- dr n. med. Jolanta Popielska
- Artykuł zweryfikowany przez eksperta
Najczęstsze drogi zarażenia się owsicą
Owsica to powszechnie występująca choroba pasożytnicza, która dotyka zwłaszcza dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Zarazić się nią nietrudno, szczególnie jeśli dziecko uczęszcza do żłobka, przedszkola lub szkoły. Chory staje się drażliwy, niespokojny i nerwowy. Dokuczają mu dolegliwości związane z układem pokarmowym, bóle głowy lub problemy z koncentracją. Do tego dochodzić może zgrzytanie zębów i uporczywe swędzenie w okolicy odbytu. W jaki sposób najczęściej dochodzi do zarażenia?
Kontakt z nosicielem
Owsiki rozwijają się w układzie pokarmowym człowieka. W ciągu dnia nie wykazują większej aktywności, jednak nocą samice wypełzają z odbytu, aby złożyć jajeczka. Ich liczba jest zatrważająca. Jedna samica w ciągu swojego życia może złożyć do 12 tysięcy jajeczek, które pozostawia w okolicy odbytu. W tym czasie chory odczuwa silne uczucie swędzenia, które trudno powstrzymać. Często nieświadomie drapie się, tym samym przenosząc jajeczka na ręce i pod paznokcie. Jeśli w ciągu dnia niewystarczająco dba o higienę, przenosi je z kolei na inne osoby, m.in. poprzez dotyk.
Przebywanie w miejscu, w którym znajdował się nosiciel
Zarazić się można nie tylko przez dotyk. Osoba zakażona owsicą dotyka różnych przedmiotów, począwszy od rzeczy osobistych po sprzęty domowe czy ulubione zabawki. W ten sposób roznosi jajeczka w całym otoczeniu i na osoby, które właśnie w nim przebywają. Zarazić się można poprzez korzystanie z jednej toalety, bawienie się wspólnymi zabawkami, spanie pod tą samą pościelą, a nawet dotykanie tej samej klamki. Nawet, jeśli jedno dziecko w grupie jest nosicielem, może zarazić pozostałe w bardzo szybki i łatwy sposób. Chory zaraża również domowników, dlatego leczeniem powinna być objęta cała rodzina, a dezynfekcję trzeba przeprowadzić w całym domu.
Inhalacyjna droga zakażenia
Jaja owsika złożone poza organizmem człowieka wykazują zdolność zakażenia nawet przez trzy tygodnie. W tym czasie nie są już tak lepkie, dlatego bez problemu przyczepiają się do kurzu i roznoszą po całym pomieszczeniu. Do zakażenia może więc dojść drogą inhalacyjną podczas przebywania w miejscu, w którym znajdowała się osoba zarażona. Inwazyjne jaja owsika sa lżejsze od powietrza, więc bardzo łatwo się przemieszczają.
Zakażenie przez usta
Zarazić się można także poprzez przeniesienie jajeczek z dłoni na usta. Sytuacja ta dotyczy zwłaszcza dzieci, które często wkładają palce do buzi, ssą kciuk lub obgryzają paznokcie. Maluchy lubią także lizać lub gryźć różne przedmioty, a także często zapominają o myciu rąk przed jedzeniem, po skorzystaniu z toalety lub zabawie z rówieśnikami. Nic dziwnego, że owsica nazywana jest często chorobą brudnych rąk. Higiena osobista odgrywa bowiem ogromną rolę nie tylko w jej profilaktyce, ale także w leczeniu.
U chorych może dojść do autozakażenia, które polega na przeniesieniu jajeczek na dłoniach lub pod paznokciami z okolic odbytu do ust. Dziecko, drapiąc się, przenosi larwy do ust, a następnie je połyka, dając tym samym szansę rozwoju kolejnym owsikom.
Retroinwazja
Kolejną drogą zakażenia jest retroinwazja. Polega ona na tym, że część jaj znajdujących się w okolicy odbytu przekształca się w larwy, a następnie z powrotem przedostaje się do jelita grubego. Taki stan stwierdzany jest zazwyczaj u osób cierpiących na przewlekłą owsicę, która jest uciążliwa, lecz mało intensywna.
Zarażenie przez pożywienie
Owsica może wystąpić także na skutek zjedzenia nieumytych warzyw lub owoców, a nawet przez wypicie skażonej wody. Warto więc wyrobić w dzieciach nawyk nie tylko częstego i dokładnego mycia rąk, ale także oczyszczania pożywienia tuż przed spożyciem.