Mleko modyfikowane - jak rozszyfrować jego skład?

Dyskusji nie podlega fakt, że karmienie piersią to najlepszy sposób odżywiania dla noworodka i niemowlęcia. Kontynuowanie naturalnego karmienia w drugim roku życia dziecka zaleca Światowa Organizacja Zdrowia, a jak dowodzą naukowe analizy, pokarm matki nieustannie jest pokarmem wartościowym i obfitującym w wartości odżywcze.

Mleko mamy jest bogate w niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka składniki. Wiele w nim przeciwciał, które stanowią skuteczną broń przed infekcjami i zakażeniami.

Naturalne karmienie nie jest jednak sprawą prostą, zwłaszcza na początku. Pojawić się mogą problemy, tj. nawał mleczny, zastój pokarmu, niepokój dziecka w czasie przystawiania do piersi.

Każda z tych trudności jest jednak do pokonania. Niezastąpione jest wsparcie certyfikowanego doradcy laktacyjnego, ale też samo przekonanie kobiety, że jest w stanie wykarmić swoje dziecko. Zwątpienie w chwilach kryzysu może jedynie pogłębić problemy.

1. Kiedy podać dziecku mleko modyfikowane?

Gdy pojawiają się trudności z karmieniem piersią, wiele mam decyduje się sięgnąć po mleko modyfikowane. Niestety, najczęściej jest to pierwszy krok ku wyhamowaniu laktacji.

Zdecydowanej większości problemów z karmieniem piersią można zaradzić. Jeśli jednak kobieta nie czuje się na siłach, by dłużej karmić piersią, a jej stan psychiczny nieustannie się pogarsza, wówczas staje ona przed koniecznością wyboru mleka modyfikowanego.

Warto pamiętać, że w wielu przypadkach podawanie dziecku mieszkanki może być jedynie sytuacją przejściową. Gdy nie będzie już przeszkód do karmienia naturalnego, warto zaprzestać podawania mleka modyfikowanego, regularnie przystawiając dziecko do piersi.

2. Jak czytać skład mleka modyfikowanego?

Różnice między poszczególnymi mieszankami dla dzieci mają najczęściej charaktery czysto marketingowy. Producenci modyfikują skład, dodając do swoich produktów składniki wspomagające, np. rozwój lub odporność.

Kupując mleko modyfikowane koniecznie należy zwrócić uwagę na dwa kryteria: wiek dziecka (mleko początkowe lub mleko następne) i ryzyko wystąpienia alergii (gdy w najbliższej rodzinie dziecka jest osoba zmagająca się z alergią, noworodkowi i niemowlęciu podaje się wówczas mleko hipoalergiczne oznaczone symbolem HA).

Skład i jakość mleka modyfikowanego są uregulowane przez stosowane akty prawne – dyrektywę Unii Europejskiej (2006/141/WE) oraz Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego z 16 września 2010 roku.

Produkty poszczególnych producentów w zakresie podstawowej wartości odżywczej – energetyczności, zawartości węglowodanów, białek, tłuszczy, witamin oraz składników mineralnych – nie różnią się. Każde mleko zatem będzie zaspokajało elementarne potrzeby żywieniowe dziecka.

Różnice zaczynają się na poziomie surowców, z których przygotowana została frakcja białkowa, tłuszczowa i węglowodanowa. W przypadku węglowodanów najlepszym wyborem są laktoza, galaktooligosacharydy i fruktooligosacharydy. Gdy zaś chodzi o tłuszcze, dobrym składnikiem jest olej rybi. 

Niektórzy specjaliści polecają wybór mieszanki hipoalergicznej nawet wówczas, gdy nie ma wyraźnych wskazań medycznych (dziecko nie jest obciążone ryzykiem alergii). Na temat ten jednak warto porozmawiać z pediatrą.

Jeśli dziecko ma problemy zdrowotne, preparat zastępujący mleko dobiera pediatra. Zakup tego rodzaju produktu możliwy jest jedynie w aptece.

3. Lista składników w mleku modyfikowanym

Warto raz jeszcze podkreślić, że mleko modyfikowane w żaden sposób nie jest w stanie dorównać mleku kobiecemu. Składniki mleka mamy są niemożliwe do wyprodukowania w laboratorium.

Producenci jednak starają się tak opracować skład mieszanki, by zapewniał on dziecku prawidłową dawkę wartości odżywczych.

Na etykiecie mleka modyfikowanego znaleźć można składniki, tj.:

• odmineralizowana serwatka z mleka w proszku – źródło białka i tłuszczu mlecznego,
• laktoza z mleka – cukier mleczny, stanowiący źródło energii,
• oleje roślinne, olej rybi – źródło energii, są niezbędne do prawidłowego rozwoju tkanki nerwowej,
• węglan wapnia, fosforan wapnia – źródło wapnia,
• chlorek potasu i cytrynian – źródło potasu i chloru,
• kwas L-askorbinowy, L-askorbinian – chemiczna postać witaminy C,
• lecytyna sojowa (emulgator) – dzięki temu składnikowi możliwe jest rozpuszczenie mleka w wodzie, jest to ponadto dodatkowe źródło choliny,
• cytrynian sodu – źródło sodu,
• siarczan żelazawy – źródło żelaza,
• octan DL-alfa-tokoferolu, DL-alfa-tokoferol – chemiczna postać witaminy E,
• siarczan cynku – źródło cynku,
• palmitynian retinylu – chemiczna postać witaminy A,
• cholekalcyferol – chemiczna postać witaminy D,
• fitomenadion – chemiczna postać witaminy K,
• ryboflawina – chemiczna postać witaminy B2.

Podanie dziecku mleka modyfikowanego zawsze powinno być skonsultowane z pediatrą. Przed podjęciem decyzji o zaprzestaniu karmienia piersią warto udać się do certyfikowanego doradcy laktacyjnego.