Szczepionka na meningokoki. Kto powinien się zaszczepić?

Meningokoki to bakterie z rodzaju Neisseria grupy C, groźne dla zdrowia i życia. Mogą wywoływać między innymi ropne zapalenie opon mózgowych czy posocznicę. Zakażenie meningokokami może też spowodować silne uszkodzenie mózgu. Bakterie te przenoszą się drogą kropelkową, przez kontakt bezpośredni lub pośredni przez przedmioty. Istnieje jednak sposób na meningokoki - szczczepionka, która skutecznie przed tą bakterią chroni. Komu jest zalecana i kiedy można ją wykonać?

1. Szczepionka na meningokoki - dlaczego warto zaszczepić dziecko?

Meningokoki z gatunku Neisseria meningitidis to bakterie, które zwane są inaczej dwoinkami zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Występują one w różnych serogrupach, z których w Polsce najczęściej pojawiają się grupy B i C.

Meningokoki przenoszą się drogą kropelkową, przez kontakt pośredni lub bezpośredni z osobą chorą, lub nosicielem. Dlatego też nietrudno o zarażenie nimi. Bytują one w wydzielinie jamy nosowo-gardłowej. Najgroźniejszą grupą jest grupa C meningokoków.

Zobacz film: "To najgroźniejsze bakterie. Ma objawy podobne do grypy, jej skutki mogą być znacznie gorsze"

Szczepienie na meningokoki to szczepienie zalecane przez lekarzy, nie należy więc do kalendarza obowiązkowych szczepień.

Niemniej jednak warto je wykonać, bowiem zakażenie bakteriami Neisseria może spowodować ropne zapalenie opon mózgowych, posocznicę (sepsę). Te z kolei mogą doprowadzić do trwałych uszkodzeń mózgu oraz padaczki lub niedowładów, a w konsekwencji amputacji kończyn.

Zapalenie opon mózgowych wywołane przez meningokoki, czyli inwazyjna choroba meningokokowa, wiąże się z dużym odsetkiem zgonów. Gdy występuje sepsa, śmiertelność sięga 50%.

Dzieci MEN C szczepi się w schemacie: 2. m-c ż., 4. m-c ż., 13. m-c ż. Dzieciom do ukończenia 4. m-ca ż. należy podać dwie dawki szczepionki, z zachowaniem co najmniej 2-miesięcznego odstępu pomiędzy dawkami.

Natomiast niemowlęta młodsze powinny otrzymać jedną dawkę szczepionki. Dzieci szczepione w pierwszym roku życia wymagają podania dawki przypominającej - optymalnie w wieku 12 lub 13 miesięcy, ale co najmniej 6 miesięcy po podaniu ostatniej dawki szczepienia podstawowego.

MEN B z kolei szczepi się w schemacie – 3. m-c ż., 5. m-c ż., 7. m-c ż., 17.-23. m-c ż. - i w zależności od wieku rozpoczęcia szczepień.

Dzieci starsze oraz osoby dorosłe należy szczepić, podając tylko jedną dawkę szczepionki na MEC C oraz dwie dawki na MEN B.

2. Szczepionka na meningokoki - kiedy najlepiej wykonać szczepienie?

Szczepienie przeciw meningokokom może być wykonane w każdym wieku. Podanie szczepionki przeciw meningokokom z grupy C wskazane jest u osób z grup ryzyka.

Są to:

• niemowlętom od ukończenia 2. miesiąca życia;
• dzieciom i osobom dorosłym narażonym na ryzyko inwazyjnej choroby meningokokowej: z bliskim kontaktem z chorym lub materiałem zakaźnym (personel medyczny, pracownicy laboratorium), przebywającym w zbiorowiskach (przedszkolach, żłobkach, domach dziecka, domach studenckich, internatach, koszarach), osobom z zachowaniem sprzyjającym zakażeniu (intymne kontakty z nosicielem lub osobą chorą, np. głęboki pocałunek), osobom podróżującym;
• dzieciom i osobom dorosłym z wrodzonymi niedoborami odporności: z anatomiczną lub czynnościową asplenią, zakażonym wirusem HIV, nowotworem złośliwym, chorobą reumatyczną, przewlekłą chorobą nerek i wątroby, leczonym ekulizumabem z powodu napadowej nocnej hemoglobinurii lub atypowego zespołu hemolitycznomocznicowego, osobom leczonym immunosupresyjnie;
• dzieciom w wieku od ukończenia 2. miesiąca życia z grup ryzyka zaburzeń odporności wymienionych w części I. A. PSO oraz szczególnie narażonym na zachorowanie nastolatkom i osobom powyżej 65. roku życia.

Szczepienie przeciw meningokokom jest szczepieniem zalecanym od 2005 roku.
Przeciwwskazania do szczepienia na meningokoki to infekcja z gorączką lub zaostrzenie choroby przewlekłej.

Bezwzględnym przeciwwskazaniem do wykonania szczepienia na meningokoki jest nadwrażliwość na którykolwiek składnik szczepionki.

Taka szczepionka może być podana równocześnie z innymi szczepionkami, ale w inne miejsce na skórze. Należy jednak pamiętać, iż takie szczepienie wykonuje się zawsze na zlecenie lekarza. Ten także wcześniej wykonuje badania, mające na celu zakwalifikowanie pacjenta do szczepienia.