Chroniczny kaszel u dziecka. Jakie są najczęstsze przyczyny?
Kaszel jest odruchem obronnym organizmu, którego zadaniem jest oczyszczenie dróg oddechowych. Dolegliwość ta dokucza znacznej części naszego społeczeństwa. Bardzo często kaszel dotyka dzieci, ponieważ nie mają one wystarczająco rozwiniętego układu odpornościowego, więc kontakt z wirusami i bakteriami w szybkim tempie przeradza się w infekcję, która może objawiać się m.in. kaszlem. Objaw ten stanowi jedną z najczęstszych przyczyn konsultacji rodzica z pediatrą lub lekarzem rodzinnym.
1. Rodzaje kaszlu u dziecka
Biorąc pod uwagę czas trwania tej uciążliwej dolegliwości, wyróżnić można trzy główne rodzaje kaszlu: ostry, podostry oraz przewlekły/chroniczny. U dzieci poniżej 15. roku życia za kaszel przewlekły uważa się ten występujący codziennie przez więcej niż trzy tygodnie, najczęściej w nocy.
Długotrwały kaszel, nazywany kaszlem chronicznym lub przewlekłym, występuje zarówno w postaci suchej (kaszel nieproduktywny), jak i mokrej (kaszel produktywny).
Ze względu na wydłużony czas trwania jest on najbardziej niebezpieczny dla zdrowia dziecka, ponieważ może być symptomem wielu groźnych chorób. W zależności od wieku, chroniczny kaszel u dziecka może mieć różne przyczyny: od schorzeń wrodzonych po przyczyny nabyte.
Ponadto długotrwały kaszel u dziecka w nocy negatywnie wpływa na jego rozwój. Pociecha źle sypia i przez to gorzej funkcjonuje w ciągu dnia. Kaszel w nocy u dziecka to też dyskomfort dla rodziny, która także traci możliwość pełnego wypoczynku nocnego.
2. Przyczyny chronicznego kaszlu u dziecka
Przewlekły kaszel u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym może oznaczać: astmę oskrzelową (kaszlową), choroby pasożytnicze, refluks żołądkowo-przełykowy, alergię lub zespół spływania wydzieliny z nozdrzy tylnych.
Ciągły kaszel może być także reakcją na czynniki środowiskowe drażniące układ oddechowy (np. kurz, pyłki, dym papierosowy) lub może pojawiać się na tle nerwowym (tzw. kaszel psychogenny).
2.1. Astma oskrzelowa i kaszlowa
Jeżeli dziecku dokucza kaszel suchy, któremu dodatkowo towarzyszy świszczący oddech i duszności, to może być on objawem astmy oskrzelowej.
Jej odmianą jest tzw. astma kaszlowa. W tym przypadku najczęściej występuje nocny lub poranny kaszel u dziecka. Nasila się po kontakcie z alergenem lub pojawia się 5-10 minut po wysiłku. Zaostrza się także pod wpływem nagłej zmiany temperatury.
Tzw. astma kaszlowa (nazywana również zespołem Corrao) najczęściej występuje u dzieci i może przerodzić się w typową astmę. Co ważne, kaszel astmatyczny nie reaguje na antybiotykoterapię. Może jednak zanikać i nasilać się w różnych porach roku.
2.2. Choroby pasożytnicze
Przyczyną chronicznego kaszlu u dzieci mogą być również pasożyty – głównie te, których cykl rozwojowy obejmuje układ oddechowy. Należy do nich glista ludzka oraz glista psia. W przypadku obecności pasożytów, dziecko może odczuwać delikatne drapanie w gardle.
2.3. Refluks żołądkowo-przełykowy
Przewlekły kaszel oznaczać może także chorobę refluksową przełyku. Najczęściej jest to suchy kaszel, przy którym pojawić się może dodatkowo zgaga, chrypka lub inne dolegliwości ze strony układu pokarmowego.
Refluks żołądkowo-przełykowy u najmłodszych objawia się nie tylko kaszlem, ale i brakiem apetytu.
2.4. Zakażenia układu oddechowego
Dowiedz się więcej
Chroniczny kaszel, który występuje u dzieci w dzień, a nasila się w godzinach wieczornych i nocnych, może oznaczać zakażenie układu oddechowego w postaci np. zapalenia zatok przynosowych.
Ponadto choroba ta objawia się również bólem głowy, niedrożnością nosa, mową nosową, a także spływaniem wydzieliny po tylnej ścianie gardła, co powoduje charakterystyczne chrząkanie.
3. Leczenie chronicznego kaszlu u dziecka
Przewlekły kaszel u dziecka zawsze budzi niepokój rodzica. Wymaga on konsultacji lekarskiej oraz wdrożenia odpowiedniego leczenia po znalezieniu źródła problemu.
W początkowym etapie leczenia kaszlu u dzieci bardzo często stosuje się syropy przeciwkaszlowe (w przypadku kaszlu suchego) oraz syropy rozrzedzające wydzielinę i syropy wykrztuśne (w przypadku kaszlu mokrego).
Warto także stosować produkty zawierające substancje o działaniu przeciwzapalnym, takie jak fenspiryd, który hamuje proces zapalny oraz działa rozkurczająco na oskrzela, dzięki czemu jest pomocny w leczeniu infekcji górnych i dolnych dróg oddechowych.