. Z tego powodu bierne palenie dostarcza 35 razy więcej dwutlenku węgla i 4 razy więcej nikotyny. Ponadto dym papierosowy zawiera substancje alergizujące, przez które osoby z otoczenia palacza mogą cierpieć na podrażnienie gardła i błony śluzowej nosa, czy na łzawienie oczu. U dzieci kontakt z tymi substancjami może stać się przyczyną alergii.
Ze względu na dobro dziecka rodzice powinni rzucić palenie. Jeśli nie potrafią zdobyć się na taki gest, powinni starać się nie palić w obecności dziecka.
3. Jak dziecko popada w uzależnienie?
Wiele dzieci próbuje palenia jeszcze w bardzo młodym wieku. Zazwyczaj kieruje nimi ciekawość i chęć zaimponowania rówieśnikom. Chociaż wiedzą, że jest to szkodliwe, wydaje im się, że po wypaleniu jednego papierosa nic się nie stanie. Wypalają jednak kolejne, aby zyskać akceptację i szacunek otoczenia oraz nie wyróżniać się z grupy, w której wszyscy palą. W ten sposób coraz częściej nastolatek wystawia się na działanie nikotyny, która szybko uzależnia. Działa jak narkotyk i z czasem coraz częściej pojawia się potrzeba sięgnięcia po papierosa.
Palenie papierosów w początkowej fazie uzależnienia sprawia przyjemność. Jest to wynik wpływu nikotyny na różne substancje chemiczne w mózgu, które odpowiadają za pobudzenie, aktywność i odczuwanie przyjemności. Z jednej strony powoduje ona rozdrażnienie, a z drugiej – poprawę pamięci i koncentracji. Z czasem organizm przyzwyczaja się do efektu. Palenie jest wtedy potrzebne do prawidłowego funkcjonowania. Odczuwamy głód nikotynowy, który może zaspokoić tylko kolejny papieros. Z czasem, aby osiągnąć ten sam efekt, należy wypalić więcej – i tak coraz bardziej popadamy w nałóg.
Rodzice muszą bardzo uważać na swoje dzieci, gdyż ze zmiany nawyków i zachowania można wywnioskować, że dziecko zaczęło popadać w uzależnienie. Jeśli jest to wczesny etap, w którym nastolatek dopiero eksperymentuje z papierosami, można jeszcze skutecznie przeciwdziałać uzależnieniu.