Moczenie nocne u dzieci – kiedy zacząć szukać pomocy?

Moczenie nocne (enureza) to najczęstszy problem urologiczny dzieci i młodzieży w Polsce, polegający na nieświadomym oddawaniu moczu w trakcie snu. Występuje u dzieci, które zakończyły już trening czystości lub ukończyły pięć lat. Zazwyczaj dziecko uzyskuje kontrolę nad dziennym oddawaniem moczu w wieku 2,5 lat, a nad nocnym w przeciągu kolejnego roku.

O pełnej dojrzałości fizjologicznej i hormonalnej w zakresie oddawania moczu można mówić dopiero po ukończeniu 5 roku życia. Dlatego jeżeli nasza pociecha dalej moczy prześcieradło w nocy, nie bagatelizujmy tego, udajmy się do specjalisty, by podjąć leczenie i/lub terapię.

Czekanie aż problem sam minie, nie jest dobrym pomysłem, gdyż moczeniem ma bardzo negatywny wpływ na rozwój psychiczny i samopoczucie dziecka. Dodatkowo czasami może być objawem różnych chorób lub nieprawidłowości układu moczowego wymagających interwencji medycznej.

1. Kto może nam pomóc?

Zobacz film: "W jaki sposób zmienia się zachowanie dziecka od drugiego roku życia?"

Pierwszym działaniem zaniepokojonych rodziców powinna być konsultacja z pediatrą, nefrologiem lub urologiem dziecięcym. Diagnoza lekarska pozwoli ustalić, czy przyczyna mimowolnego oddawania moczu podczas snu może tkwić w nieprawidłowościach natury medycznej. W tym celu zazwyczaj mały pacjent kierowany jest na ogólne badanie moczu, badanie krwi i USG narządów układu moczowego.

Jeżeli lekarz nie stwierdzi nieprawidłowości, a problem dalej pozostaje, warto udać się do psychologa dziecięcego, który pomoże w ustaleniu planu dalszego postępowania. Niezwykłą skutecznością odznaczają się behawioralne terapie moczenia mimowolnego (ok. 95 proc.), opierające się na wykształceniu reakcji aktywnego unikania (tj. wstrzymania moczu podczas snu), dzięki systemomowi nagród i doświadczeń awersyjnych.

Należy jednak zaznaczyć, że metody behawioralne są tak skuteczne w przypadku dzieci, które nie są w szczególnie trudnej sytuacji emocjonalnej. Nocne moczenie może (ale nie musi!) być objawem złego funkcjonowania rodziny.

Jeżeli w bliskim środowisku dziecka występują takie problemy jak np. kłótnie między rodzicami, niezaspokajanie potrzeb dziecka, śmierć członka rodziny, lekceważenie lub maltretowanie bądź inne trudne emocjonalnie sytuacje, to kluczowym staje się rozwiązanie tych trudności w pierwszej kolejności. Tylko we wspierającym i bezpiecznym środowisku rodzinnym terapia behawioralna moczenia ma szanse na powodzenie.

2. Jak wspierać dziecko, które cierpi na moczenie nocne?

• Okazuj miłość, cierpliwość i zrozumienie. Nie wolno dziecka zawstydzać, ganić ani karać za zmoczenie łóżka.
• Zanim dziecko położy się spać, zachęć je do skorzystania z toalety.
• Postaraj się, aby dziecko w ciągu dnia dużo piło, dzięki temu szybciej nauczy się rozpoznawać uczucie parcia na pęcherz.
• Nie podawaj dziecku w godzinach wieczornych napojów z kofeiną (herbata, cola itp.), mają one właściwości moczopędne.
• Dbaj o zbilansowaną dietę dziecka. Dzięki temu unikniecie zaparć, które mogą być przyczyną moczenia nocnego.
• Angażuj dziecko w zmianę pościeli i piżamy.
• Zadbaj o właściwą higienę dziecka, dzięki temu nie będzie ono wyśmiewane przez rówieśników.
• Nie używaj pieluch/chłonnych majtek. Zamiast tego zadbaj o właściwą ochronę materaca i łóżka.
• Rozmawiaj z dzieckiem na temat nocnego moczenia. Dziecko musi czuć, że zawsze może liczyć na twoje wsparcie i ma się komu zwierzyć. Nie czyń jednak z problemu moczenia głównego tematu, wokół którego będzie się toczyć życie rodzinne.
• Moczenie traktuj jako dolegliwość, którą dziecko z pomocą rodziców stara się zwalczyć.
• Pamiętaj, że przy odpowiednim wsparciu specjalistów i wdrożeniu właściwych działań nawet bardzo uporczywe moczenie nocne można wyleczyć!