- dr n. med. Jolanta Popielska
- Artykuł zweryfikowany przez eksperta
Jak rozpoznać owsicę? Leczeniem trzeba objąć całą rodzinę
Owsica (zwana również enterobiozą) jest jedną z najczęściej występujących chorób pasożytniczych. Zarazić się nią można w każdym wieku, dotyczy jednak głównie dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym oraz ich rodzin.
Owsica to choroba, która rozprzestrzenia się w błyskawicznym tempie. Łatwo się nią zarazić, a zdecydowanie trudniej pozbyć. Ma charakter nawracający, a leczeniem musi być objęta cała rodzina. Jak rozpoznać owsicę? Jakie daje objawy?
Nocny świąd w okolicach odbytu
Początkowo choroba ta może nie dawać żadnych objawów. Jednak wraz z czasem trwania oraz zwiększającą się liczbą pasożytów w organizmie chory zaczyna odczuwać nieprzyjemne dolegliwości. Najbardziej charakterystycznym i rozpoznawalnym objawem jest wieczorny lub nocny świąd w okolicach odbytu.
Dziecko odczuwa intensywne swędzenie, które trudno zignorować. Często nieświadomie, przez sen, drapie okolice odbytu, w których znajdują się złożone przez samicę jajeczka. To właśnie nocą rozpoczyna ona swoją wędrówkę w celu złożenia nawet do 12 tysięcy jaj. Na skutek drapania inwazyjne jajeczka przedostają się m.in. pod płytkę paznokcia, a następnie przenoszone są do miejsc, których dotknie chory, w tym do buzi dziecka.
Problemy ze snem
Składanie jajeczek odbywa się nocą, dlatego osoba zarażona owsicą może cierpieć na problemy ze snem. Bezsenność lub nadmierna senność, niespokojne noce, wiercenie się w łóżku lub wybudzanie skutkują porannym niewyspaniem i znacznie utrudniają wypoczynek.
Permanentne zmęczenie spowodowane nieprzespanymi nocami sprawia, że osoba zarażona owsicą może być blada lub mieć sińce pod oczami. Dodatkowo u zarażonego malucha może wystąpić zgrzytanie zębami lub moczenie nocne.
Podrażnienia w okolicach odbytu
Bezwarunkowy odruch, jakim jest drapanie, powoduje z kolei podrażnienia skórne. W okolicach odbytu zauważyć można tzw. przeczosy, czyli powierzchowne, linijne ubytki w skórze. Nasilony świąd może również doprowadzić do miejscowych stanów zapalnych skóry.
Brak apetytu
Zarażenie może sugerować także obniżony apetyt u dziecka. Jeśli na widok ulubionych potraw kręci głową oraz unika posiłków, które do tej pory bez problemu zjadało, to znak, że w młodym organizmie mogą znajdować się pasożyty. W efekcie może to doprowadzić m.in. do spadku wagi.
Wbrew krążącym opiniom na temat wpływu słodyczy na rozwój owsicy, nicienie nie powstają na skutek spożywania słodkich batonów, cukierków czy czekolady. Owszem, produkty te są pożywką dla bakterii i pasożytów, ale same w sobie nie są czynnikiem doprowadzającym do zarażenia owsicą.
Nerwowość
W celu rozpoznania owsicy warto obserwować zachowanie dziecka, zwłaszcza jeśli nagle stało się ono nerwowe, rozdrażnione czy nadpobudliwe. W przypadku owsicy mogą się pojawić także problemy z koncentracją i nauką.
Maluchowi ciężko będzie się skupić na codziennych obowiązkach, a dodatkowe przemęczenie związane z nieprzespanymi nocami sprawi, że będzie marudny. U chorych zaobserwować można również wahania nastrojów oraz zachowania agresywne.
Znalezienie jaj lub form dojrzałych
Owsiki to białe nicienie, które można zaobserwować gołym okiem, gdyż ich samice mają około centymetra długości. W przypadku inwazji pasożytniczej mogą pojawić się one w kale lub w okolicy okołoodbytniczej. Ważne jest więc, aby uważnie obserwować zarówno zachowanie dziecka, jak i niepokojące objawy, jakie daje organizm.
Znalezienie jajeczek lub dojrzałych osobników świadczy o tym, że owsików jest bardzo dużo. Leczeniem musi zostać objęta cała rodzina. Poza preparatami farmakologicznymi, np. z substancją czynną pyrantel, bardzo ważna jest higiena osobista, dokładne i częste sprzątanie oraz wyeliminowanie nawyków, które w przyszłości mogą doprowadzić do ponownego zarażenia, np. wkładania rączek do buzi.