6 tydzień ciąży - zmiany w organizmie, proces ciąży, rozwój dziecka

Na początku szóstego tygodnia zarodek ma około 3 mm długości. W ewentualnym badaniu USG w ciąży w szóstym tygodniu powinien być już widoczny pęcherzyk ciążowy, jeśli nie było go widać wcześniej. W standardowo rozwijających się ciążach widoczny jest już również sam zarodek, który na początku tygodnia mierzy 3 mm, by podwoić swą długość po siedmiu dniach. Powinna być też możliwa do wychwycenia akcja serca, a tętno płodu (FHR) powinno wynosić powyżej 100 uderzeń na minutę. Akcja serca płodu powinna być widoczna zawsze, gdy zarodek przekracza 5 mm (CRL).

1. 6 tydzień ciąży - zmiany w organizmie

W tym tygodniu zaczną powstawać wszystkie najważniejsze narządy maluszka, takie jak ośrodkowy układ nerwowy, serce, układ pokarmowy i wydalniczy. Na grzbietowej części zarodka, wzdłuż jego długiej osi, pojawiają się dwa równoległe fałdy nerwowe, które łączą się i powiększają. Tak powstaje rynienka nerwowa, a następnie cewa nerwowa, która przekształci się w górnej, szerszej części w mózg, a w dolnej, węższej, w rdzeń kręgowy.

W tym samym czasie po stronie brzusznej zarodka kształtuje się zaczątek układu pokarmowego z gardłem i jelitem, wewnątrz zarodka powstaje układ wydalniczy i krążenia. Zaczyna bić serce. Początkowo przypomina ono rurę, później przekształci się w skomplikowany czterokomorowy narząd.

Zobacz film: "Jak dbać o siebie w czasie ciąży?"

Zarodek przypomina teraz kształtem kijankę z dużą główką i długim zawiniętym ogonkiem. Ewolucjoniści doszukują się tu bezpośredniego odniesienia do form rozwojowych płazów. Z czasem ogonek przekształci się w kręgosłup z rdzeniem kręgowym, a sama końcówka zaniknie, przekształcając się w kość ogonową.

Tabela. Szacunkowe wymiary ciąży w 6 tygodniu. Wyjaśnienie skrótów użytych w tabeli znajdziesz w artykule Biometryczne wymiary płodu.

Wiek ciąży	Pęcherzyk ciążowy	CRL
6 tydzień 1 dzień	12 mm	3 mm
6 tydzień 2 dzień	13 mm	4 mm
6 tydzień 3 dzień	14 mm	4 mm
6 tydzień 4 dzień	15 mm	5 mm
6 tydzień 5 dzień	16 mm	5 mm
6 tydzień 6 dzień	17 mm	6 mm

Głowa w szóstym tygodniu ciąży staje się największą częścią ciała zarodka. Tam, gdzie wytworzą się kości, grupuje się tkanka chrzęstna. Rozpoczyna się kostnienie płaskich kości czaszki oraz pojawiają się zawiązki zębów. Dziecko ma już wyraźnie zaznaczone nóżki i rączki, są one jednak nadal zrośnięte błoną z tułowiem. Pojawiają też się zawiązki palców u dłoni i stóp.

W zawiązku oka powstaje barwnik, który jest widoczny przez przezroczystą skórę dziecka – oczy mają formę dwóch ciemnych kropek. Podobnie przyszłe uszy zarysowane są jako dwie dziurki z boku głowy. Wytwarza się podniebienie i przewód nosowo-łzowy. Ustala się gonadalna tożsamość płciowa . U chłopców gen sprzężony z płcią zlokalizowany na chromosomie Y wysyła maskulinizującą informację już od pierwszego podziału komórkowego.

Równocześnie rozwija się łożysko . Minie jeszcze kilka tygodni, zanim przejmie funkcję odżywiania i zaopatrywania w tlen rozwijający się płód. Póki co, funkcję odżywczą spełnia pęcherzyk żółtkowy, który powinien być już dobrze widoczny w badaniu USG od kilku dni.

Bicie serca zarodka w szóstym tygodniu ciąży można zwykle zaobserwować, charakteryzujące się tętnem (FHR) w granicach 100-140 uderzeń na minutę. Ten wzrost częstości pracy serca wiąże się zwykle z rozpoczęciem cyrkulacji krwi w organizmie dziecka.

Na tym etapie, z punktu widzenia diagnostycznego, ważny jest już nie tylko sam fakt zaobserwowania pracy serca, ale i wartość tętna. Wartości poniżej 100 zwykle oznaczają problemy na tym etapie ciąży i zagrożenie poronieniem.

2. 6 tydzień ciąży - proces ciąży

Póki co twoja macica nie powiększyła się znacznie – jest rozmiaru moreli. Pomimo tego możesz zapewne już zauważyć, że przybrałaś w talii kilka centymetrów – dobrze dopasowane spodnie zaczną nieco uwierać. Nie jest to spowodowane rosnącą ciążą, a zmianami hormonalnymi – w twoim organizmie zaczyna odkładać się więcej wody, a powłoki brzuszne zaczynają się nieco rozluźniać. Pomimo to, minie jeszcze kilka dobrych tygodni, zanim twoi bliscy, nie mówiąc o obcych osobach, będą mogli dostrzec, że jesteś w ciąży.

Nasilenie pozostałych objawów ciąży w szóstym tygodniu jest sprawą bardzo indywidualną. Wiąże się z jednej strony z tempem wzrostu poziomu beta HCG, a z drugiej z indywidualną wrażliwością na zmiany poziomów hormonów płciowych. Dodatkowo, niektóre symptomy, szczególnie poranne nudności, mogą się nasilać pod wpływem stresu, który może być bardzo silny w sytuacjach, gdy ciąża cię zaskoczyła.

Do innych, częstych objawów ciąży w szóstym tygodniu zaliczamy częstsze oddawanie moczu, bóle podbrzusza, plamienia z dróg rodnych czy powiększenie i tkliwość piersi. W szóstym tygodniu możesz zacząć doświadczać zmęczenia ciążowego. Póki co, nie jest ono związane z dźwiganiem ciężkiego brzucha czy przewlekłym niewysypianiem się.

Twój organizm przełącza się w „tryb ciążowy” i nie ma ochoty tracić energii na tak błahe sprawy jak aktywność zawodowa czy nawet przemieszczanie się. Bezpośrednim winowajcą zmęczenia jest podwyższony poziom progesteronu.

Jeśli trapi cię zmęczenie, to mamy dwie wiadomości: dobrą – zmęczenie przejdzie w drugim trymestrze, oraz złą – zmęczenie powróci ze zdwojoną czy strojoną siłą pod koniec ciąży, kiedy olbrzymi brzuch będzie cię zniechęcał do robienia czegokolwiek.

Innym objawem ciążowym pierwszego trymestru będzie drażliwość i częste zmiany nastrojów. Dolegliwości te spowodowane są również zmianami poziomów hormonów płciowych, które fizycznie zakłócają pracę mózgu. Na to nakłada się stres związany z samą ciążą czy inne dolegliwości i otrzymujemy „mieszankę wybuchową”.

3. 6 tydzień ciąży - rozwój dziecka

Ciąża ektopowa (pozamaciczna) to określenie ciąży, w której przebiegu zarodek zaimplantował się poza przestrzenią macicy. W zdecydowanej większości przypadków (nawet 99%) do takiej implantacji dochodzi w jajowodzie, zwykle w jego bańce, tam gdzie doszło do zapłodnienia. Z pewnych przyczyn zarodek nie zszedł do macicy i rozwija się w ścianie jajowodu.

Czasem, bardzo rzadko, zdarza się, że zarodek rozwija się bezpośrednio w jamie brzucha, poza macicą. W jeszcze rzadszych, pojedynczych przypadkach dochodzi do rozwoju ciąży w samym jajniku. Ciąża może też rozwijać się w szyjce macicy – to również jest nieprawidłowe.

Co ciekawe, do ciąży pozamacicznej dochodzi częściej w przypadku ciąż powstałych w wyniku zapłodnienia in vitro. Jest to o tyle dziwne, że zarodki w tej metodzie wspomaganego rozrodu są deponowane bezpośrednio w macicy, a więc muszą „wejść” do jajowodu i z niego nie wrócić.

Ciąża ektopowa stwarza duże zagrożenie dla życia i zdrowia matki i wymaga interwencji lekarskiej. Może dojść bowiem do pęknięcia jajowodu, gdy zarodek będzie odpowiednio duży – jajowód, w przeciwieństwie do macicy, nie potrafi bowiem odpowiednio się rozciągnąć. Pęknięcie takie powoduje duży krwotok wewnętrzny, który, jeśli nie zoperowany, z dużym prawdopodobieństwem kończy się śmiercią matki z wykrwawienia.

Nie jest możliwe pewne odróżnienie ciąży ektopowej od prawidłowej w warunkach domowych. Istnieje szereg objawów mogących wskazywać na ciążę pozamaciczną. W przypadku ich pojawienia się, ważne jest przeprowadzenie badania USG, w celu ustalenia lokalizacji zarodka. Czasem jednak nawet potwierdzenie obecności zarodka w jamie macicy nie wyklucza ciąży pozamacicznej – drugi zarodek, bliźniak , może bowiem rozwijać się równolegle w nieprawidłowym miejscu.

Do najczęstszych objawów ciąży ektopowej należą:

• plamienia i krwawienia w przebiegu wczesnej ciąży;
• niski przyrost poziomu hormonu beta HCG;
• pojawienie się silnego krwawienia z dróg rodnych, najczęściej pomiędzy 5 a 8 tygodniem ciąży;
• silny ból podbrzusza;
• bladość, tachykardia, poty, omdlenie (objawy pęknięcia ciąży i krwawienia).

Jednocześnie wyróżnić możemy szereg czynników ryzyka ciąży pozamacicznej. W pierwszej kolejności będą jej sprzyjać wszelkie schorzenia prowadzące do niedrożności jajowodu – zarodek, nie mogąc zejść do macicy, pozostaje w jajowodzie. W literaturze wyróżnia się następujące czynniki ryzyka:

• przebyte zapalenia przydatków;
• przebyte zabiegi i operacje jajowodów;
• ciąża powstała w wyniku in vitro i innych metod wspomagania rozrodu;
• przebyta w przeszłości ciąża ekotopowa;
• starszy wiek matki.

Jeśli któryś z wymienionych czynników występuje w twoim przypadku, powinnaś szczególnie na siebie uważać. Wskazane są częste, kontrolne wizyty u ginekologa i badania pod kątem możliwego wystąpienia ciąży pozamacicznej.