Pielęgnacja pępka noworodka
Pępek noworodka to dosyć problemowe miejsce przez kilka pierwszych tygodni po narodzinach. Powinno się go pielęgnować bardzo starannie, bowiem jest on w tym okresie bardzo podatny na infekcje i zakażenia.
Pierwszą i podstawową czynnością zabezpieczającą go przed chorobami jest przemywanie 70-proc. roztworem spirytusu lub specjalnym środkiem antyseptycznym oraz częste wietrzenie.
W ostatnim czasie w neonatologii pojawiła się także nowa tendencja, aby pępka nie przemywać niczym, bowiem badania pokazały, że nieprzemywany spirytusem, a jedynie regularnie wietrzony pępek goi się szybciej.
Stąd zalecenie krajowego konsultanta w dziedzinie neonatologii (prof. Ewy Helwich), aby stosować tzw. suchą pielęgnację (nie moczyć go do czasu odpadnięcia kikuta podczas kąpieli), a środka odkażającego używać jedynie w uzasadnionych przypadkach.
Sam kikut pępkowy nie jest jednak widokiem estetycznym i wielu rodziców nie bardzo wie, kiedy tak naprawdę należy zacząć się niepokoić wyglądem miejsca, w którym łączy się on z ciałem. Moment, kiedy kikut zaczyna się odklejać powoduje niepokój u wielu niedoświadczonych rodziców, a każde pojawienia się krwi w jego okolicy – reakcję niemal paniczną. Co zatem powinno nas niepokoić w wyglądzie pępka?
1. Krwawienie z pępka
Nie wymagają leczenia i nie są groźne dla dziecka delikatne krwawienia zdarzające się w pierwszych godzinach czy dniach po odpadnięciu kikuta – jest to normalna, fizjologiczna reakcja. Jeśli jednak krwawienie nie słabnie, należy zgłosić się do lekarza, w okolicach pępka mogą bowiem rozwijać się niebezpieczne infekcje.
2. Ziarniak pępkowy
Jeśli kikut pępkowy nie chce odpaść po upływie ok. 10 dni, a wokół niego pojawia się czerwony, połyskujący guzek lub jeśli zaraz po odpadnięciu zaobserwujemy, że okolica pępka lub jego fałdek przypomina niewielki, mocno zaczerwieniony, sączący się guzek – mamy prawdopodobnie do czynienia z ziarniakiem – jest to rodzaj zmienionej tkanki bliznowej.
W takim przypadku należy zasięgnąć porady lekarza, bo choć czasami ziarniak znika samoistnie, w wielu przypadkach należy zastosować zabieg kauteryzacji azotanem srebra (zabieg polega na przykładaniu specjalnego żegadła z substancją chemiczną - nie jest bolesny dla dziecka).
3. Wilgotny pępek
Oznaką rozpoczynającej się infekcji jest zawsze zwilgotnienie pępka noworodka. Jego następstwem jest zwykle pojawiająca się wokół ropa. W takiej sytuacji należy natychmiast udać się do lekarza, ponieważ dziecku zagraża zakażenie krwi oraz infekcja ogólnoustrojowa.
Lekarz zaleci stosowanie maści antybiotykowej lub specjalnego pudru. Sprawdzi także, czy nie pojawiła się przetoka (otwór w ścianie jamy brzusznej). W niektórych przypadkach konieczna jest wizyta u chirurga dziecięcego.
4. Przepuklina pępkowa
Jeżeli na pępku dziecka pojawi się wyraźne wybrzuszenie, jest to zazwyczaj oznaką przepukliny pępkowej. Powstaje ona w ten sposób, że otwór między pępkiem a ścianą jamy brzusznej nie zamyka się po porodzie dość szybko i powoduje to pękanie tkanki łącznej zamykającej pierścień pępkowy. Wówczas w pępku dziecka można nawet wyczuć szczelinę.
Jakkolwiek zazwyczaj taka niewielka przepuklina znika samoistnie, jeśli utrzymuje się i nie zmniejsza - należy udać się do lekarza. Zaleci on stosowanie specjalnych plastrów ściągających lub opatrunków albo - w cięższych przypadkach - zabieg chirurgiczny.