5 tydzień ciąży - zmiany w organizmie, proces ciąży, rozwój dziecka

Podczas piątego tygodnia ciąży w normalnej sytuacji doświadczyłabyś kolejnego krwawienia miesięcznego. Jednak przed nieco ponad dwoma tygodniami doszło do stosunku seksualnego, w wyniku którego powstało nowe życie. Zarodek w twojej macicy jest jeszcze bardzo malutki, w drugiej połowie tygodnia mierzy ok. 1-2 mm. Jednocześnie jest na tyle potężny, by postawić funkcjonowanie całego twojego organizmu na głowie. Doświadczysz bowiem nie tylko braku krwawienia, ale całego szeregu objawów towarzyszących.

1. 5 tydzień ciąży - zmiany w organizmie

Badanie USG wykonane na tym etapie ciąży pokaże już pęcherzyk ciążowy o wymiarze ok. 5-11 mm, w zależności od dnia badania. W połowie tygodnia powinien być już widoczny wewnątrz pęcherzyka ciążowego pęcherzyk żółtkowy, którego obecność potwierdza, że obserwowana struktura jest rozwijającą się ciążą.

Czasem pod koniec tygodnia można zaobserwować już zarodek oraz czynność jego serca. Tętno na tym etapie wynosi zwykle od 60 do 90 uderzeń na minutę i będzie rosnąć z każdym następnym dniem i tygodniem.

Korzystniej rokują wyższe wartości tętna, choć na tym etapie, od samego tempa pracy serca ważniejsze jest zaobserwowanie jego czynności, której obecność stanowi wstępnie o dobrym rokowaniu dla dalszych losów ciąży.

Zobacz film: "Jakie badania należy wykonać w ciąży?"

Tabela. Wymiary zarodka w 5 tygodniu ciąży. Wyjaśnienie skrótów przedstawionych w tabeli znajdziesz w artykule Biometryczne wymiary płodu.

Wiek ciąży	Pęcherzyk ciążowy	CRL
5 tydzień 1 dzień	5 mm	-
5 tydzień 2 dzień	6 mm	-
5 tydzień 3 dzień	7,5 mm	-
5 tydzień 4 dzień	9 mm	1 mm
5 tydzień 5 dzień	10 mm	2 mm
5 tydzień 6 dzień	11 mm	3 mm

Powyższa tabela zawiera wartości uśrednione. Nieraz się zdarza, że zarodek pojawia się w obrazie USG dopiero, gdy pęcherzyk ciążowy mierzy ponad 20 mm. Co więcej, takie opóźnienie „pojawienia się” zarodka nie świadczy wcale, że ciąża rozwija się nieprawidłowo.

2. 5 tydzień ciąży - proces ciąży

W piątym tygodniu ciąży, a trzecim tygodniu od zapłodnienia, powstaje trójblaszkowa tarcza zarodkowa oraz następuje dalszy rozwój trofoblastu, z którego powstanie błona kosmówkowa i łożysko niezbędne do wymiany gazów i substancji odżywczych między matką a płodem.

Następuje teraz tworzenie się kosmków łożyskowych. Kosmki wrastają w głąb błony śluzowej, łączą się z naczyniami włosowatymi matki, a pod koniec piątego tygodnia ciąży pojawiają się w nich naczynia włosowate krążenia płodowego.

Tarcza zarodkowa, początkowo płaska i okrągła, zmienia swój kształt przypominający odwrócony liść z szerokim końcem dogłowowym i wąskim ogonowym. W czasie tworzenia trójblaszkowej tarczy zarodkowej źródłem komórek do budowy wszystkich listków zarodkowych jest warstwa zwana epiblastem.

Tak powstaje endoderma – rozwiną się z niej płuca, wątroba i układ pokarmowy. Środkowa warstwa – mezoderma – da początek kościom, mięśniom, nerkom, sercu i narządom płciowym. Ektoderma, warstwa zewnętrzna, przekształci się w skórę, włosy i układ nerwowy. Struna grzbietowa wyznacza oś, wokół której powstanie szkielet i mięśnie.

Rozwój maluszka wchodzi w decydujący etap. Teraz zaczyna się tworzenie wszystkich narządów i układów niezbędnych w dalszym życiu. Dlatego wszelkie substancje toksyczne będą miały wybitnie negatywny wpływ na rozwój dziecka. Alkohol, inne używki oraz leki teratogenne są w tym okresie zdecydowanie zabronione!

Kobieta w piątym tygodniu ciąży zwykle zaczyna podejrzewać, że może być w ciąży. Brak miesiączki w zwykle oczekiwanym terminie jest pierwszym sygnałem, że coś dzieje się inaczej niż zwykle. Po kilku dniach braku oczekiwanego krwawienia miesięcznego pewnie sięgniesz po test ciążowy. W tym okresie pierwszy raz możesz oczekiwać jego pozytywnego wyniku. Test ciążowy jest wrażliwy na podwyższony poziom hormonu beta HCG, który zaczyna się pojawiać we krwi od chwili implantacji.

Dopiero jednak w dniach spodziewanej miesiączki przekracza on poziom, który jest wykrywalny dla domowych testów ciążowych, wykonywanych z moczu. Jeśli wynik testu 5 tygodni od pierwszego dnia ostatniej miesiączki jest negatywny, to nadal nie musi to oznaczać, że nie jesteś w ciąży – do owulacji mogło dojść bowiem nieco później i ciąża jest jeszcze zbyt młoda, by test ją wykrył.

Inne niż brak miesiączki objawy ciąży mogą zacząć się pojawiać w piątym tygodniu. Ich ewentualne pojawienie się oraz intensywność objawów w piątym tygodniu ciąży jest jednak sprawą indywidualną – zarówno tempo narastania hormonu beta HCG we krwi, jak i wrażliwość na jego zwiększony poziom są bardzo zróżnicowane.

Najbardziej charakterystycznym objawem ciąży są tzw. poranne nudności. Ich przebieg w czasie ciąży oraz nasilenie są również bardzo indywidualną sprawą. Mogą pojawić się już na przełomie czwartego i piątego tygodnia. Nieraz silne nudności nie pojawiają się jedynie rano, ale trwają cały dzień, towarzyszy im obniżony apetyt, wymioty i inne zaburzenia ze strony układu pokarmowego, jak uczucie pełności czy wzdęcia. Pojawieniu się porannych nudności towarzyszy często senność, tkliwość piersi, które zwiększają nieco swoją wielkość, oraz częstsze oddawanie moczu czy zwiększona ilość wydzieliny z dróg rodnych.

Wymienione wyżej objawy są bardzo częste we wczesnej ciąży. Istnieje jednak cała gama równie charakterystycznych, acz nieco mniej popularnych objawów, doświadczanych przez 5-20% populacji. Gama tych objawów jest bardzo szeroka, jednocześnie często bywają one zupełnie odwrotne, w efekcie każda kobieta nieco inaczej doświadcza ciąży w pierwszym trymestrze.

Takim charakterystycznym, ale rzadkim objawem jest na przykład nietolerancja alkoholu. Pojedynczy drink może cię upić, a po niewiele większej ilości doświadczyć możesz nieprzyjemnych doznań ze strony żołądka, w tym wymiotów.

Niektóre kobiety, zamiast typowej dla wczesnej ciąży senności, doświadczają pewnych zaburzeń snu – może być to bezsenność, a z drugiej strony obecność nienaturalnie żywych snów, często o erotycznym zabarwieniu, z których jest się trudno otrząsnąć po przebudzeniu.

Kobiety doświadczają też całej gamy objawów „emocjonalnych”. Niektóre czują się podłamane, wpadają w depresyjne lub płaczliwe nastroje, mimo że jeszcze nie wiedzą o ciąży. Inne z kolei rozpiera poczucie wszechogarniającej radości lub zwiększone libido. Najczęściej jednak czujemy się w tym okresie podenerwowane i drażliwe.

Część kobiet już w bardzo wczesnej ciąży, zamiast obniżonego apetytu, nudności i wymiotów, doświadcza wyraźnie wzmożonego apetytu – szczęściary! Pewną odmianą tego objawu będzie przemożna ochota na określony rodzaj jedzenia – na przykład na frytki albo jabłko.

W ten sposób organizm manifestuje brak pewnego makro- lub mikroelementu, niezbędnego dla malucha, a który znajduje się w danym pokarmie. Inną dolegliwością ze strony układu pokarmowego może być biegunka lub odwrotnie – zaparcia.

Zaobserwować można też zmiany na skórze w ciąży – może pojawić się silny trądzik lub też odwrotnie – istniejący trądzik może złagodnieć. Podobnie z ogólną energią – podczas gdy większość kobiet odczuwa niewytłumaczalne, nadmierne zmęczenie w pierwszym trymestrze, część doświadcza zwiększonej energii.

3. 5 tydzień ciąży - rozwój dziecka

Poranne nudności w piątym tygodniu ciąży mogą się pojawić. Ta złowroga nazwa jest niezwykle myląca – w rzeczywistości niekoniecznie są one tylko „poranne”, potrafią męczyć przez cały dzień – rano się jedynie zaczynają. Co więcej, na nudnościach się nie kończy – często przechodzą w wymioty, a na samą myśl o jedzeniu jest jeszcze gorzej.

Głównym winowajcą nudności i wymiotów jest rosnący poziom hormonu „ciążowego” – HCG. Ze względu na różne tempo wzrostu poziomu tego hormonu u mam, jak i różną wrażliwość na jego podwyższony poziom, występowanie i nasilenie tej dolegliwości jest cechą bardzo indywidualną. Szacuje się, że nudności występują u około połowy przyszłych mam, a w postaci nasilonej, z częstymi wymiotami, u jeszcze mniejszego odsetka.

Na intensywność nudności bardzo duży wpływ ma stres. Jeśli ciąża zaskoczyła cię, nie wiesz jak się odnaleźć w nowej sytuacji, w głowie kłębią ci się nieprzyjemne myśli, to twoja szansa na nudności wzrasta dramatycznie. W momencie, gdy zaczniesz cieszyć się ciążą, przygotowywać z radością na przyjście dziecka, to intensywność dolegliwości powinna ustać.

Czynniki wpływające na nudności	Co robić?
Nawodnienie	wypijaj nawet 3 litry płynów dziennie, poproś męża o filiżankę herbaty owocowej lub szklankę wody przed wstaniem z łóżka.
Odżywianie	jedz często, a w małych ilościach – unikaj pustego żołądka, nie kładź się spać głodna, miej pod ręką migdały lub płatki migdałowe – wyraźnie ograniczają odczuwanie nudności, wypróbuj inne domowe sposoby na nudności – imbir, banany, ciepłe mleko czy musztardę, unikaj potraw z intensywnymi smakami i zapachami – np. obiad z brukselkami to „murowane” nudności, nie gotuj samodzielnie – intensywne kuchenne zapachy będą dla ciebie zabójcze, jedz produkty bogate w witaminę B6 (płatki zbożowe, tłuste ryby morskie, ziemniaki, banany).
Stres	jakkolwiek to zabrzmi – musisz pogodzić się z ciążą, jeśli to dla ciebie zaskoczenie, słuchaj spokojnej, relaksującej muzyki, poproś partnera o relaksujący masaż, weź ciepłą kąpiel, możesz pomedytować, poleżeć, oddychając głęboko, pomyśleć o przyjemnych rzeczach czy zastosować inną technikę relaksacyjną, która najlepiej ci służy, zabierz partnera na kilkudniowy wypad za miasto – z czasem będzie o to coraz trudniej, a będziesz mogła się oderwać od bieżących problemów.
Inne	unikaj wychłodzenia organizmu i nagłych zmian temperatury, często myj zęby lub płucz jamę ustną, unikaj gorących, dusznych pomieszczeń, jeśli cierpisz na chorobę lokomocyjną, to jej objawy mogą się nasilić – unikaj męczących podróży, zapomnij na pewien czas o perfumach i innych intensywnych zapachach w swoim otoczeniu.

Bardzo ważną rolę w radzeniu sobie z nudnościami odgrywa właściwe nawodnienie. Powinnaś wypijać do trzech litrów wody dziennie. Będziesz często siusiać, ale dzięki temu wypłuczesz z organizmu więcej toksyn i dzidziuś nie będzie dawał „sygnałów” do ponawiania wymiotów. Bezwzględnie unikaj na tym wczesnym etapie ciąży żywności przetworzonej, zawierającej konserwanty, barwniki, aromaty, etc.

Staraj się odżywiać zdrowo, przygotowuj posiłki z możliwie świeżych składników wysokiej jakości. Z drugiej strony staraj się jeść to, na co masz ochotę – lubisz tłustsze smaki? Nie krępuj się. Domowe ciasto? Nie ma sprawy – na odchudzanie czas przyjdzie, gdy mały będzie już na świecie.

Unikaj wszelkich sytuacji, które już wcześniej przyprawiały cię o mdłości. Jeśli nie lubisz jakiegoś zapachu, cierpisz na chorobę lokomocyjną lub reagujesz nudnościami na stres, to obecnie te objawy znacznie zaostrzą się, prowadząc nierzadko do nieprzyjemnych i osłabiających wymiotów.

Istnieje wiele domowych sposobów radzenia sobie z nudnościami – herbatki ziołowe, banany, imbir czy migdały. Wszystko to może, ale nie musi ci pomóc. W ostateczności możesz zwrócić się do swojego lekarza o środki farmakologiczne, ale pamiętaj, nie są one pozbawione skutków ubocznych, a ponadto w pierwszym trymestrze chcemy możliwie ograniczać oddziaływanie wszelkich substancji czynnych na rozwijający się zarodek.