Kwas foliowy
Dziennie kobiety przed ciążą i w czasie ciąży powinny przyjmować 0,4 mg (400 μg) kwasu foliowego. W takiej dawce witamina wraz z pożywieniem nie będzie przedawkowana. Jednocześnie panie, które są obciążone genetycznie wadami cewy nerwowej, muszą zażywać więcej kwasu foliowego, bo aż 4 mg na dzień.
Kwas foliowy (w naturze występuje w postaci folianów) należy do witamin z grupy B i ma niebagatelne znaczenie dla organizmu człowieka. Od poprawy funkcjonowania komórek zaczynając, przez wspomaganie układu pokarmowego, pobudzanie procesów krwiotwórczych i ochronę przed nowotworami, na poprawie nastroju (bierze udział w powstawaniu min. serotoniny) kończąc. Jego niedobór niesie ze sobą wielenegatywnych skutków, takich jak: anemia megaloblastyczna, zaburzenia psychofizyczne, nudności, brak apetytu, zahamowanie wzrostu u dzieci itp.
1. Znaczenie kwasu foliowego dla organizmu
Kwas foliowy szczególnie istotny jest dla kobiet, które rozpoczęły życie płciowe, czyli mogą zajść w ciążę.
W ich przypadku niedobór może mieć bardzo poważne konsekwencje dla potomstwa. Dzieje się tak, gdyż odgrywa on ogromnie ważną rolę w prawidłowym rozwoju układu nerwowego. Niedobór tej witaminy znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej u płodu, doprowadzając m.in. do rozszczepu kręgosłupa, przepukliny mózgu i rdzenia kręgowego, bezmózgowia. By nawet o 70 % zminimalizować ryzyko wystąpienia u dziecka tak poważnych wad, kobiety w wieku rozrodczym powinny dostarczać organizmowi niezbędną dawkę kwasu foliowego (na ogół 0,4 mg dziennie). Jednym ze sposobów jest odpowiednia dieta, bogata w takie produkty jak: szpinak, szparagi, bób, brukselkę, zielone liściaste warzywa, fasolę, soczewicę, soję, wątrobę, paprykę, żółtka jaj, otręby pszenne, pomarańcze, banany, drożdże piwne, sery itp.
Niestety kwas foliowy jest bardzo „wrażliwą” witaminą. Nawet ulega zniszczeniu w trakcie przygotowywania potraw nawet w 70-90%. Zabójcze dla niego jest gotowanie, smażenie, moczenie, długie przechowywanie produktów. Dlatego warzywa bogate w foliany powinno się spożywać na surowo lub przygotowywać np. na parze, aby maksymalnie zminimalizować utratę tych cennych składników w czasie obróbki. Niestety na przeszkodzie naszym staraniom o zapewnienie sobie zalecanej dziennej dawki tej witaminy staje nasz organizm. Foliany, w które bogate są wymienione produkty, nie są przyswajane w swej pierwotnej formie. Muszą najpierw ulec rozkładowi do postaci kwasu foliowego, by móc zostać odpowiednio „wykorzystane”. Niestety w wyniku tego procesu znaczna ich część ulega zniszczeniu.
2. Kwas foliowy a ciąża
Na domiar złego najprawdopodobniej mniej więcej 50% kobiet cierpi na tzw. defekt enzymatyczny, który uniemożliwia właściwe przyswajanie kwasu foliowego. W takiej sytuacji nawet najlepsza dieta na niewiele się przyda. Teoretycznie można przeprowadzić testy sprawdzające czy kobieta cierpi na ten defekt, jednak są one bardzo kosztowne i skomplikowane. Dlatego najlepszą profilaktyką jest suplementacja diety preparatami zawierającymi kwas foliowy i to przez cały okres, gdy kobieta pozostaje płodna. Przyjmowanie go powinno trwać minimum miesiąc (najlepiej 3 miesiące) przed planowanym poczęciem. Gdy przyjmowanie rozpocznie się dopiero w momencie potwierdzenia ciąży przez lekarza, najistotniejsze procesy w rozwoju układu nerwowego u płodu już się dokonały (mózg i rdzeń kręgowy są ukształtowane).
Od kilku lat obok kwasu foliowego na rynku dostępna jest tzw. metafolina. Jest to aktywna postać folianów, gotowa do wykorzystania przez organizm, a więc niewymagająca przetworzenia. W ten sposób dostarczony kwas foliowy jest z łatwością przyswajany, bez względu na to, czy kobieta cierpi na defekt enzymatyczny, czy nie. Dlatego kupując preparaty mające zapewniać właściwą dawkę kwasu foliowego, warto szukać właśnie tych z metafoliną. Dzięki nim kobieta będzie pewna, że w jej organizmie nie ma niedoboru kwasu foliowego. Najlepiej będzie, gdy takie preparaty znajdą się w diecie każdej kobiety, niezależnie od jej planów „rodzicielskich”, w całym okresie jej płodności i aktywności seksualnej. Tak „na wszelki wypadek” oraz dla dobra całego organizmu.