Porażenie mózgowe niemowląt

Mózgowe porażenie dziecięce jest bardzo złożoną jednostką chorobową i dotyka dwojga dzieci na tysiąc urodzonych. Choroba ta oznacza trwałe, lecz niepostępujące uszkodzenie mózgu na różnym etapie rozwoju w życiu prenatalnym lub krótko po urodzeniu. Jednakże nie jest łatwo rozpoznać na samym początku, że mamy do czynienia z tym schorzeniem. Zależy to od stopnia uszkodzenia mózgu i wieku dziecka.

1. Objawy mózgowego porażenia u niemowląt

Rodzice powinni zwrócić szczególną uwagę na to, czy ich maluch potrafi sprawnie ssać pokarm, czy jego napięcie mięśniowe szyi i tułowia jest prawidłowe, czy na poszczególnych etapach rozwoju dziecko rozwija się zgodnie z normami, czyli na przykład podnosi główkę, bawi się swoimi stopami, przewraca się na bok, raczkujeetc. To, co powinno bezwzględnie zaniepokoić i skłonić cię do wizyty u specjalisty to każde zachowanie twojego dziecka, które ze względu na normy, jest opóźnione w stosunku do zachowania równolatków malucha:

• Obniżone napięcie mięśni szyi i tułowia. Dziecko odgina się nienaturalnie, ma trudności z utrzymaniem główki lub z jej odwracaniem.
• Dziecko ma trudności z poruszaniem nóżkami lub rączkami, nie potrafi utrzymać w rączkach przedmiotów, jego ruchy są nieskoordynowane.
• Dziecko przejawia od początku trudności ze ssaniem i połykaniem pokarmów płynnych, często się krztusi albo nie domyka buzi i pokarm wylewa się, zanim maluch go połknie. To samo można zaobserwować podczas podawania stałych pokarmów.
• Różnego rodzaju braki w zachowaniu dziecka, takie jak brak prób siadania, pełzania, raczkowania, stawania na nóżkach i chodzenia czy pierwszych wokalizacji, a przy tym występujące dodatkowo zachowania niepożądane, takie jak drgawki, są powodem do bezwzględnej konsultacji z neurologiem dziecięcym.

2. Leczenie mózgowego porażenia dziecięcego

Zobacz film: "Jak przewijać niemowlę?"

Mózgowe porażenie dziecięce jest chorobą, która występuje pod różnymi postaciami, w zależności od stopnia uszkodzenia mózgu i rodzaju widocznych zaburzeń. Jest jednak takim schorzeniem, które można leczyć, rehabilitując dziecko wielopłaszczyznowo, aby je w jak największym stopniu usprawnić. Niestety nie da się całkiem wyleczyć mózgowego porażenia dziecięcego, a stopień uszkodzenia mózgu determinuje stopień uzyskanej w rehabilitacji sprawności.

• Porażenie obustronne kończyn oznacza, że chodzenie jest utrudnione, a w wielu wypadkach niemożliwe. Porażenie połowicze dotyczy tylko jednej strony ciała, po której będą występować kłopoty, choćby w obrębie koordynacji ruchowej. Z kolei porażenie o postaci móżdżkowej charakteryzuje się występowaniem drżenia podczas wykonywania ruchów. Istnieje także postać pozapiramidowa mózgowego porażenia dziecięcego a jej charakterystycznym znakiem rozpoznawczym są mimowolne ruchy ciała i mimika twarzy, czyli tiki.
• Dzieci cierpiące na inny rodzaj porażenia – porażenie czterokończynowe - mają także problem z mową i połykaniem pokarmów, ze względu na obniżone napięcie mięśniowe. Porażenie czterokończynowe oznacza też ogromne trudności w poruszaniu się, ale może też oznaczać, że poziom niepełnosprawności ujawnił się jedynie w ciele dziecka, natomiast jego sprawność intelektualna jest na poziomie normy. W takim wypadku gorliwa rehabilitacja i jak najlepsze usprawnianie ruchowe dziecka mogą się przyczynić do jeszcze sprawniejszego funkcjonowania intelektualnego.

Niewykluczone są też mieszane postaci choroby. Dobra diagnoza równa się wybraniu dobrej metody leczenia.

Intensywne ćwiczenia fizyczne i liczne treningi przyczyniają się do skompensowania wielu funkcji. Najlepsza jest fizjoterapia, swoista terapia ruchem, dzięki której za pomocą wielu znanych metod, takich jak: metoda Vojty, Bobath, Peto czy Ruch Rozwijający, udaje się uzyskać zadowalające efekty w usprawnianiu ciała dzieci dotkniętych porażeniem mózgowym. Dobrze stymulują też metody z wykorzystaniem zwierząt, jak hipoterapia czy dogoterapia.

mgr Anna Czupryniak