Bakterie groźne dla dzieci - pneumokoki, paciorkowce, meningokoki, salomenlla, HiB

O tych bakteriach jest coraz głośniej, czemu sprzyja rozpowszechnienie szczepionki przeciw tym drobnoustrojom.

Jest blisko 90 typów pneumokoków, z czego większość stanowią typy łagodne. Najskuteczniejsza obecnie szczepionka potrafi zabezpieczyć nasze dziecko przeciwko 13 serotypom tych bakterii, a wskazuje się jednak, że 10-15 proc. pneumokoków to patogeny bardzo zjadliwe, wywołujące poważne choroby.

Bakteria Streptococcus pneumoniae jest Gram-dodatnią dwoinką. Jest to jeden z najgroźniejszych patogenów człowieka. Stanowi przyczynę wielu poważnych chorób o wysokiej śmiertelności.

Jej nosicielami są ludzie (dotyczy to 5-10 proc. zdrowych dorosłych i 20-60 proc. zdrowych dzieci). Bezobjawowe nosicielstwo oznacza, że organizm jest zdrowy, silny i zachowana jest naturalna równowaga pomiędzy jego naturalną odpornością a zjadliwością patogenu. Jeśli jednak dojdzie do zaburzenia tego balansu, czemu sprzyjają choćby infekcje wirusowe, dojść może do rozwoju zakażenia.

Bakteria znajdować się może w jamie nosowogardłowej, skąd bardzo łatwo rozprzestrzenić się może do innych miejsc, takich jak uszy, zatoki. Nie dziwi zatem, że to właśnie bakteria Streptococcus pneumoniae stanowi najczęstszą przyczynę ostrego zapalenia ucha środkowego i zatok. Bakteria ta odpowiada również za zapalenie oskrzeli oraz płuc, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Patogen ten może doprowadzić do rozwoju sepsy.

Istotą profilaktyki jest szczepionka, która od 1 stycznia 2017 roku jest obowiązkowa dla wszystkich dzieci. Niestety, darmowe "sanepidowskie" szczepienie dziecka dokonywane jest szczepionką zabezpieczającą jedynie przeciw 10 typom pneumokoków, za najlepszą – 13-walentną szczepionkę – rodzice muszą zapłacić z własnej kieszeni.

Patogeny te często atakują dzieci. Wywołują anginę paciorkowcową. Źródłem zakażenia są osoby chore, rzadziej nosiciele. Bakteria przenosi się droga kropelkową.

Angina, choć jest chorobą poważną, wymagającą bezwzględnego leczenia antybiotykiem, stosunkowo rzadko powoduje powikłania. Gdy jednak wystąpią, realnie zagrażają zdrowiu i życiu (gorączka reumatyczna, kłębuszkowe zapalenie nerek, sepsa).

Wynikiem zakażenia paciorkowcem z grupy A jest ponadto szkarlatyna. Choroba dotyka przede wszystkim dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnych (zachorowania występują epidemicznie). Wymaga antybiotykoterapii. Do najgroźniejszych powikłań z nią związanych należą: ropne zapalenie węzłów chłonnych oraz zapalenie mięśnia sercowego.

Tężec to choroba układu nerwowego charakteryzująca się ostrym przebiegiem. Wywołuje ją beztlenowa bakteria Gram-dodatnia laseczka Clostridium tetani. Są to bardzo podstępne bakterie. Wyróżniają się opornością na działanie środowiska, środków dezynfekcyjnych i wysokiej temperatury. W ziemi mogą przetrwać wiele lat.

Do zakażenia bakterią najczęściej dochodzi w wyniku zanieczyszczenia zranionej skóry. Niezwykle niebezpieczne jest zranienie podczas pracy z ziemią wzbogaconą naturalnym nawozem. Podstawową formą profilaktyki jest szczepienie.

Bakteria ta występuje powszechnie. Stanowi zagrożenie zawłaszcza dla najmłodszych dzieci. Odpowiada za rozwój chorób, takich jak zapalenie zatok, oskrzeli, ucha środkowego. Może przyczynić się także do wystąpienia groźnych powikłań, do których należą: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, sepsa, zapalenie nagłośni, zapalenie płuc.

Przed ta bakterią skutecznie chroni szczepionka, podawana dzieciom w pierwszych miesiącach życia.

Ostrą chorobą bakteryjną jest krztusiec (koklusz). Przebiega z ciężkimi napadami kaszlu, w wielu przypadkach wymaga hospitalizacji (zwłaszcza, jeśli zachoruje dziecko poniżej 3. roku życia).

Krztusiec wywołuje bakteria Gram-ujemna pałeczka tlenowa Bordetella pertussis, która wytwarza toksynę krztuścową. Powoduje ona martwicę nabłonka dróg oddechowych, co skutkuje nasileniem zaburzenia wydzielania śluzu. Jest on gęsty i lepki, co nasila odruch kaszlu.

Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową. Podstawową metodą profilaktyki jest szczepienie.

**Bakterie te mogą doprowadzić do rozwoju zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i sepsy.** Na wystąpienie chorób meningokokowych najbardziej narażone są dzieci (od 3. miesiąca życia do 5 lat) ze względu na ich jeszcze nie w pełni rozwinięty układ odpornościowych.

Meningokoki to bakterie, które bardzo łatwo się rozprzestrzeniają. **Żyją w wydzielinie jamy nosowo-gardłowej, a ich nosicielami jest blisko 10 proc. ludzi. Poza organizmem człowieka bakteria ta szybko ginie, a zakażeniu sprzyjają niektóre zachowania** - picie z jednego kubka, pocałunki, wspólne używanie sztućców.

Bakterie z grupy Salmonella enterica (pałeczki paraduru) są odpowiedzialne za wystąpienie dolegliwości żołądkowo-jelitowych. Powodują zatrucia pokarmowe, które doprowadzić mogą do zakażenia narządów wewnętrznych i chorób stawów.

Pierwsze objawy zatrucia tą bakterią pojawić się mogą już 8 godzin po zjedzeniu skażonego posiłku (mięsa, jaj, mleka). Symptomami zatrucia są: ból brzucha, ból głowy, wymioty, biegunka, podwyższona temperatura.