Nietolerancja laktozy
Po wypiciu szklanki mleka masz biegunkę, wzdęcia lub boli cię brzuch? Możliwe, że cierpisz na nietolerancję laktozy. Czym się ona charakteryzuje? Nietolerancja laktozy to „zaburzenie trawienne, w którym organizm nie wytwarza w ogóle lub wytwarza w niedostatecznej ilości enzym trawienny, zwany laktazą, który jest niezbędny do prawidłowego rozkładu laktozy. Ta zaś jest cukrem zawartym w mleku i nabiale.”
1. Rodzaje nietolerancji
Może być to nietolerancja wrodzona (alaktazja), gdy organizm nigdy laktazy nie wytwarzał. Występuje ona bardzo rzadko. Wymaga jednak całkowitego wykluczenia produktów zawierających laktozę.
Nietolerancja pierwotna, (hipolaktazja) to nietolerancja typowa dla ludzi dorosłych. Wraz z wiekiem i rozszerzaniem diety organizm ogranicza wydzielanie laktazy (nawet już od 3 roku życia), a co za tym idzie pojawiają się kłopoty z trawieniem laktozy. W tym przypadku, należy określić indywidualny stopień tolerancji organizmu i do niego dopasować ilość spożywanego nabiału. Przyjmuje się, że tolerancja laktozy u dorosłego człowieka oscyluje w okolicy 5-10g jednorazowo (ok. 100-200ml świeżego mleka).
Nietolerancja wtórna występuje w wyniku przebycia niektórych chorób, takich jak: celiakia, biegunka poinfekcyjna czy w wyniku uszkodzenia jelit w trakcie zażywania niektórych leków. Może mieć charakter przejściowy lub utrwalony. W zależności od jej rodzaju konieczna będzie odpowiednia dieta.
Częstość występowania nietolerancji laktozy zwiększa się wraz z wiekiem. Ponadto, prawdopodobieństwo jej wystąpienia zmienia się wraz z regionem świata. I tak, w Polsce dotyka około 20 – 37% dorosłych. W Szwecji jedynie 2%. Największy odsetek nietolerancji laktozy występuje u Chińczyków (95%), Indian, Afroamerykanów. U Azjatów z Dalekiego Wschodu może osiągać nawet 100% populacji. Istotne jest, by nie mylić nietolerancji laktozy z alergią na białko mleka krowiego, bo to zdecydowanie nie to samo.
Ważne jest, aby diagnozować dzieci, a także dorosłych, u których obserwujemy objawy, mogące sygnalizować występowanie nietolerancji laktozy. Do tego celu służą m.in. wodorowy test oddechowy, test zmiany poziomu glukozy/galaktozy w surowicy krwi, testy oparte na badaniu moczu.
Osoby, które cierpią na pierwotną nietolerancję, powinny wiedzieć, że bardziej wskazane niż mleko, są dla nich kefir, jogurt, które zawierają probiotyki zdolne, do wytworzenia laktazy. Bez problemu mogą też spożywać sery twarde, pleśniowe, masło. Ogromną ilość laktozy zawiera mleko w proszku. Dobrze jest wiedzieć, że na stopień tolerancji laktozy niekorzystnie wpływa szybkie opróżnianie żołądka. Dalego też lepiej zjeść płatki z jogurtem, niż wypić szklankę mleka. W aptekach są ponadto dostępne preparaty z laktazą. Laktoza występuje nie tylko w mleku i produktach mlekopochodnych. Występuje ona m.in. w pieczywie, słodyczach, produktach typu instant: błyskawicznych daniach, sosach. Znajduje się także w margarynie, parówkach i wielu lekach. Trzeba więc zawsze pamiętać o czytaniu etykiet.