Morfologia u niemowląt
Morfologia to standardowe badanie krwi, które ma za zadanie ocenić trzy główne rodzaje komórek znajdujących się we krwi: czerwonych krwinek, białych krwinek oraz płytek krwi. Morfologię wykonuje się w ramach rutynowych badań dziecka, ale lekarz może zlecić przeprowadzenie tego badania, gdy podejrzewa infekcję, dziecko łatwiej niż zwykle się męczy i pojawiają się u niego siniaki i krwawienie. Jak przebiega morfologia u niemowlęcia?
1. Ocena komórek krwi
Dzięki ocenie ilości i objętości czerwonych krwinek oraz poziomu hemoglobiny (białka przenoszącego tlen w czerwonych krwinkach) lekarze uzyskują cenne informacje odnośnie do czerwonych krwinek odpowiedzialnych za transport tlenu z płuc do reszty ciała. Te pomiary są szczególnie przydatne w przypadku podejrzenia anemii – choroby, która pojawia się, gdy w ciele jest za mało czerwonych krwinek. Morfologia służy również określeniu ilości białych krwinek, znanych jako leukocyty. Białe krwinki pomagają człowiekowi zwalczyć infekcję. Leukocyty są większe niż czerwone krwinki i jest ich znacznie mniej w krwiobiegu. Niewłaściwa ich ilość może oznaczać infekcję, stan zapalny lub inny problem ze zdrowiem dziecka. W wyniku infekcji bakteryjnej może dojść do znacznego zmniejszenia lub zwiększenia ilości białych krwinek. W czasie badania ustala się również ilość płytek krwi. Są to najmniejsze komórki krwi, które odgrywają istotną rolę w krzepnięciu krwi i zapobieganiu krwawieniom. Gdy naczynie krwionośne jest uszkodzone lub przecięte, płytki krwi gromadzą się i „zatykają” dziurę tak długo, aż krew zacznie krzepnąć. Jeśli liczba płytek krwi jest zbyt niska, dziecko jest narażone na krwawienie z dowolnej części ciała.
Morfologia pozwala wykryć także stopień utraty krwi, nieprawidłowości w produkcji lub niszczeniu komórek krwi, ostre lub przewlekłe infekcje, alergie oraz zaburzenia krzepnięcia krwi.
2. Przebieg badania krwi u niemowląt
Przed badaniem nie ma potrzeby przygotowywać dziecka w żaden szczególny sposób. Do analizy potrzebna jest niewielka ilość krwi. W przypadku niemowląt uzyskuje się ją z pięty za pomocą małej igły (lancetu). Po wkłuciu osoba wykonująca badanie delikatnie wyciska krew do fiolki. Niemowlę może odczuwać chwilowy dyskomfort, który szybko mija. W miejscu nakłucia może pojawić się lekkie zasinienie – powinno zniknąć w ciągu kilku dni. Pobrana próbka krwi jest przetwarzana w laboratorium. Jeśli wynik morfologii wskazuje na anemię, infekcję lub inny problem zdrowotny, lekarz może dla pewności zalecić ponowienie badania.
Morfologia krwi uchodzi za bezpieczne badanie, ale pobranie krwi może spowodować niewielkie skutki uboczne: omdlenia lub zawroty głowy, gromadzenie się krwi pod skórą w postaci guzka lub siniaka, a także niewielki ból. Niemowlę poddawane nakłuciu lancetem może zacząć płakać i być rozdrażnione, dlatego po pobraniu materiału ważne jest, by rodzic przytulił i uspokoił dziecko. W przypadku starszych dzieci ważne jest, by wytłumaczyć im konieczność przeprowadzenia badania. Dzieci łatwiej znoszą pobieranie krwi, gdy w czasie nakłucia patrzą w przeciwną stronę.