Wymioty u dzieci - co powoduje wymioty i kiedy skonsultować się z lekarzem?

Wymioty u dzieci to przykra dolegliwość, która daje się we znaki zarówno maluchom, jak i ich rodzicom. Czasem wymioty i gorączka u dziecka są jedynie objawami grypy, ale czasami sygnalizują poważny stan chorobowy. Bez względu na przyczyny wymiotów u dziecka, rodzice powinni zadbać o to, by dziecku było możliwie wygodnie. Jeśli maluch się zabrudził, należy umyć go i przebrać w czyste ubranie. Co podać dziecku, gdy wymiotuje? Jaki podać lek na wymiotowanie dla dzieci?

1. Przyczyny wymiotów u dzieci

Wymioty - przyczyny? Co powoduje wymioty? Istnieje wiele powodów, dla których dzieci wymiotują. Jeśli wymioty u dziecka pojawiły się po posiłku i był to jednorazowy incydent, maluch prawdopodobnie zjadł zbyt dużo.

Jakie są inne przyczyny wymiotów u dzieci? Jeżeli jednak zdarzyło się to kilkakrotnie, a dziecko ciągle wymiotuje, może się zmagać z:

• infekcją bakteryjną lub wirusową – najczęstszą przyczyną wymiotów jest grypa żołądkowa. Jeśli żołądek lub jelita dziecka zostały zainfekowane wirusem, lub bakterią, oprócz wymiotów może pojawić się biegunka, utrata apetytu, ból brzucha oraz gorączka. Wymioty ustępują zwykle w ciągu 12-24 godzin.
• gdy dziecku "stoi coś na żołądku";
• refluksem żołądkowo-przełykowym – jest to powszechna przypadłość wśród maluchów, w tym przypadku dziecko wymiotuje po jedzeniu lub są to nocne wymioty u dziecka;
• innymi infekcjami – zatkany nos lub infekcja dróg oddechowych mogą spowodować wymioty, zwłaszcza gdy dziecko kaszle. Maluch może wymiotować również w związku z alergią. Niekiedy nudności u dziecka i wymioty są wywołane przez infekcję ucha. Ta nieprzyjemna dolegliwość może pojawić się także u dzieci z zapaleniem płuc, zapaleniem opon mózgowych, zapaleniem wyrostka robaczkowego, a także z zespołem Reye'a.
• połknięciem toksycznej substancji lub zatruciem pokarmowym.
• długotrwałym płaczem lub kaszlem – jeśli poza wymiotami dziecko jest w dobrym stanie zdrowia, nie ma powodu do zmartwień.

Zobacz film: "Choroby, na które najczęściej zapadają niemowlęta"

2. Wymioty u dzieci - przebieg i objawy

Wymioty to gwałtowne wyrzucenie treści żołądka przez usta wskutek silnych skurczów mięśni brzucha oraz klatki piersiowej. Zazwyczaj poprzedzone są nudnościami (jako sygnał ostrzegawczy), choć czasem występują bez poprzedzających nudności.

Nudności i silne wymioty mogą występować niezależnie od siebie, choć są ze sobą najczęściej powiązane. Zwykle towarzyszą innym objawom, jak:

• zgaga,
• ból w nadbrzuszu,
• jadłowstręt,
• odbijanie.

Wymioty u noworodka to dość częsty problem. Zwykle niemowlę wymiotuje po jedzeniu - jest to tzw. ulewanie pokarmu związane z niedojrzałością mięśni stanowiących swoistą uszczelkę między żołądkiem a przełykiem. Czasem najmłodsze dziecko wymiotuje śliną.

Dlaczego niemowlę wymiotuje? W normalnych warunkach otwierają się one w momencie przechodzenia kęsa przez przełyk, ale u najmłodszych dzieci mięśnie te są niedojrzałe i otwierają się za często. Tego typu bierne przesuwanie treści pokarmowej mogą pojawiać się do 30 minut po posiłku i z wiekiem mijają. Nie jest to groźne, dopóki maluch prawidłowo przybiera na masie.

Około 2 - 3 miesiąca życia może pojawić się chlustające wymiotowanie niemowląt, które jest typowym objawem przerostowego zwężenia odźwiernika (końcowej części żołądka). Chlustające wymiotowanie niemowlaka rozpoznawane jest w badaniu USG jamy brzusznej i wymaga pilnego leczenia operacyjnego.

Co oznacza, gdy dziecko wymiotuje żółcią w pierwszych dniach życia lub ma zielone wymiociny, czy też ciemne wymioty? Żółte wymioty mogą być objawem wrodzonej niedrożności przewodu pokarmowego i także wymagać pilnej interwencji chirurgicznej. Żółte lub zielone wymioty wymagają diagnostyki w kierunku:

• niedrożności smółkowej (często u dzieci z mukowiscydozą);
• martwiczego zapalenia jelit;
• zaburzeń rozwoju jelita (zwłaszcza, gdy wystąpi skręt jelit);
• chorób jelita grubego (choroba Hirschsprunga);

Gdy pojawią się wymioty u niemowlaka, trzeba również brać pod uwagę możliwość infekcji przewodu pokarmowego, zwłaszcza gdy jednocześnie występuje gorączka, wymiotowanie i biegunka u dzieci. Jednak do 6. miesiąca życia dzieci mają odporność na rotawirusy dzięki odporności nabytej od matki przez łożysko.

3. Jak uniknąć odwodnienia u dziecka?

Wymiotowanie u niemowląt i odwodnienie może być poważnym problemem, a dzieci, które wymiotują, są narażone na utratę cennych dla organizmu płynów.

Co podawać dziecku przy wymiotach i biegunce? Aby zapobiec odwodnieniu u malucha, można podawać mu roztwór elektrolitowy od momentu, w którym dziecko jest w stanie utrzymać płyny.

Jak nawadniać dziecko przy wymiotach? Nie należy zmuszać malucha do picia roztworu, gdy jest biegunka i wymioty u dziecka. Zaleca się odczekanie pół godziny od wymiotów i podawanie dziecku do picia łyżeczki płynu co 10 minut przez kilka godzin. Jeśli maluch czuje się dobrze, można zwiększyć ilość wypijanego roztworu do dwóch łyżeczek co pięć minut.

Roztwór elektrolitowy jest bardzo łagodny dla żołądka, ale jeżeli dziecko nie chce go spożywać, można zastosować wodę lub rosół. Soki owocowe są nie najlepszym pomysłem, gdyż tylko pogarszają dolegliwości, zwłaszcza gdy maluch ma również biegunkę. Jeśli jednak dziecko chce pić tylko sok, można rozcieńczyć go z wodą.

4. Kiedy skonsultować wymioty u dziecka z lekarzem?

Jednorazowe wymioty u dziecka mogą się zdarzyć z wielu różnych, dość zwyczajnych przyczyn, ale mogą mieć też poważną przyczynę. Należy skontaktować się z lekarzem, gdy dolegliwość utrzymuje się przez ponad 24 godziny.

Konsultacja z pediatrą jest wskazana również, gdy niemowlę wymiotuje, po wystąpieniu oznak odwodnienia: mniejszej częstotliwości oddawania moczu, wysuszonych ust i jamy ustnej, płaczu bez łez, apatii oraz ciemnożółtego moczu.

Nie należy lekceważyć także, gdy pojawi się trochę krwi w wymiotach u dziecka. Niewielka ilość krwi jest zwykle niegroźnym objawem, jednak większa jej ilość to znak ostrzegawczy. Podobnie jest z uczuciem zmęczenia oraz zażółceniem białek oczu.

Żółtaczka, której towarzyszy ból w górnej prawej części brzucha może być oznaką zapalenia wątroby.

Gdy starsze dziecko, noworodek, czy niemowlę wymiotuje - kiedy do szpitala? Dziecko powinno znaleźć się na izbie przyjęć, jeśli:

• oprócz wymiotów zmaga się z silnym bólem brzucha – być może doszło do niedrożności jelita lub innego stanu wymagającego natychmiastowej interwencji lekarskiej.
• pojawiają się wymioty żółcią u dziecka lub krew w wymiotach u dziecka, przypominająca ciemnobrązowe fusy. W takiej sytuacji należy pobrać próbkę wymiocin.
• brzuch dziecka jest opuchnięty i tkliwy – maluch może mieć gazy, niedrożność jelita, przepuklinę lub inny problem z przewodem pokarmowym.
• wymioty pojawiły się po uderzeniu w głowę – mogą oznaczać wstrząśnienie mózgu.
• maluch wymiotuje, jest bardzo nerwowy lub apatyczny. Jeśli dziecko ma usztywniony kark, być może ma zapalenie opon mózgowych.

Warto skonsultować się z lekarzem, gdy maluch zaczyna dziwnie się zachowywać, oraz gdy nie wiemy, jak zatrzymać wymiotowanie u dziecka. Mimo iż wymioty nie są zwykle groźne, warto upewnić się, że dziecku nic nie zagraża.

5. Zespół cyklicznych wymiotów

Zespół wymiotów cyklicznych, gdy wymioty razem z innymi objawami pojawiają się okresowo, może budzić nie lada zaniepokojenie u rodziców, gdyż najczęściej tego typu ciągłe wymiotowanie występuje u dzieci.

Zespół cyklicznych wymiotów to swojego rodzaju interesujący problem, ponieważ nie jest znana dokładna przyczyna powstawania tej choroby ani też konkretny sposób leczenia.

Istnieją jednak podejrzenia co do roli zaburzeń genetycznych w patogenezie zespołu, gdyż zauważa się, że pojawia się ona częściej u matek cierpiących na migreny.

Dość podobna zależność występuje również i wśród samych dzieci - w przypadku tych, u których występują migrenowe bóle głowy, zespół ten występuje ze zwiększoną częstością. Istnieją pewne sytuacje, które mogą powodować, że dziecko wymiotuje co kilka dni. Zalicza się do nich:

• chorobę lokomocyjną;
• bezsenność;
• przeżywanie silnych emocji (tak pozytywnych, jak i negatywnych);
• krwawienie miesięczne;
• duży wysiłek fizyczny;
• infekcje (np. zapalenie ucha);
• przemęczenie;
• picie napojów z kofeiną;
• spożywanie niektórych pokarmów;
• nieprawidłowe nawyki żywieniowe (przejadanie się, spożywanie dużych ilości pożywienia tuż przed pójściem spać czy wielogodzinne przerwy między posiłkami).

Głównym objawem jest oczywiście częste wymiotowanie, a przebieg zespołu możemy podzielić na kilka faz.

W pierwszej fazie, nazywanej przepowiadającą, pacjenci mają świadomość nadchodzącej fali wymiotów, mogą odczuwać nudności, doskwierać im może nadmierna potliwość, mogą też stać się bardzo bladzi; objawy te utrzymują się od kilku minut do nawet kilku godzin, a po nich następuje wymiotowanie; zwykle są to poranne wymioty u dziecka lub wieczorne.

Wymioty pojawiające się w przebiegu zespołu mogą mieć znaczne nasilenie - chorzy mogą wymiotować nawet 5 lub 6 razy na godzinę. Wymiotom mogą towarzyszyć:

• zawroty głowy;
• bóle brzucha;
• biegunka;
• gorączka;
• ból głowy;
• nadwrażliwość na światło i dźwięki;
• znaczna bladość;
• ślinotok.

Okres trwania epizodu wymiotów w przebiegu zespołu wymiotów cyklicznych może wynosić od kilku godzin do kilkunastu dni.

Po fazie wymiotów pojawia się faza zdrowienia, w której czasie dolegliwość pacjentów ustępują zupełnie stopniowo lub od razu. Cechą charakterystyczną zespołu wymiotów cyklicznych jest to, że między epizodami schorzenia, ogólny stan pacjentów jest dobry, a wymioty i nudności nie pojawiają się.

6. Domowe sposoby na wymioty u dzieci

Jak powstrzymać wymiotowanie u dziecka? Jakie są sposoby na wymiotowanie? Jeśli maluch wymiotuje bez innych objawów, możemy zastosować domowy sposób przeciwwymiotny. Co na wymioty u dziecka? Oto domowe sposoby na wymiotowanie u dzieci:

• łagodny napar z imbiru (pamiętajmy, aby nie był ostry);
• dostęp do świeżego powietrza;
• chłodny okład na głowę jako lek na wymioty dla dziecka.

Co jest dobre na wymioty i co podać dziecku po wymiotach? Gdy wymioty ustąpią, warto zacząć od wprowadzania lekkostrawnych posiłków, takich jak:

• kasza jaglana,
• kleik ryżowy,
• kasza jęczmienna z dodatkiem soli (w celu uzupełnienia elektrolitów).

Jeśli wymioty dziecka wynikają z choroby lokomocyjnej, najlepszym sposobem będzie apteczny środek, który łagodzi związane z nią dolegliwości, np. syrop przeciwwymiotny dla dzieci, krople przeciwwymiotne dla dzieci lub inny lek przeciwwymiotny dla dzieci bez recepty.

Zdarzają się także tzw. wymioty psychogenne, będące objawem psychosomatycznym, gdy dziecko wymiotuje z nerwów i w takim przypadku żadne domowe sposoby nie będą skuteczne na takie uporczywe wymioty. Niezbędna będzie konsultacja z psychologiem dziecięcym i dopasowana do potrzeb rodziny terapia.