Czy w ciąży można mieć kontakt z chemikaliami?
W czasie ciąży najlepiej unikać kontaktu z chemikaliami, ponieważ może to być niebezpieczne dla płodu. Niektóre środki chemiczne to substancje teratogenne, które mogą powodować wady wrodzone. Wiele zależy jednak od tego, jak często i w jakim stopniu miał miejsce kontakt z nimi. Niestety, prawdopodobieństwo styczności z substancjami teratogennymi w życiu codziennym jest dość wysokie. Mimo iż nie da się przed nimi uchronić, można ograniczyć styczność z nimi.
1. Substancje teratogenne
Wady wrodzone to problem, który dotyczy ok. 2-3% dzieci, przy czym mniej niż 10% przypadków wynika ze styczności matki z substancjami teratogennymi w okresie ciąży. Mimo to zaleca się, by kobiety spodziewające się dziecka unikały substancji tego typu, czyli: tytoniu, kofeiny, alkoholu, promieniowania, infekcji oraz niektórych środków farmakologicznych dostępnych na receptę.
2. Jak uniknąć kontaktu z chemikaliami?
Całkowite uniknięcie styczności ze środkami chemicznymi jest niemożliwe, ale kontakt ten można - na szczęście - wyraźnie ograniczyć. Jak to zrobić?
- Jeśli podczas sprzątania używane są środki czyszczące, na dłoniach należy mieć gumowe rękawiczki. Nie wolno wdychać aromatu, jaki wydają chemiczne produkty do mycia. Ponadto w miarę możliwości należy stosować naturalne preparaty czyszczące.
- Styczność z chemikaliami w pracy wiąże się ze wzrostem prawdopodobieństwa wystąpienia wad wrodzonych u płodu i poronienia, dlatego w okresie ciąży zwykle konieczna jest zmiana stanowiska pracy.
- Podczas remontu ciężarne kobiety powinny trzymać się z dala od turpentyny i farb. Pracami remontowymi powinien zająć się partner lub fachowiec.
- Aby zmniejszyć styczność ciężarnej z ołowiem, zaleca się korzystanie z filtrów do wody i unikani czynności, które narażają ją na kontakt z tym pierwiastkiem (usuwanie starej farby ze ścian, robienie nadruków, garncarstwo itp.).
- W czasie ciąży nie należy spożywać ryb, które zawierają rtęć, czyli marlina, miecznika i rekina.
3. Pranie chemiczne
Pranie chemiczne ubrań nie stanowi zagrożenia dla kobiet w ciąży, ponieważ ilość chemikaliów znajdujących się na ubraniach podczas ich odbioru jest znikoma.
Przed nałożeniem ubrań pranych chemicznie należy je jednak przewietrzyć, gdyż ciężarne są bardziej wyczulone na zapachy. Ponadto używając środków do prania chemicznego w domu, na przykład do usunięcia plam, konieczne jest nałożenie rękawic i bluzki z długimi rękawami. Pomieszczenie powinno być dobrze przewietrzone.
4. Malowanie w ciąży
Farby wykorzystywane w pomieszczeniach domowych zawierają wiele związków chemicznych, które potencjalnie stanowią zagrożenie dla rozwijającego się płodu, ale żadne badania naukowe nie przyczyniły się jeszcze do oszacowania dokładnego ryzyka. W związku z tym zaleca się, by kobiety spodziewające się dziecka nie malowały same ścian i w miarę możliwości odłożyły remont mieszkania w czasie.
Jeśli ciężarna jest zdeterminowana i za wszelką cenę chce pomalować osobiście ściany, powinna wybrać odpowiednią farbę (z zerowym lub bardzo niskim stężeniem lotnych związków organicznych) i przygotować się do malowania, nakładając na siebie odzież ochronną. W czasie nakładania farby nie wolno jeść ani pić, a po malowaniu konieczne jest dokładne wywietrzenie pokoju.
5. Lakierowanie drewna
Nie wiadomo do końca, w jaki sposób chemikalia używane do lakierowania drewna wpływają na płód, ale na wszelki wypadek zaleca się, aby kobiety w ciąży zrezygnowały z tej czynności.
Regularny kontakt z niektórymi substancjami używanymi do malowania i renowacji mebli może nieznacznie zwiększyć ryzyko wytrzewienia u dzieci. Jest to wada polegająca na posiadaniu jelit i innych organów wyrośniętych na zewnątrz ciała. Jednak ryzyko jest bardzo małe, a jednorazowe lakierowanie drewna nie powinno zaszkodzić płodowi.
6. Środki w aerozolu
W czasie ciąży zaleca się niestosowanie odświeżaczy powietrza i innych środków w aerozolu. Zawierają one lotne związki organiczne i sztuczne środki zapachowe, które mogą być szkodliwe dla płodu. Wysokie stężenie lotnych związków powoduje bóle głowy, biegunkę, ból ucha i wymioty.
Istnieje zależność między stosowaniem środków w aerozolu a świszczącym oddechem u dziecka po narodzeniu. Ma to związek z wnikaniem chemikaliów do ciała matki i ich wpływem na rozwijające się płuca i inne organy dziecka.
7. Środki do czyszczenia
Używanie środków do czyszczenia w czasie ciąży nie stwarza większego zagrożenia dla płodu, pod warunkiem, że ciężarna sprząta w dobrze przewietrzonym pomieszczeniu. Ważne jest, aby mieć na sobie ochronne rękawiczki i bluzkę z długimi rękawami.
Kobiety w ciąży, które decydują się na używanie chemicznych środków do czyszczenia powinny pamiętać o tym, aby nigdy nie mieszać amoniaku i środka rozjaśniającego, powstałe opary są niezwykle niebezpieczne.
8. Środki na pchły i owady
Środki na pchły nie powodują wad wrodzonych u dzieci - są dokładnie badane pod kątem potencjalnej szkodliwości dla ludzi, jeśli jednak kobieta w ciąży obawia się o zdrowie płodu, powinna poprosić kogoś o wyręczenie jej podczas odpchlenia zwierząt domowych.
Niewielka ilość środka na pchły na skórze lub wdychana podczas odpchlenia nie stwarza większego zagrożenia dla płodu. Niebezpieczeństwo pojawia się, kiedy ciężarna ma kontakt z pestycydami przez dłuższy czas.
W przypadku środków na owady kobiety w ciąży powinny zachować ostrożność, ponieważ zawierają substancje, które w dużych ilościach mogą być szkodliwe dla zdrowia ciężarnej i płodu. Istnieje prawdopodobieństwo, że używanie środków na owady w pierwszym trymestrze przyczynia się do wady wrodzonej u chłopców znanej jako spodziectwo. Jednak konieczne są dalsze badania, aby potwierdzić tę zależność. W lecie zamiast środka owadobójczego można używać świec z citronellą, aby odstraszać owady. Dostępne są także naturalne środki.
Kobiety w ciąży powinny zminimalizować swój kontakt z chemikaliami. Jeśli decydują się na ich użycie, konieczne jest zachowanie podstawowych zasad bezpieczeństwa.