Płacz dziecka to sposób komunikacji!
Płacz dziecka wywołuje w rodzicach stres. A tymczasem to język, za pomocą którego mały człowiek komunikuje się z rodzicami. Co zrobić, gdy dziecko płacze? I w jaki sposób odczytywać wysyłane przez nie sygnały?
1. Płacz dziecka to sygnał, a nie manipulacja!
Dzieci płaczą, bo to jedyny sposób, by powiedzieć rodzicom, że potrzebują się przytulić, są głodne, mają mokrą pieluszkę lub boli je brzuszek. I to od pierwszych chwil życia! To wyjątkowy kanał komunikacji, który na początku bywa trudny do odszyfrowania. Im jednak lepiej poznajemy swoje maleństwo, tym łatwiej nam rozpoznać, dlaczego dziecko płacze.
Co ciekawe, dziecka płacz ma różne fazy. Gdyby przedstawić je na wykresie, wyglądałyby jak wznosząca się krzywa. Doskonale tłumaczą to William i Martha Sears, autorzy "Księgi Rodzicielstwa Bliskości":
"Początkowo dźwięk płaczu magnetycznie przyciąga tego, kto go słyszy, do płaczącego dziecka. Wspomaga tworzenie się więzi, wywołując empatyczną reakcję opiekuna i pragnienie pocieszenia dziecka. Jeśli jednak płacz trwa, bo nikt go nie słucha i nie odpowiada na niego, staje się on coraz bardziej niepokojący (...) Kiedy dziecko ciągle nie dostaje tego, co potrzebuje, płacz wchodzi w fazę złości. Rodzic jest zły, bo dziecku tak trudno jest się uspokoić, a niemowlę jest złe, bo na jego krzyk wciąż nie nadchodzi oczekiwana przez nie reakcja".
Rodzicielstwo bliskości, które ukierunkowane jest na tworzenie więzi z dzieckiem, zakłada (słusznie zresztą), że dziecko płączące nie manipuluje, tylko komunikuje. Metoda "wypłakiwania się", zwłaszcza stosowana w pierwszych miesiącach życia, jest niezwykle szkodliwa. Nadmierny płacz obniża poziom tlenu we krwi dziecka i podnosi poziom hormonów stresu.
Rodzice instynktownie reagują, kiedy dziecko płacze. Z czasem też potrafią wyłapać sygnały, które to poprzedzają. Widzą, że ich pociecha ma wystraszony wyraz twarzy, macha rączkami, drgają mu wargi albo marszczwi brwi. Reagując odpowiednio szybko, zwiększają prawdopodobieństwo, że maluszek szybciej się uspokoi.
2. Co zrobić jak dziecko płacze?
Przede wszystkim: reagować ze spokojem. Kiedy słyszymy krzyk maluszka, podchodźmy do niego z delikatnym uśmiechem i opanowanym wyrazem twarzy. W ten sposób dajemy mu komunikat: "Spokojnie. Jestem przy tobie. Pomogę ci".
Niekiedy może być to bardzo trudne, zwłaszcza jeśli rodzice są już bardzo zmęczeni i niewyspani. Warto jednak pamiętać, że dziecko doskonale wyczuwa nasze nastroje. Złość tylko nakręci spiralę płaczu.
Niekiedy mamy wrażenie, że robimy wszystko co w naszej mocy, a i tak nie wiemy, czemu dziecko płacze i jak temu zaradzić. Spokojnie! To dotyczy wielu z nas! I choć może to być frustrująca rada, musicie szukać, drążyć i sprawdzać kolejne metody, a na pewno traficie na taką, która zadziała.
Zacznijcie jednak od próby odpowiedzi na pytanie, dlaczego dziecko ciągle płacze. Oto kilka podpowiedzi:
- kolka niemowlęca
- alergia na mleko modyfikowane lub w przypadku dzieci karmionych piersią nadwrażliwość na któryś ze spożywanych przez mamę produktów
- choroba refluksowa przełyku
- rodzice są zbyt zdenerwowani, zestresowani
- dziecko jest zbyt zmęczone, przebodźcowane
- w mieszkaniu jest za ciepło/za zimno
- dziecko chce się przytulić i pobyć w ramionach rodzica
Jedno jest pewne: dziecięcy płacz bywa męczący, zarówno dla rodziców, jak i dla dzieci. – Ale nie należy go ignorować; warto rozszyfrować ten ważny sygnał i wrażliwie na niego zareagować (...) W rodzicielskiej reakcji ważne jest dopuszczenie dziecięcych łez i nietłumienie ich przedwcześnie. Bo kiedy dziecko płacze, jest ku temu powód – zawsze. Zaakceptowanie tego faktu sprawia, że płacz wyzwala dziecko od stresu, ponieważ zauważa ono: jestem dostrzeżone – czytamy w książce "Wild child, czyli naturalny rozwój dziecka".
