Co powinien umieć czterolatek?
Gdy dziecko ma cztery lata, jest w czasie bardzo ważnego przejścia z okresu poniemowlęcego do przedszkolnego. Wielu rodziców zastanawia się wtedy, czy ich dziecko rozwija się prawidłowo? Czy posiada już wszystkie umiejętności, które powinno wykształcić przez trzy lata życia? Lekarze alarmują: każde dziecko rozwija się we własnym tempie! Jest to mały człowieczek, indywidualista i nie wolno stosować do niego sztywnych książkowych reguł czy wymuszać nowych umiejętności. Rozwój następuje według określonego planu: innego dla każdego dziecka. Warto jednak przyjrzeć się takiemu spisowi umiejętności i zobaczyć, które z nich opanował już nasz maluszek.
1. Mowa czynna i rozumienie poleceń
Dziecko zaczyna mówić w różnym czasie. Pierwsze słowo pojawia się zwykle przed końcem roczku, ale to oczywiście sprawa indywidualna. Zależy między innymi od długości ciąży (czy dziecko było wcześniakiem), czasem od płci (chłopcy z reguły zaczynają mówić później) czy od stymulowania rozwoju mowy. W wieku czterech lat maluch ma już dość duży zasób słów i wciąż go wzbogaca. Rozumie nawet dość złożone, kilkustopniowe polecenia, na przykład: „Odłóż proszę piłeczkę i przynieś buciki z korytarza”. Dziecko słucha bajek, opowiadań, zna słowa oznaczające kolory, kształty.
2. Samodzielność
W wieku czterech lat wiele dzieci zaczyna chodzić do przedszkola. Aby na kilka godzin rozstać się z rodzicami, musi być w pewnym stopniu samodzielne. Dziecko w tym wieku potrafi już samodzielnie korzystać z toalety, jeść nożem i widelcem, pić z kubeczka. Pod nadzorem dorosłych ubiera się i rozbiera, może podejmować próby samodzielnej kąpieli.
3. Sprawność manualna i ruchowa
U czterolatka koordynacja wzrokowo-ruchowa i sprawność manualna są bardzo ważne. Operowanie przedmiotami pozwala mu na lepsze poznawanie świata, zdobywanie nowych umiejętności. Maluch umie już rysować kredkami proste kształty, budować wieże z klocków. Potrafi nawlekać duże koraliki, dzięki czemu ćwiczy swoją precyzję. Czterolatki są zwykle bardzo ruchliwe, wszędzie ich pełno. Przedszkolaki uwielbiają gry w piłkę, skakanie, bieganie.
4. Czynności poznawcze
Stymulowanie rozwoju dziecka ma na celu między innymi rozwijanie jego czynności poznawczych. W wielu przedszkolnym, czyli od 3 do 4 lat, dziecko powinno rozróżniać kolory, kształty, smaki, struktury. Może segregować przedmioty według określonych kryteriów, na przykład: „Włóż do koszyka piłeczki, a do kartonika klocki” lub „daj mamie czerwone zabawki, a tacie niebieskie”. Dziecko powinno potrafić już rozróżniać płeć osób w rodzinie. Przedszkolak wie już, do czego służą podstawowe przedmioty w domu: odkurzacz, lodówka, żelazko, kuchenka gazowa. Maluch rozumie formę czasu przeszłego i teraźniejszego. Sprawnie używa obu. Mówi, że wczoraj BYŁ na spacerze z dziadkiem, a dziś JEST u niego ciocia.
Dziecko w czwartym roku życia jest już przedszkolakiem. Nabyło podstawowych umiejętności, a teraz nabywa nowych i nadal poznaje otaczający je świat. To ważny czas z perspektywy rozwoju funkcji psychicznych dziecka. Maluch potrafi nazywać, rozumieć polecenie dorosłych, dzielić przedmioty ze względu na ich właściwości. Powoli uczy się klasyfikować emocje, dostrzegać je i nazywać. Dziecko czteroletnie ma coraz większy kontakt ze swoimi rówieśnikami, śmielej wchodzi z nimi w interakcje.
Wiek czterech lat to czas rozwoju fizycznego, psychicznego, emocjonalnego, intelektualnego i emocjonalnego. Najważniejsze w czasie tych zmian i ciągłej nauki jest wsparcie rodziców i zaspokojona potrzeba bezpieczeństwa, która pozwala na efektywne zdobywanie coraz to nowych umiejętności.