Objawy refluksu u niemowląt

Mianem refluksu żołądkowego jest określanie cofanie się zawartości żołądka do przełyku lub jamy ustnej. Chorobie refluksowej przełyku często towarzyszą uszkodzenia błony śluzowej, które powodują ból.

Do charakterystycznych objawów refluksu należą:

• ulewanie (regurgitacja), czyli przemieszczanie się treści pokarmowej z żołądka do gardła i jamy ustnej. Ulewanie występuje fizjologicznie u 50 proc. niemowląt do 3. miesiąca życia. Zazwyczaj ustępuje samoistnie do 1. roku życia,
• choroba refluksowa przełyku występuje w wyniku nadżerkowego zapalenia przełyku; nieleczona może prowadzić do przepukliny rozworu przełykowego lub skrócenia przełyku,
• ruminacje, czyli regurgitacje z powtórnym przeżuciem i połknięciem pokarmu.

Refluksowe zapalenie przełyku częściej występuje u wcześniaków. Z kolei choroba refluksowa przełyku zazwyczaj towarzyszy chorobom neurologicznym, np. mózgowemu porażeniu dziecięcemu, niektórym zespołom genetycznym (np. zespołowi Downa), otyłości, pojawia się też po przeszczepie płuc. Często występuje również u dzieci chorych na mukowiscydozę.

Refluksowi żołądka zazwyczaj towarzyszą:

• zgaga,
• trudności w przełykaniu, które są wynikiem nieprawidłowej budowy anatomicznej oraz stanu zapalnego błony śluzowej jamy ustnej i przełyku,
• zaburzenie zachowania – rozdrażnienie, płaczliwość,
• utrata masy ciała,
• niedokrwistość.

Odmowa przyjmowania pokarmu i trudności w karmieniu zwykle występują u niemowląt. Podczas karmienia dziecka obserwuje się upośledzoną koordynację ssania i połykania, krztuszenie się, wymioty i drażliwość.

Choroba refluksowa może zaostrzać schorzenia dróg oddechowych, w tym astmy. Ponadto u dzieci z chorobą refluksową obserwuje się nawracające zapalenie płuc. Jest ono spowodowane aspiracją treści żołądkowej do dróg oddechowych. U dzieci cierpiących na refluks częściej występuje chrypka, kaszel, zapalenie zatok oraz przewlekłe zapalenie ucha środkowego.

Cofanie treści pokarmowej zawierającej kwas solny oraz enzymy trawienne do jamy ustnej powoduje ubytki szkliwa zębów, zwiększając ryzyko wystąpienia próchnicy zębów.

Refluks żołądkowo-przełykowy może powodować nocne napady duszności i kaszlu, które pojawiają się w ciągu 1–3 godzin po zaśnięciu.

Najważniejszą metodą diagnozowania refluksu jest wykonanie 24-godzinnej pH-metrii przełyku. Badanie to pozwala ocenić stopień narażenia błony śluzowej przełyku na kwaśną zawartość żołądka. Przeprowadza się je zarówno w dzień, jak i w trakcie snu. Z kolei badanie RTG klatki piersiowej z kontrastem pozwala ujawnić nieprawidłowości w budowie anatomicznej oraz wykazać zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego.

Badanie endoskopowe przełyku daje możliwość oceny zmian zapalnych błony śluzowej przełyku oraz stwierdzenia obecności owrzodzeń.